Zaawansowana technologia rzuca światło na dywergencję w populacji małp człekokształtnych
W Środkowej Afryce Równikowej zamieszkują dwa gatunki goryli - goryle wschodnie (Gorilla beringei) i goryle zachodnie (Gorilla gorilla). Oddalenie między dwoma gatunkami w następstwie dywergencji, która rozpoczęła się od 0,9 do 1,6 mln lat temu, nie jest duże. W ramach nowych badań międzynarodowych odkryto, że dywergencja zachodnich goryli nizinnych i krytycznie zagrożonych goryli Cross River (Gorilla gorilla diehli) miała miejsce zaledwie w plejstocenie, niemal 18.000 lat temu. Wyniki badań zaprezentowano w czasopiśmie BMC Evolutionary Biology. Wiele z dużych ssaków występujących na naszej planecie żyje w małych, podzielonych populacjach i naukowcy zastanawiali się, czy ten dalszy podział został wywołany wydarzeniami niedawnymi czy też długofalowymi. Modelowanie demograficzne oparte na danych genetycznych może pomóc naukowcom w szacowaniu zmian wielkości populacji w ujęciu długoterminowym, podczas gdy próbkowanie w czasie umożliwia im porównanie zróżnicowania genetycznego między nowymi a starymi próbkami. Naukowcy z Finlandii, Niemiec, Szwajcarii i USA opracowali zaawansowany model dwóch podgatunków goryli zachodnich za pomocą genotypowania mikrosatelitarnego żyjących goryli i stuletnich okazów muzealnych, aby zyskać wgląd w dynamikę powiązaną z dywergencją populacji małp człekokształtnych, a w szczególności goryli zachodnich i goryli Cross River. Ich dane pokazały, że te dwa podgatunki okresowo się ze sobą krzyżują, mimo dywergencji, jaka miała miejsce około 17.800 lat temu. Naczelny autor artykułu dr Olaf Thalmann z Wydziału Biologii Uniwersytetu w Turku, Finlandia, wraz z kolegami wysunął tezę, że zmiany klimatu w epoce plejstocenu spowodowały rozszerzanie się terenów leśnych, umożliwiając gorylom zachodnim zwiększenie swojego zasięgu. Goryle rozdzieliły się następnie na dwie populacje, które zaczęły ulegać dywergencji, kiedy tereny leśne zaczęły się ponownie kurczyć. Naukowcy twierdzą, że kolejne serie zmian klimatu doprowadziły do pojawienia się okresów, w których dwa podgatunki mogły się ze sobą krzyżować, po których z kolei następowały powtarzające się epizody izolacji populacji Cross River. Odkrycia pokazują, że przepływ genów między dwoma podgatunkami ustał około 420 lat temu, a 60% spadek liczby goryli Cross River jaki miał miejsce w ciągu ostatnich 320 lat doprowadził do utraty różnorodności genetycznej populacji. "Odkryliśmy, że dywergencja goryli Cross River od rodowej populacji goryli zachodnich miała miejsce około 17.800 lat temu" - czytamy w artykule. "Jednakże przepływ genów ustał zaledwie około 420 lat temu, po czym około 320 lat temu pojawiło się wąskie gardło, które spowodowało 60% spadek rzeczywistego rozmiaru populacji goryli Cross River. Bezpośrednie porównanie szacunków heterozygotyczności na podstawie próbek muzealnych i współczesnych sugeruje utratę zróżnicowania genetycznego na przestrzeni ostatnich 100 lat." Dr Thalmann podkreśla, że działalność człowieka, w tym polowanie i niszczenie siedlisk, wywiera ogromną presję na goryle Cross River, zmuszając naukowców do wniosku, że obecnie żyje mniej niż 300 goryli Cross River. "Nie ma pewności co do tego, jak ta utrata różnorodności genetycznej odbije się na długofalowej zdolności do przetrwania goryli Cross River - mówi dr Thalmann - niemniej zważywszy na wąskie gardło, jakie wystąpiło tak niedawno, możliwe że gdyby populacja mogła się rozwijać, utrata różnorodności zostałaby powstrzymana." Wkład w badania wnieśli naukowcy z Instytutu Antropologii Ewolucyjnej im. Maxa Plancka w Niemczech, Université de Fribourg w Szwajcarii, Uniwersytetu Kalifornijskiego w Los Angeles (UCLA) i Parku Zoologicznego Północnej Karoliny w USA.Więcej informacji: Uniwersytet w Turku: http://www.utu.fi/en/ Instytut Antropologii Ewolucyjnej im. Maxa Plancka: http://www.eva.mpg.de/english/index.htm BMC Evolutionary Biology: http://www.biomedcentral.com/bmcevolbiol/
Kraje
Szwajcaria, Niemcy, Finlandia, Stany Zjednoczone