Innowacyjne leki mające zwalczyć oporność na środki przeciwdrobnoustrojowe
Oporność na środki przeciwdrobnoustrojowe stała się zagrożeniem dla globalnego zdrowia, w coraz większym stopniu wpływając na skuteczną profilaktykę i leczenie różnych infekcji powodowanych przez bakterie, pasożyty, wirusy i grzyby. Według raportu opracowanego przez założoną ad hoc przez ONZ Międzyagencyjną Grupę Współpracy ds. Oporności na Środki Przeciwdrobnoustrojowe, każdego roku na całym świecie 700 000 osób umiera na choroby wywoływane przez lekooporne czynniki. Przewiduje się, że do 2050 roku liczba ta wzrośnie do 10 milionów, jeśli nie zostaną podjęte żadne działania. Z kolei raport europejskiej sieci nadzorowania oporności na środki przeciwdrobnoustrojowe wskazuje na wysokie poziomy oporności „w przypadku kilku kombinacji gatunek bakterii-grupa środków przeciwdrobnoustrojowych” w Europie. Szczególnie palącym problemem są wielolekooporne bakterie Gram-ujemne należące do wiodących przyczyn poważnych, wyniszczających i zagrażających życiu infekcji. W ramach finansowanego ze środków UE projektu GNA NOW zajęto się tą kwestią, opracowując nowatorskie antybiotyki mające leczyć zakażenia bakteriami Gram-ujemnymi. Konsorcjum zaangażowane w prace nad projektem GNA NOW będzie równocześnie prowadzić trzy programy, „mające na celu doprowadzenie jednego z nich do badań fazy I oraz jednego do etapu eksperymentalnego nowego leku lub doprowadzenie do dwóch programów do etapu opracowywania kandydata klinicznego do 2024 roku”, jak podaje partner projektu, firma Evotec SE, w komunikacie prasowym. Rosnące zagrożenie W tym samym komunikacie prasowym dr Cord Dohrmann, główny dyrektor ds. nauki w Evotec, stwierdza: „Zakażenia bakteryjne stanowią rosnące zagrożenie na całym świecie. Są przyczyną, dla której potrzebujemy innowacyjnych leków o nowych mechanizmach działania. Projekt GNA NOW umożliwia nam połączenie sił z wiodącymi instytucjami z sektora publicznego i prywatnego w Europie w celu opracowania nowych środków przeciwko Gram-ujemnym bakteriom, tak szybko i sprawnie, jak to możliwe”. Dr Kristina Orrling, kierowniczka programu i koordynatorka projektu z Lygature, mówi: „Łącząc siły, możemy zapobiec sytuacji, w której prosta infekcja układu moczowego będzie potencjalnie prowadzić do zgonu. Razem wzmocnimy arsenał antybakteryjny”. Bakterie Gram-ujemne i Gram-dodatnie klasyfikuje się według koloru, jaki przybierają po przeprowadzeniu procesu chemicznego nazywanego barwieniem metodą Grama. Metodę tę opracował w XIX wieku Hans Christian Gram w celu klasyfikacji różnych typów bakterii z wykorzystaniem barwienia chemicznego. Wyniki zaobserwował przez mikroskop na ochronnej ścianie komórkowej bakterii. Bakterie Gram-dodatnie utrzymują fioletowe zabarwienie, zaś bakterie Gram-ujemne mają kolor różowawy lub czerwony. Przykłady bakterii Gram-ujemnych, które cechuje lekooporność, obejmują pałeczkę okrężnicy (Escherichia coli) powodującą większość zakażeń układu moczowego oraz pałeczkę ropy błękitnej (Pseudomonas aeruginosa), która może powodować zakażenia krwiobiegu oraz zapalenie płuc u hospitalizowanych pacjentów. Sześcioletni projekt GNA NOW (NOVEL GRAM-NEGATIVE ANTIBIOTIC NOW) rozpoczęto w lipcu 2019 roku w ramach programu IMI AMR Accelerator Programme. IMI oznacza Inicjatywę w zakresie Leków Innowacyjnych (Innovative Medicines Initiative), współpracę pomiędzy UE a europejskim przemysłem farmaceutycznym. Projekt GNA NOW otrzymał dofinansowanie ze wspólnego przedsięwzięcia IMI 2. Partnerzy pracujący nad projektem będą koncentrować się na różnych proponowanych lekach o innowacyjnym sposobie działania, a także testować bezpieczeństwo i skuteczność tych leków. Więcej informacji: projekt GNA NOW
