Odbudowa ekologiczna poprawia byt człowieka, ale ochrona jest lepsza Naukowcy z Hiszpanii i Wlk. Brytanii, których prace są finansowane ze środków unijnych, stwierdzili, że działania w zakresie odbudowy ekologicznej w miejscach o znacznej degradacji środowiskowej mogą pomóc w odbudowaniu globalnej bioróżnorodności. Opublikowane w czasopiśmie Sc... Naukowcy z Hiszpanii i Wlk. Brytanii, których prace są finansowane ze środków unijnych, stwierdzili, że działania w zakresie odbudowy ekologicznej w miejscach o znacznej degradacji środowiskowej mogą pomóc w odbudowaniu globalnej bioróżnorodności. Opublikowane w czasopiśmie Science wyniki pokazują również, że działania na rzecz ochrony przyrody są skuteczniejsze niż odbudowa, jeśli chodzi o zapewnienie jakości "funkcji ekosystemu" takich jak żywność, woda pitna i magazynowanie dwutlenku węgla. Prace zostały w części sfinansowane z projektu REFORLAN (Odbudowa lasów na rzecz ochrony różnorodności biologicznej i rozwoju obszarów wiejskich w suchych obszarach Ameryki Łacińskiej), który uzyskał dofinansowanie na kwotę 1,72 mln EUR z tematu "Konkretne działania wspierające współpracę międzynarodową" Szóstego Programu Ramowego (6PR). "Ekologiczna odbudowa polega na wspomaganiu odnowy ekosystemu zdegradowanego, uszkodzonego lub zniszczonego, zwykle na skutek działalności człowieka" - wyjaśniają autorzy. Niemniej nie zbadano jak dotąd w sposób systemowy, czy działania te rzeczywiście skutkują zwiększeniem różnorodności biologicznej, jakości wody czy możliwości magazynowania węgla. W ostatnich badaniach, prowadzonych pod kierunkiem José M. Rey Benayasa z Uniwersytetu Alcalá w Hiszpanii, zespół naukowców zestawił wyniki 89 ocen odbudowy ekologicznej przeprowadzonych w różnych typach ekosystemów na świecie, a następnie poddał te dane metaanalizie. Wyniki takiej analizy uznaje się na ogół za statystycznie solidniejsze niż pojedyncze badania z jednym zestawem warunków. Wyniki badań wybrane do analizy, choć znacząco różniące się od siebie, obejmowały trzy ważne kryteria: wszystkie wyraźnie przedstawiały w zarysie teren "referencyjny" (nietknięty), zdegradowany i odbudowany. Podawały również zrozumiałe wskaźniki procesów bioróżnorodności i ekosystemu w badanych systemach. Wszystkie obejmowały aspekty funkcji ekosystemu (np. pomiar aktywności mikrobiologicznej, zawartość węgla czy metali ciężkich w glebie oraz jakość wody), przy czym metaanaliza ujęła je razem w ramach jednego pojęcia "eko-funkcji". Analiza pokazała, że odbudowa ekologiczna zwiększa różnorodność biologiczną o 44% i poprawia funkcje ekosystemu o 25%. Wykazano również, że działania na rzecz odbudowy mające na celu zwiększenie bioróżnorodności powinny również wspierać funkcje ekosystemu, zwłaszcza na lądowych terenach tropikalnych, które cechują się wysokim poziomem bioróżnorodności i znajdują się pod presją antropogeniczną. Skuteczność odbudowy systemów wodnych okazała się najsłabsza. "Obok poprawy bioróżnorodności, jaką zapewnia odbudowa ekologiczna, nasze wyniki pokazują, że wpływa ona również korzystnie na funkcje ekosystemu" - mówi profesor Benayas. "Funkcje te mogą napędzać gospodarkę i zapewniać ekologiczne miejsca pracy, zatem nasze wyniki dają ustawodawcom dodatkowy bodziec do odbudowywania zdegradowanych ekosystemów." Co najważniejsze, analiza pokazała również, że tak pod względem funkcji, jak i bioróżnorodności, niezniszczone tereny "referencyjne" były na ogół lepsze od zniszczonych obszarów. "To może być aspekt czasowy albo aspekt odbudowy, [...] na ogół nigdy nie osiągnie się tak dobrych wyników jak w przypadku ochrony czy utrzymywania systemu w nienaruszonym stanie" - wyjaśnia James Bullock z Centrum Ekologii i Hydrologii w Wlk. Brytanii w internetowym wywiadzie dla czasopisma Science. "To ważny wniosek płynący z naszych badań: odbudowa rozwinęła się silnie w ciągu ostatnich kilku dekad jako niezwykle istotne podejście do zdegradowanych terenów, ale nie stanowi pełnego rozwiązania" - kontynuuje profesor Bullock. "Rozwiązaniem jest wciąż utrzymywanie i ochrona systemów w idealnym stanie, jeżeli chcemy mieć możliwe największą różnorodność biologiczną oraz możliwie najlepsze funkcje ekosystemu." Profesor Bullock przestrzegł, że podczas gdy odbudowa może pomóc w odrobieniu strat, wyniki nowych badań pokazują, że "decydujące znaczenie dla dobrobytu człowieka ma utrzymanie w nietkniętym stanie siedlisk oraz bioróżnorodności i funkcji ekosystemu, jakie one zapewniają". Kraje Hiszpania, Zjednoczone Królestwo
