Gdzie zimujesz? Naukowcy mapują elastyczne schematy zimowania ptaków wędrownych
W przypadku ludzi na ogół jedynie ci, którzy należą do bardzo bogatych i wyższych warstw społeczeństwa mogą wybierać, gdzie "spędzają lato" i gdzie "zimują", podczas gdy reszta z nas musi aklimatyzować się i dostosowywać rok w rok do skrajnie odmiennych warunków. Natomiast w królestwie zwierząt, np. w przypadku takiego gatunku jak wydrzyk antarktyczny, migracja wraz ze zmianą pory roku jest czymś normalnym. Co więcej wydaje się, że te ptaki morskie niezwykle elastycznie podchodzą do swoich tras przelotu - nie tylko pod względem miejsca, gdzie przeczekują najzimniejsze miesiące, ale również towarzystwa, z jakim przebywają. Międzynarodowy zespół naukowców odkrył w toku badań, że chociaż duża liczba wydrzyków z bieguna południowego spędza zimę antarktyczną na Północnym Atlantyku, około jedna trzecia przedstawicieli tego samego gatunku zimuje - co polega na przeczekiwaniu okresu zimowego w regionach, w których temperatury są wyższe lub pożywienie jest łatwiej dostępne - na Północnym Pacyfiku, dziesiątki tysięcy mil w przeciwnym kierunku. Zespół złożony z naukowców z Niemiec, Szwajcarii i Wlk. Brytanii, pracujący pod kierunkiem ornitologa polarnego dr Hansa-Ulricha Petera z Uniwersytetu im. Friedricha Schillera w Jenie, Niemcy, ustalił trasy przelotu ptaków, dzięki wyposażeniu wydrzyków z bieguna południowego w geolokalizatory, w ich rejonie gniazdowania na Wyspie Króla Jerzego, około 120 kilometrów od wybrzeży Antarktyki. To umożliwiło badaczom monitorowanie danych o położeniu ptaków w ciągu kilku lat. "Dzięki tym danym możemy teraz po raz pierwszy zdecydowanie stwierdzić, że wydrzyki z bieguna południowego nie zimują jak ich bliscy krewni, wydrzyki falklandzkie, u wybrzeży Argentyny, tylko głównie na półkuli północnej" - wyjaśnia dr Hans-Ulrich Peter. Do tej pory jakiekolwiek wnioski na temat zwyczajów tych ptaków były czystą spekulacją, a uzyskane wyniki dostarczają konkretnych dowodów na teorie naukowców. "Obserwacja pojedynczych ptaków doprowadziła nas do przypuszczenia, że zimują one na Atlantyku. Niemniej jak do tej pory nie wiadomo było, że znaczna ich część pozostaje również zimą na środku Północnego Pacyfiku" - dodaje dr Hans-Ulrich Peter. Odkrycia wskazują również, że niezależnie od miejsca, do którego ptaki się wybierają, ich trasy przelotu są bardzo podobne. Trasy przelotu z północy i wyprawy powrotnej na południe zawsze mają kształt przypominający węzeł ruchomy, który przechodzi przez równik. Podczas obydwu przelotów ptaki tworzą klucz w kształcie dużej ósemki. Trasa wydrzyków, które zimują na Atlantyku obejmuje najpierw szeroki korytarz w kierunku północnym, wzdłuż wschodniego wybrzeża Ameryki Południowej, aby po przekroczeniu równika zmienić kierunek na północno-zachodni. Pod koniec maja ptaki docierają do miejsca przeznaczenia na Północnym Atlantyku. Wraz z końcem sierpnia kierują się z powrotem na Wyspę Króla Jerzego z trzytygodniowym "popasem" u wybrzeży Patagonii w celu uzupełnienia zapasów w organizmie. Wydrzyki optujące za lokalizacją na Północnym Pacyfiku podążają trasą, która wiedzie najpierw wzdłuż wybrzeża Ameryki Południowej, po czym po przekroczeniu równika zmienia kierunek na północno-zachodni. Ptaki docierają do celu na Pacyfiku w połowie maja, dwa tygodnie przed swoimi odpowiednikami zimującymi na Atlantyku. Trasa powrotna wydaje się zataczać większy łuk w kierunku południowo-zachodnim w stronę Nowej Zelandii, aby w końcu skręcić w kierunku południowo-wschodnim w stronę Antarktyki. Tutaj ptaki odpoczywają kilka dni przed powrotem na stanowisko lęgowe. Podczas gdy w przypadku ludzi przerwa między dwoma lotami oznacza zwykle oczekiwanie w hali odlotów i zakupy w strefie wolnocłowej, w przypadku ptaków - wedle przekonania naukowców - przerwy pozwalają dojść do siebie po trudach długiej przeprawy przez tropiki, gdzie często brakuje pożywienia. Zespół ustalił, że kiedy wydrzyki wybiorą już ocean na miejsce zimowania, to będą wracać w to samo miejsce również w kolejnych latach. Tajemnicą pozostaje niemniej, dlaczego ptaki preferują jedno miejsce zimowania od drugiego.Więcej informacji: Uniwersytet im. Friedricha Schillera w Jenie: http://www.uni-jena.de/en/start_en.html(odnośnik otworzy się w nowym oknie)
Kraje
Niemcy