Projekt unijny na rzecz ochrony i zachowania języków
W ramach prac finansowanych ze środków unijnych zespół naukowców zamierza opracować barometr witalności języków europejskich. Barometr zapewni Europejczykom niezawodną metodę ustalania, którym językom zagraża wymarcie. Projekt ELDIA (Europejska różnorodność językowa dla wszystkich) otrzymał wsparcie w kwocie 2,7 mln EUR. Naukowcy z 8 uczelni wyższych i 6 państw członkowskich UE przygotowują się do rozpoczęcia badań 14 języków ugrofińskich. "Te języki w szczególności nadają się do badań, gdyż obejmują całe spektrum różnych języków mniejszości, od autochtonicznych języków takich jak meänkieli w Szwecji, po język nowych robotników sezonowych takich jak Estończycy w Niemczech" - mówi koordynator projektu, profesor Anneli Sarhimaa z Uniwersytetu Jana Gutenberga w Moguncji, Niemcy. Ekspert ds. języków północnoeuropejskich i bałtyckich, profesor Sarhimaa twierdzi, że wyniki projektu zostaną wykorzystane do stworzenia uniwersalnego barometru witalności języków europejskich. Wszystkie mniejszości językowe będą mogły korzystać z tego barometru. Zespół powiedział, że Barometr Witalności Języków Europejskich "EuLaViBar" będzie podobny do Czerwonej Księgi Światowego Kongresu Ochrony Przyrody (IUCN), która jest najbardziej wyczerpującym wykazem stanu zachowania gatunków roślin i zwierząt na świecie. Projekt EuLaViBar zapewni wskazówki na temat obecnego stanu i zakresu zagrożenia języków. Unia Europejska będzie również w stanie wykorzystywać narzędzie do monitorowania wdrażania polityki unijnej na rzecz ochrony mniejszości. Zespół ELDIA, składający się z 12 pracowników naukowo-dydaktycznych i 20 doktorantów i doktorów, przeprowadzi kilka testów w terenie i oceni dokumenty tekstowe w 14 językach mniejszości oraz odpowiednich językach większości. Językoznawcy biorący udział w pracach zbadają język ludu Seto ze wschodniej Estonii oraz język używany przez populację węgierską w Słowenii. Socjologowie ocenią, w jaki sposób opinia publiczna postrzega grupy etniczne, a statystycy opracują strukturę metodologiczną do gromadzenia i oceny materiału. Rola ekspertów ds. prawa zaangażowanych w prace polegać będzie na ocenie statusu prawnego mniejszości w kontekście ustawodawstwa unijnego. "Wielojęzyczność to nasze wspaniałe dziedzictwo europejskie" - podkreśla profesor Sarhimaa. "W Europie 46 milionów osób wychowuje się w obecności zarówno języka mniejszości, jak i większości, które są używane w rodzimym regionie." Według naukowców jednym z celów projektu ELDIA jest zachowanie i ochrona tego dziedzictwa. Zbadana zostanie również grupa etniczna Karelów, Wepsów i Seto w Rosji oraz populacja Północnych Sami w Norwegii. Zdaniem zespołu barometr witalności wykaże, że nie ma potrzeby rywalizacji między grupami mniejszościowymi a większościowymi. Ponadto języki poszczególnych grup mogą współistnieć z innymi. Naukowcy przypuszczają jednak, że przyszłość nie przedstawia się najlepiej dla języków używanych przez mniej niż 1 milion osób. W projekcie ELDIA biorą udział eksperci z fińskiego Helsingin yliopisto, Oulun yliopisto oraz Ålands fredsinstitut, Uniwersytetu Wiedeńskiego w Austrii, Mälardalens Högskola w Szwecji, estońskiego Tartu �likool oraz Univerza v Mariboru w Słowenii.