Nowe urządzenie automatycznie usuwa wątroby ryb, ograniczając produkcję odpadów
Z wątroby dorsza można pozyskać wiele produktów, jak choćby tran, który jest bogatym źródłem witamin A i D, poprawia poziomu cholesterolu i obniża ciśnienie krwi. Surowiec ten może również posłużyć do produkcji karmy dla zwierząt. Obecnie wątrobę dorsza złapanego w sieci rybackie pozyskuje się poprzez ręczne patroszenie. Jest to jednak czynność czasochłonna i kosztowna. Z drugiej zaś strony, metody mechanicznego oprawiania ryb, choć oszczędzają czas, zwykle skutkują tym, że wątroby są wyrzucane. W ramach projektu DeLiver opracowano maszynę do pozyskiwania wątroby z ryb oprawianych zarówno ręcznie, jak i mechanicznie. Dzięki unijnemu wsparciu dla MŚP udało się udoskonalić wcześniej opracowany prototyp, zwiększając jego szansę wejścia na rynek.
Odzyskiwanie marnotrawionego dotąd surowca
Maszyna DeLiver wykorzystuje efekt różnicy wagi narządów wewnętrznych ryby po jej wypatroszeniu. Podczas gdy pozostałe narządy opadają na dno, wątroba unosi się na powierzchni wody morskiej przepływającej przez urządzenie. Testy udoskonalonej wersji urządzenia, jakie przeprowadzono w pobliżu Wysp Owczych na pokładzie trawlera Hamranes, potwierdziły skuteczność zaproponowanego rozwiązania, a jakość pozyskanego surowca spełniała branżowe wymogi. Testy wykazały również, że nowa technologia pozwala pozyskać o 40 % więcej surowca niż w przypadku ręcznego patroszenia. „Największym wyzwaniem dla zrównoważonej produkcji tranu na Wyspach Owczych jest pozyskanie wystarczającej ilości surowca, gdyż patroszenie ręczne jest czynnością pracochłonną, która nierzadko odbywa się w trudnych warunkach atmosferycznych”, opowiada koordynator projektu, p. Helgi Nolsøe. Rozwiązanie DeLiver polegało na użyciu separatora obrotowego, zsynchronizowanego z zabierakami umieszczonymi na przenośniku łańcuchowym, który oddziela wątrobę od reszty wnętrzności. Wątroby wypływają z maszyny wraz z wodą morską, a zabieraki przenośnika odrzucają pozostałe narządy. Zespół projektu kilka lat temu przetestował pierwszy prototyp na pokładzie trawlera Hamranes. Badacze wykorzystali informacje zwrotne, jakie otrzymali wówczas od załogi statku i dzięki współpracy z Agencją ds. Żywności Wysp Owczych zaprojektowali drugi prototyp, bardziej przyjazny dla użytkownika i higieniczny, który i tym razem zamontowali na pokładzie trawlera Hamranes w celu przetestowania. „Teraz, w ramach projektu DeLiver, udoskonaliliśmy konstrukcję trzeciego prototypu, czyniąc go łatwiejszym w czyszczeniu. Zastosowaliśmy również lepszą pompę i poprawiliśmy wylot urządzenia, przez który wypływają wątroby wraz z wodą morską”, wylicza Nolsøe. Najnowszy model maszyny, poza tym, że został zoptymalizowany do połowu trawlerem na pełnym morzu, może być również przystosowany do taklowców oraz innych statków rybackich.
Bardziej zrównoważone rybołówstwo
Zespół prowadzi obecnie końcowe testy na pokładzie trawlerów, zaś kolejnym krokiem będzie komercjalizacja technologii. Głównymi odbiorcami mają być operatorzy kutrów rybackich i trawlerów o długości powyżej 30 metrów. Niektórzy z nich już wyrazili zainteresowanie kupnem urządzenia. Zapotrzebowanie na nowe rozwiązanie zgłosili również operatorzy lądowych ręcznych maszyn do patroszenia oraz przedsiębiorstwa hodowli ryb. Kilka przedsiębiorstw wyraziło chęć zajęcia się produkcją elementów stalowych urządzenia. Zespół ma w planach zlecać większą część produkcji na zewnątrz, koncentrując się na nadzorowaniu montażu i instalacji.
Słowa kluczowe
DeLiver, dorsz, ryba, wątroba, pozyskiwanie, podroby, wnętrzności, karma dla zwierząt, zrównoważony, trawler, olej
