Projekt SCALES - badania nad monitorowaniem stanu środowiska
Ochrona przyrody, oparta na udokumentowanych danych i zaleceniach, jest ważnym priorytetem UE. Jednym z najlepszych sposobów na śledzenie zmian zachodzących w przyrodzie i populacjach organizmów jest monitorowanie bioróżnorodności i środowiska. Dane pochodzące z monitorowania pomagają decydentom i naukowcom tworzyć i oceniać polityki w zakresie bioróżnorodności, zarządzania ochroną środowiska czy użytkowania gruntów. W ramach projektu SCALES (Zabezpieczenie ochrony bioróżnorodności na różnych szczeblach administracyjnych oraz w skalach przestrzennych, czasowych i ekologicznych) przeprowadzono ocenę dotyczącą badań naukowych i polityki wymaganej do zarządzania działaniami w różnej skali. Projekt SCALES otrzymał blisko 7 mln euro ze środków tematu Środowisko siódmego programu ramowego (7PR). Partnerzy projektu SCALES uznali ptaki za kluczowe wskaźniki bioróżnorodności ze względu na ich powszechne występowanie na całym świecie. W Europie prowadzonych jest ponad 600 programów monitorowana środowiska. Według danych przedstawionych w czasopiśmie Nature Conservation każdego roku w 144 programach monitorowania bierze udział blisko 28 tys. osób, co daje ok. 80 tys. osobodni rocznie. "Monitorowanie ptaków, mimo swojej popularności, nigdy wcześniej nie było analizowane ilościowo", powiedział na niedawnym sympozjum SCALES w Glasgow szef badania dr Dirk Schmeller z Centre national de la recherche scientifique (CNRS), jednej z instytucji partnerskich projektu. "Podjęliśmy się przeprowadzania badania ankietowego, aby obiektywnie ocenić mocne i słabe strony licznych działań związanych z monitorowaniem ptaków w Europie. Wyniki wskazują na znaczne pole do dalszych ulepszeń w zakresie metod próbkowania, analizy danych i uczestnictwa wolontariuszy". Koordynator projektu SCALES, dr Klaus Henle z Helmholtz-Zentrum für Umweltforschung GmbH (UFZ), dodał: "Różnice pod względem czasu i przestrzeni mogą przekładać się na znaczące odchylenia w wynikach monitorowania, prowadzące do błędnych decyzji w sprawie ochrony przyrody. Dlatego też zwiększenie świadomości na temat czasu i miejsca, w jakim prowadzone było monitorowanie, może być niezwykle istotne". Zdaniem uczestników konsorcjum jednym ze sposobów na optymalizację praktyk monitorowania jest gromadzenie danych ilościowych, w tym dotyczących liczby osobników. Należy też zauważyć, że określenie priorytetów i połączenie rożnych działań z zakresu monitorowania może pozwolić usprawnić rozdzielanie środków wśród różnych placówek. Partnerzy projektu SCALES stwierdzają, że niezbędne jest regularne zbieranie danych z tego samego miejsca w odstępach do 12 miesięcy. Sugerują także, aby w przypadku braków kadrowych gromadzić większą liczbę próbek. Ponadto, instytucje koordynujące monitorowanie powinny starać się angażować wolontariuszy oraz brać pod uwagę następujące kwestie: 1) specyficzne cechy społeczności lokalnej; 2) posiadanie strategii naboru wolontariuszy; 3) dobra komunikacja z wolontariuszami; 4) traktowanie wolontariuszy z szacunkiem; 5) nawiązywanie współpracy z innymi organizacjami wolontariackimi. "Nie ma jednej recepty na angażowanie wolontariuszy, ale ważne jest, by pamiętać, że poświęcają oni swój wolny czas na czynności związane z monitorowaniem dla dobra całego społeczeństwa", tłumaczy dr Schmeller.Więcej informacji: SCALES http://www.scales-project.net Nature Conservation http://www.pensoft.net/journals/natureconservation/
Kraje
Niemcy, Francja