Wielojęzyczność dobroczynna dla mózgu
Posługiwanie się kilkoma językami poprawia zdolność do opanowania złożonych procesów myślowych - jak pokazują wyniki badań przeprowadzonych przez międzynarodowy zespół naukowców. Rezultaty makroanalizy wyników rozmaitych badań wskazują nawet, że wielojęzyczność może opóźnić pojawienie się związanego z wiekiem ograniczenia władz umysłowych w późniejszym okresie życia. Badania zostały zlecone przez Komisję Europejską. Obok możliwego spowolnienia demencji, naukowcy zidentyfikowali dalsze istotne obszary, na które wielojęzyczność wydaje się mieć pozytywny wpływ, w tym uczenie się, złożone procesy myślowe i kreatywność, umiejętności interpersonalne, elastyczność umysłowa i zdolności komunikacyjne. Istniejące dowody naukowe dodatkowo wskazują, że także pamięć odczuwa dobroczynne skutki znajomości kilku języków i posługiwania się nimi. "Nie ma wątpliwości, że zwiększona pamięć może mieć przemożny wpływ na funkcję kognitywną" - twierdzi David Marsh z Uniwersytetu Jyväskylä z Finlandii, koordynator badań. Marsh dodaje, że może to być jeden z powodów, dla którego osoby wielojęzyczne zwykle lepiej radzą sobie ze złożonymi i wymagającymi zadaniami, polegającymi na rozwiązywaniu problemów, niż ich jednojęzyczni rówieśnicy. Pierwotnie sądzono, że sprawdza się to jedynie w przypadku osób, które są naprawdę dwu lub trzyjęzyczne z bardzo zaawansowaną znajomością swoich języków. Jednakże wyniki nowszych badań sugerują, że procesy, które zmieniają aktywność elektryczną mózgu, są uruchamiane już w momencie rozpoczęcia uczenia się nowego języka. "To inspirujące dla każdego, kto ma możliwość uczenia się lub w inny sposób utrzymywania aktywności dodatkowego języka w ciągu swojego życia" - mówi Marsh. Stąd naukowcy są przekonani, że ich odkrycia wykraczają poza dysputę lingwistyczną. "Znajomość więcej niż jednego języka może otwierać możliwości o wartości dodanej, które wykraczają poza sam język i prowadzą do multikompetencji" - czytamy w podsumowaniu raportu. "Implikacje tego mają bardzo różny charakter. Jeżeli istnieją kognitywne i behawioralne korzyści wynikające ze znajomości więcej niż jednego języka, istnieje potrzeba zbadania, w jaki sposób można wykorzystać ten potencjał, aby zmaksymalizować owe korzyści." W dalszej części raportu autorzy przekonują, że wielojęzyczność uznać należy raczej za "dźwignię rozwoju gospodarczego i spójności społecznej", aniżeli za niedogodność. Należy uzmysławiać wartość języków, a ich rozwój wspierać za pośrednictwem polityki i edukacji. "Opisane zbiory dowodów sugerują, że wielojęzyczność jest zasobem, który może odegrać kluczową rolę w odpowiedzi na obecne i przyszłe wyzwania" - czytamy w podsumowaniu. "Już tylko to jedno bogactwo może stać się pożywką dla pojawiających się procesów kreatywności, które pomogą w rozwinięciu możliwości poszczególnych osób i całych społeczeństw." Badania przeprowadzono w okresie od maja 2008 r. do czerwca 2009 r. w 27 państwach członkowskich UE oraz w Norwegii i Turcji. Uwzględniają one literaturę naukową z Europy i spoza kontynentu oraz wkład 30 ekspertów z badanych krajów i zespołu projektowego. Analizę przeprowadzono pod kątem pięciu hipotez sformułowanych uprzednio przez Komisję. Zakładają one, że istnieje związek między wielojęzycznością a kreatywnością: wielojęzyczność poszerza dostęp do informacji i oferuje alternatywne sposoby organizowania myśli, jak również postrzegania otaczającego świata. Na koniec wywnioskowano, że uczenie się nowego języka zwiększa możliwości kreatywnego myślenia.
Kraje
Finlandia