Ochrona ptaków przed liniami energetycznymi i słupami wysokiego napięcia
Porażenie prądem elektrycznym i zderzenia z liniami energetycznymi to główne przyczyny śmierci wśród wielu gatunków ptaków. Teraz hiszpańscy naukowcy rzucają nowe światło na czynniki, które przyczyniają się do tych wypadków. Ich odkrycia pokazują, że wdrożenie dosyć prostych środków w kluczowych lokalizacjach może radykalnie obniżyć liczbę ginących w ten sposób ptaków. Wyniki badań okażą się bardzo interesujące dla osób zaangażowanych w ochronę zagrożonych gatunków ptaków. Każdego roku tysiące ptaków na świecie ginie porażonych prądem przez słupy wysokiego napięcia i linie energetyczne. Porażenie prądem następuje w momencie kontaktu ptaka z dwoma przewodami lub kiedy usiądzie na przewodzącym słupie wysokiego napięcia (np. wykonanym z metalu) i dotknie jednocześnie przewodu. W Europie dotyczy to wszystkich ptaków drapieżnych, bocianowatych, sów i krukowatych. Porażenie prądem jest szczególnie niebezpieczne w przypadku niektórych zagrożonych gatunków, takich jak orzeł iberyjski (Aquila adalberti) czy orzełek południowy (Aquila fasciata). Chociaż słupy wysokiego napięcia mogą wydawać się na pierwszy rzut oka bardzo podobne do siebie, to w rzeczywistości istnieją setki różnych modeli i zagrożenie, jakie stwarzają zależy zarówno od modelu, jak i jego lokalizacji. Co więcej mimo opracowania środków mających zmniejszyć zagrożenia stwarzane przez słupy wysokiego napięcia, ich skuteczność nie została oceniona. Naukowcy z Uniwersytetu w Barcelonie, Hiszpania, prowadzą badania nad problemem porażenia prądem elektrycznym od ponad dziesięciu lat. Wyjaśniają na łamach czasopisma Journal of Wildlife Management, w jaki sposób przeprowadzili ocenę zagrożenia porażeniem prądem stwarzanego przez niemal 4.000 słupów wysokiego napięcia na obszarze okalającym Barcelonę. Odkryli, że niecałe 10% słupów wysokiego napięcia odpowiada za ponad 50% wypadków wśród ptaków. Pod względem projektowym, najbezpieczniejsze modele to nieuziemione słupy z podwieszanymi izolatorami bolców, naprzemiennymi konfiguracjami poprzeczników i bez połączeniowych przewodów drutowych. Lokalizacja ma również istotne znaczenie. Słupy wysokiego napięcia, które dominują nad krajobrazem, zwłaszcza na obszarach pokrytych zaroślami, są szczególnie niebezpieczne. Wynika to z tego, że ptaki drapieżne często wykorzystują je jako punkty obserwacyjne do penetrowania otaczającego obszaru w poszukiwaniu zdobyczy. Co najważniejsze badania wykazały również, że przedsiębiorstwa energetyczne nie muszą podejmować działań korygujących na wszystkich swoich słupach wysokiego napięcia, aby zredukować wskaźnik śmiertelności z powodu porażenia prądem elektrycznym. Wystarczy wdrożenie środków łagodzących "w zaledwie 6% najniebezpieczniejszych słupów wysokiego napięcia, aby obniżyć śmiertelność wśród ptaków o 70%" - zdaniem Joan Real, współautorki artykułu. Naukowcy podsumowują: "Nasze wyniki wskazują, że porażanie ptaków prądem elektrycznym na danym obszarze można niemal całkowicie wyeliminować poprzez połączenie odpowiedniej strategii wyboru słupów wysokiego napięcia ze starannie przetestowanymi technikami korygującymi, co przełoży się na optymalną alokację środków przeznaczanych na ochronę ptaków przez agencje publiczne i przedsiębiorstwa energetyczne." W drugim artykule, opublikowanym w czasopiśmie Bird Conservation International, naukowcy poruszają problem zderzeń. "Zderzenia z liniami energetycznymi to mniej znany i trudniej wykrywalny problem niż porażenie prądem, ponieważ mogą występować w dowolnym punkcie linii przesyłowej" - wyjaśnia profesor Real. Największe zagrożenie stwarza przewód uziomowy, który jest mniej widoczny. Naukowcy wykorzystali radiowe urządzenia śledzące do obserwowania losu 18 orzełków południowych. Zderzenia z liniami energetycznymi to trzecia pod względem liczebności przyczyna śmierci osobników tego zagrożonego gatunku. "Najniebezpieczniejsze przęsła pod względem zderzeń orzełków południowych to te usytuowane na obszarach najczęściej wykorzystywanych przez orły, to jest na terenach lęgowych i gniazdowania (klify) oraz na otwartych siedliskach łowieckich (zarośla, ziemie uprawne i obszary trawiaste) z dala od hałaśliwych terenów zurbanizowanych, a także wzdłuż linii przelotu między terenami żerowymi a lęgowymi i gniazdowania" - napisali naukowcy. Wdrożenie takich działań jak znakowanie przewodów na tych odcinkach mogłoby zredukować liczbę zderzeń - sugerują naukowcy.
Kraje
Hiszpania