Wzrost populacji ludzkiej doprowadził do wytępienia niedźwiedzi jaskiniowych
Europejscy naukowcy odkryli, że bardziej niż zmiany klimatu to ekspansja człowieka stanowiła główny powód wymarcia niedźwiedzi jaskiniowych w Europie około 24.000 lat temu. Twierdzą, że zwiększona rywalizacja między ludźmi a niedźwiedziami o teren i schronienie - w szczególności jaskinie potrzebne niedźwiedziom do hibernacji na czas zimowych miesięcy - wywołała spadek liczebności populacji niedźwiedzi jaskiniowych. Dla odmiany niedźwiedzie brunatne przetrwały po dziś dzień, ponieważ nie były tak bardzo uzależnione od siedlisk w jaskiniach. Odkrycia opublikowało czasopismo Molecular Biology and Evolution. Aby odkryć powód spadku liczby niedźwiedzi jaskiniowych (Ursus spelaeus) w Europie, zespół naukowców pod kierunkiem dr Mathiasa Stillera z Instytutu Antropologii Ewolucyjnej im. Maxa Plancka w Niemczech zbadał sekwencje mitochondrialnego DNA (kwasu dezoksyrybonukleinowego) 17 nowych próbek skamielin i porównał je z materiałem pozyskanym od współczesnych niedźwiedzi brunatnych (Ursus arctos). Skamieliny odkryto w europejskich osadach na Ukrainie, w Europie Środkowej i w Galicji na Półwyspie Iberyjskim. Naukowcy przeprowadzili analizę bayesowską prawdopodobieństwa statystycznego sekwencji DNA i odkryli, że ekspansję człowieka bardziej niż zmiany klimatu należy obarczyć odpowiedzialnością za spadek liczebności niedźwiedzia jaskiniowego - przerażającego stworzenia ważącego średnio 500 kilogramów (kg). "Redukcja różnorodności genetycznej niedźwiedzia jaskiniowego rozpoczęła się około 50.000 lat temu, znacznie wcześniej niż dotychczas sugerowano, w okresie, w którym nie miała miejsca żadna poważna zmiana klimatu, ale który zbiega się z początkiem ekspansji człowieka" - mówi dr Aurora Grandal-D'Anglade, naukowiec z Instytutu Geologii Uniwersytetu w A Coruña w Hiszpanii, współautorka raportu z badań. Tymczasem datowanie radiowęglowe pozostałości skamielin wykazało, że niedźwiedzie jaskiniowe stały się rzadkością w Europie Środkowej około 35.000 la temu i ostatecznie wymarły w większości regionów około 24.000 lat temu. Należy zauważyć jednak, że przetrwały kilka tysięcy lat dłużej w kilku miejscach, takich jak północno-zachodni region Półwyspu Iberyjskiego. Dr Grandal-D'Anglade potwierdza, że wymarcie gatunku można "przypisać rosnącej ekspansji człowieka i wynikającej z tego rywalizacji między ludźmi a niedźwiedziami o teren i schronienie". Naukowcy porównali również niedźwiedzie jaskiniowe z ich kuzynem, współczesnym niedźwiedziem brunatnym, analizując 59 sekwencji DNA niedźwiedzi jaskiniowych z okresu 60.000-24.000 lat temu i 40 sekwencji niedźwiedzi brunatnych, datujące się sprzed 80.000 lat po dzień dzisiejszy. Napisali w podsumowaniu, że zmiany klimatu miały pewien związek ze spadkiem liczby niedźwiedzi jaskiniowych, których ostateczne wymarcie zasadniczo zbiega się z ostatnim ochłodzeniem klimatu w plejstocenie od 25.000 do 18.000 lat temu. Naukowcy zasugerowali, że ta zmiana temperatury mogła doprowadzić do ograniczenia dostępności schronień i roślinności dla zwierząt, bowiem niedźwiedzie jaskiniowe były przede wszystkim roślinożerne. Niemniej uznali tę zmianę i późniejsze zubożenie ekosystemów jedynie za "cios ostateczny" zadany niedźwiedziom jaskiniowym, których populacja "już wówczas szybko wymierała". Zauważyli, że współczesnych niedźwiedzi brunatnych nie spotkał ten sam los i przetrwały one do dnia dzisiejszego, ponieważ nie były tak mocno uzależnione od siedlisk w jaskiniach. "Niedźwiedzie brunatne w mniejszym stopniu zależą od konkretnych siedlisk na potrzeby hibernacji" - wyjaśnia dr Grandal-D'Anglade. "Właściwie skamieliny pozostałe po nich nie są zbyt liczne w osadach jaskiniowych."
Kraje
Niemcy, Hiszpania