Analiza genetyki i populacji szympansów
Naukowcy z Holandii, Kamerunu, USA i Wlk. Brytanii odkryli, że populacje szympansów żyjące dosyć blisko siebie znacznie bardziej różnią się od siebie pod względem genetycznym niż ludzie zamieszkujący różne kontynenty. Badania pokazują, że genomika odgrywa kluczową rolę w ochronie szympansów. Wyniki tych badań zaprezentowano w czasopiśmie PLoS Genetics, a dofinansowane zostały z projektu EUPRIM-NET (Europejska sieć naczelnych - wyspecjalizowane infrastruktury i procedury badań biologicznych i biomedycznych), który otrzymał ponad 4,7 mln EUR z tematu "Infrastruktury" Szóstego Programu Ramowego (6PR) UE. Projekt EUPRIM-NET umożliwił naukowcom przede wszystkim dostęp do próbek znajdujących się w partnerskich infrastrukturach badawczych. Naukowcy ustalili, że szympansy powszechnie występujące w Afryce Równikowej należą do jednej z trzech odrębnych populacji lub podgatunków: zachodniego, środkowego i wschodniego. Podczas gdy naukowcy sugerują czwartą grupę, szympansów kameruńskich, zamieszkujących Kamerun zachodni i południową Nigerię, niektórzy zaczęli poddawać w wątpliwość, czy stanowią one odrębną grupę. Tutaj do akcji wkraczają naukowcy prowadzący najnowsze badania, w ramach których analizie poddano kwas dezoksyrybonukleinowy (DNA) 54 szympansów z pomiarem DNA w 818 pozycjach genomu, różniącego się między poszczególnymi osobnikami. Naukowcy odkryli, że szympansy kameruńskie są odmienne od pozostałych grup. "Odkrycia mają istotne następstwa dla ochrony" - stwierdza autor naczelny, dr Rory Bowden z Uniwersytetu Oksfordzkiego. "Wszystkie populacje małp człekokształtnych stają w obliczu niespotykanych wyzwań, takich jak utrata siedlisk, polowania i pojawiające się infekcje, dlatego strategie ochrony muszą opierać się na solidnej wiedzy o podstawowej strukturze populacji. Fakt, że wszystkie cztery uznane populacje szympansów są genetycznie odrębne uwypukla znaczenie zapewnienia im odrębnej ochrony." "Genomika może również dostarczyć narzędzi do wykorzystania w ochronie szympansów. Dzięki testom genetycznym można tanio i łatwo zidentyfikować populację rodowodową danego osobnika, a nawet próbkę mięsa." Poziomy zróżnicowania genetycznego między grupami zostały porównane z tymi ustalonymi na podstawie podobnych danych na temat ludzi z różnych populacji. Naukowcy odkryli, że chociaż wszystkie populacje szympansów zamieszkiwały stosunkowo niedaleko od siebie - siedliska dwóch grup oddzielała rzeka - szympansy z różnych populacji były znacznie bardziej odmienne od siebie genetycznie niż ludzie zamieszkujący na różnych kontynentach. Wypowiadając się na temat wyników, profesor Peter Donnelly, dyrektor Wellcome Trust Centre for Human Genetics w Oksfordzie i autor naczelny raportu z badań, stwierdził: "Stosunkowo niewielka grupa ludzi opuściła Afrykę 50.000 - 100.000 lat temu. Wszystkie populacje inne niż afrykańskie wywodzą się od niej i są w uzasadniony sposób podobne genetycznie. Fakt, że szympansy z siedlisk znajdujących się w tym samym kraju, oddzielonych jedynie rzeką, są bardziej różne od siebie niż ludzie z różnych kontynentów jest naprawdę interesujący. To przemawia za ogromnymi podobieństwami genetycznymi między populacjami ludzkimi oraz za większą stabilnością i mniejszym kojarzeniem krewniaczym w ciągu setek tysięcy lat w grupach szympansów." Odkrycia mogą pomóc naukowcom w przygotowaniu katalogu zmian genetycznych w celu zidentyfikowania grup odrębnych genetycznie oraz opracowania łatwych i niedrogich testów na populację rodowodową. Dr Nick Mundy z Uniwersytetu Cambridge, kolejny autor naczelny, zauważa: "Zważywszy na to, że są najbliższymi krewnymi ludzi, struktura i pochodzenie populacji szympansów od dawna cieszą się zainteresowaniem. W toku przyszłych badań będzie można wykorzystać dane genomiczne, aby odkryć adaptacje specyficzne dla szympansów kameruńskich."Więcej informacji: PLoS Genetics: http://www.plosgenetics.org/home.action Uniwersytet Oksfordzki: http://www.ox.ac.uk/
Kraje
Kamerun, Niderlandy, Zjednoczone Królestwo, Stany Zjednoczone