Dlaczego czarne chmury zbierają się nad produkcją kadzideł? Wedle chrześcijańskiej tradycji Baltazar, jeden z trzech królów, złożył dzieciątku Jezus w darze najczystsze na świecie kadzidło w dzień Jego narodzin. Później kadzidło, symbolizujące boskość i ofiarę Chrystusa, zapalano w czasie dawnych rytuałów religijnych. Stąd zaczęliśmy k... Wedle chrześcijańskiej tradycji Baltazar, jeden z trzech królów, złożył dzieciątku Jezus w darze najczystsze na świecie kadzidło w dzień Jego narodzin. Później kadzidło, symbolizujące boskość i ofiarę Chrystusa, zapalano w czasie dawnych rytuałów religijnych. Stąd zaczęliśmy kojarzyć kadzidła z Bożym Narodzeniem. Jednak naukowcy z Etiopii i Holandii przynoszą nam złe wieści: liczba drzew wytwarzających żywicę olibanową zaczęła drastycznie spadać i szacuje się, że do roku 2027 spadek ten sięgnie 50%. Wyniki badań zostały zaprezentowane w czasopiśmie Journal of Applied Ecology Brytyjskiego Towarzystwa Ekologicznego. Ale to nie wszystko. Naukowcy przewidują, że liczba drzew może spaść o 90% w ciągu kolejnych 50 lat. Potencjalnymi winowajcami tego gwałtownego spadku są pożary, wypas i inwazje owadów. Przestrzegają, że jeżeli nie zostaną podjęte działania, by zapanować nad tymi problemami, to produkcja żywicy olibanowej znacznie na tym ucierpi. Zespół opiera swoją teorię na badaniach w terenie zakrojonych na szeroką skalę, które jako pierwsze poświęcone były monitorowaniu losu kadzidłowców Boswellia. Żywicę olibanową pozyskuje się z różnych gatunków kadzidłowca Boswellia, drzewa występującego w Rogu Afryki i na Półwyspie Arabskim. Chociaż od lat sprzedaż kadzideł jest prowadzona na całym świecie, to niewiele wiadomo na temat wpływu odciągania żywicy olibanowej na drzewa. Naukowcy pracujący pod kierunkiem dr Fransa Bongersa z Uniwersytetu w Wageningen, Holandia, przeanalizowali 13 parceli (każda o powierzchni 2 hektary) w północno-zachodniej części Etiopii. Zbadano drzewa, z których odciągano żywicę olibanową i takie z których jej nie odciągano. Przez 24 miesiące zespół monitorował przeżywalność, wzrost i produkcję nasion ponad 6.000 kadzidłowców Boswellia i wykonał ponad 20.000 pojedynczych pomiarów. Pozyskane w ten sposób dane wykorzystano do zbudowania modeli demograficznych, na podstawie których można prognozować los populacji Boswellia w nadchodzących latach. Szacunki nie wyglądają dobrze. Dane wskazują na znaczny stopień kurczenia się populacji Boswellia, co zakłóci produkcję kadzideł w ciągu najbliższych 15 lat. "Aktualny sposób zarządzania populacjami Boswellia jest najwyraźniej niezrównoważony" - podkreśla dr Bongers. "Nasze modele pokazują, że w ciągu 50 lat populacje Boswellia zostaną zdziesiątkowane, a kurczące się populacje oznaczają zaprzestanie produkcji kadzideł. To raczej alarmujący komunikat dla producentów kadzideł i organizacji działających na rzecz ochrony przyrody." W ramach badań stwierdzono, co jest jednym z najważniejszych odkryć, że odciąganie żywicy nie stanowi problemu - to tylko jeden z wielu kłopotów, bowiem dane sugerują, że problem wynika z innych czynników. "Mało prawdopodobne jest, aby odciąganie żywicy olibanowej było główną przyczyną spadku populacji, który jest prawdopodobnie generowany przez wypalanie, wypas i inwazje chrząszcza długorogiego, który składa jajeczka pod korą drzew" - stwierdza dr Bongers. Po zbadaniu 13 obszarów naukowcy stwierdzili, że brak zrównoważenia w populacji Boswellia jest powodowany przez wysoki poziom umieralności wśród dorosłych drzew i brak wymiany starszych drzew na młode, ze względu na spadek wskaźnika przeżywalności sadzonek Boswellia. "Liczba pożarów i intensywność wypasu na obszarze objętym badaniami wzrosły w ciągu ostatnich dekad w następstwie znacznego wzrostu pogłowia bydła, co może być przyczyną nierozwijania się sadzonek w młode drzewa" - mówi dr Bongers. "Jednocześnie znaczny odsetek badanych drzew uległ obumarciu po inwazji chrząszcza długorogiego. Niezbędne jest wprowadzenie zdecydowanych i dalekosiężnych zmian w zarządzaniu, jeżeli populacje Boswellia - i dalsza produkcja kadzideł - mają być zachowane."Więcej informacji: Journal of Applied Ecology: http://www.journalofappliedecology.org Uniwersytet w Wageningen: http://www.wur.nl/uk/ Kraje Etiopia, Niderlandy
