Badania sugerują, że choroba mózgu może być przenoszona chirurgicznie
Hiszpańscy naukowcy odkryli, że choroba Creutzfeldta-Jakoba (CJD) może być przenoszona w czasie zabiegów chirurgii ogólnej. Finansowany ze środków unijnych zespół jest przekonany, że śmiertelna choroba mózgu może przez kilka dekad pozostawać utajona zanim staną się widoczne jej objawy. Odkrycia opisane w czasopiśmie Journal of Neurology, Neurosurgery & Psychiatry sugerują, że zabieg chirurgiczny może skutkować nabyciem innych chorób neurologicznych. Badania stanowiły część projektu NEUROPRION (Profilaktyka i kontrola chorób prionowych oraz zarządzanie nimi), który został dofinansowany na kwotę 14,4 mln EUR z tematu "Jakość i bezpieczeństwo żywności" Szóstego Programu Ramowego (6PR). Zakaźne encefalopatie gąbczaste (TSE) to choroby, które atakują mózg i układ nerwowy ludzi i zwierząt. CJD, najpowszechniejsza ze wszystkich TSE, jest rzadką, śmiertelną chorobą neurozwyrodnieniową. Występuje w rozmaitych postaciach (np. genetycznej), niemniej większość przypadków jest klasyfikowana jako sporadyczne. Naczelny autor badań, dr Jesús de Pedro-Cuesta z Instituto de Salud Carlos III (ISCIII) wraz z zespołem wykorzystał rejestry monitorowania TSE ze szpitali w Danii i Szwecji do zbadania, czy sporadyczna postać CJD może być przenoszona w czasie zabiegu chirurgii ogólnej. Dr de Pedro-Cuesta powiedział, że istnienie rejestrów (z których niektóre datują się na lata 70. XX w.) zapewniło "wyjątkowej jakości informacje i wyższą wiarygodność odkryć, zważywszy na niemal całkowity brak tendencyjności pamięci." Odkrycia zespołu wskazują, że rzeczywiście istnieje powiązanie między sporadyczną postacią CJD a zabiegiem chirurgicznym, gdzie ryzyko nabycia choroby staje się zauważalne (z pewnymi wyjątkami) co najmniej 20 lat po przebytej operacji. Na podstawie przeprowadzonych badań dr de Pedro-Cuesta wyjaśnia, że choroba prawdopodobnie przedostaje się i rozprzestrzenia znacznie szybciej w ośrodkowym i obwodowym układzie nerwowym. Dodaje, że zespół nie wyklucza jednak możliwości, że śródoperacyjne transfuzje odgrywają uzupełniającą rolę w przenoszeniu choroby. "Sugestia, że choroba może być nabywana w czasie zabiegu medycznego jest bardzo drażliwym stwierdzeniem, bowiem niektórzy krewni pacjentów chorych na sporadyczną CJD mogą pokusić się o dochodzenie odszkodowania od służb medycznych z tytułu rzekomego śródoperacyjnego przeniesienia choroby, jakie miało miejsce lata wcześniej, co byłoby niemożliwe do dowiedzenia w indywidualnych przypadkach" - zauważa dr de Pedro-Cuesta. Obok wskazania, że istnieje możliwość zapobiegania nabyciu choroby, dr de Pedro-Cuesta dodaje, że stanowi to zwrot w sposobie, w jaki pojmujemy chorobę Alzheimera, Parkinsona i choroby neurozwyrodnieniowe. W ramach 6-letniego projektu NEUROPRION, który zakończył się w 2009 r., współpracowało ponad 40 europejskich instytutów. Celem projektu było udoskonalenie sposobu, w jaki badania nad chorobami prionowymi są organizowane i integrowane w Europie. Wspólny program badań NEUROPRION skupił się na profilaktyce TSE, ich kontroli i leczeniu oraz zarządzaniu ryzykiem pojawienia się choroby.
Kraje
Dania, Hiszpania, Szwecja