Pasożyty mogą być pomocne dla ludzi
Mrówki są twardymi, lojalnymi i sumiennymi robotnicami, pracującymi razem na rzecz wspólnego celu. Nowe badania prowadzone we Francji, Niemczech i Wlk. Brytanii sugerują, że politolodzy i teoretycy ekonomii mogą wyciągnąć naukę z analizy sposobu gospodarowania zasobami żywności przez kolonie mrówek. Obecne systemy polityczne wykorzystują ustawodawstwo i regulacje prawne do zapobiegania nadmiernej eksploatacji zasobów. Odkrycia, zaprezentowane w czasopiśmie The American Naturalist, pokazują że kolonie mrówek czerpią korzyści, kiedy pojawia się zewnętrzny "pasożyt", skutecznie ograniczając nadmierne wykorzystywanie zasobów przez miejscowe królowe. Wynikiem jest większa liczba osobników potomnych płci żeńskiej, co z kolei zapewnia kolonii ogromny impuls pod względem sprawności i kondycji (lub inaczej zdrowia). Prace opierają się na szeroko zakrojonych badaniach prowadzonych przez naukowców z Uniwersytetu w Würzburgu w Niemczech, z Centrum Ekologii i Hydrologii Uniwersytetu Oksfordzkiego, Uniwersytetu w Southampton w Wlk. Brytanii oraz z Muséum national d'Histoire naturelle i Centre National de la Recherche Scientifique we Francji. Naukowcy badali kolonie mrówek Formica lemani przez sześć lat i ustalili, że kolonie zaatakowane przez larwę drapieżnego, pasożytniczego bzyga Microdon mutabilis wydały większą liczbę nowych królowych niż kolonie, które nie zostały zaatakowane. W toku ostatnich badań zespół obrał za cel opracowanie modelu teoretycznego do symulacji możliwych mechanizmów stojących za większą liczbą potencjalnych, nowych królowych. Pomyślny rozwój potencjalnych, nowych królowych zależy od określonego poziomu zasobów. Zasoby żywnościowe stają się ograniczone, kiedy wzrasta liczba larw robotnic. Ustalenia poczynione w toku badań wskazują, że obecność pasożytniczego bzyga obniża liczbę larw mrówek, co z kolei zwiększa ilość pożywienia dostępnego dla każdej żyjącej larwy, w tym dla potencjalnych nowych królowych. Opierając się na przewidywaniach tego najnowszego modelu naukowcy odkryli, że żerowanie bzyga na młodych mrówkach może intensyfikować wydawanie nowych królowych, poprzez przekierowywanie zasobów żywnościowych. "Przydział zasobów żywnościowych w kolonii mrówek prezentuje interesujące paralele z zarządzaniem społeczeństwem i środowiskiem w zrównoważony sposób" - wyjaśnia dr Karsten Schönrogge, ekolog z Centrum Ekologii i Hydrologii, współautor raportu z badań. "Łatwo dostrzec 'Tragedię wspólnego pastwiska', rozgrywającą się w kolonii mrówek, która nie została zaatakowana, gdzie wspólne i ograniczone zasoby ulegają uszczupleniu z powodu niekontrolowanego dostępu, przekładającego się na nadmierną eksploatację ze szkodą dla społeczności." Naukowcy podkreślają, że chociaż w zaatakowanej kolonii obecność "pasożytniczego" bzyga ujemnie wpływa na ogólną liczbę larw, oddziałuje on korzystnie na kolonię jako całość. Skutek netto to zwiększona liczba nowych, potencjalnych królowych. Ten najnowszy model przewiduje również, że wzrost wywoływany jest na początku okresu zakażenia Microdonem. Naukowcy wskazują, że ponowna analiza pierwotnych wyników pokazała, iż to przewidywanie potwierdzają obserwacje świata rzeczywistego. Dr Schönrogge zauważa: "Zdobywanie pożywienia przez mrówki było już przedmiotem modelowania przez informatyków i ekologów, co przełożyło się na algorytm optymalizacji kolonii mrówek (ACO), wielki krok naprzód w informatyce. Mrówki są jedną z najsprawniejszych grup organizmów na Ziemi, a kolejne pytanie, jakie staje przed ekologami i politologami, dotyczy sposobu, w jaki zarządzanie zasobami w kolonii mrówek wpływa na interakcje z okolicznymi, spokrewnionymi lub nie, konkurencyjnymi koloniami i jak można to odzwierciedlić w kontekście społeczności ludzkich."Więcej informacji: Centrum Ekologii i Hydrologii: http://www.ceh.ac.uk/(odnośnik otworzy się w nowym oknie) The American Naturalist: http://www.jstor.org/page/journal/amernatu/earticles.html(odnośnik otworzy się w nowym oknie)
Kraje
Niemcy, Francja, Zjednoczone Królestwo