Leczenie regeneracyjne utraty słuchu
Zaburzenia słuchu są spowodowane utratą komórek rzęsatych ślimaka, receptorów sensorycznych układu słuchowego. Komórki rzęsate odbierają fale dźwiękowe w uchu wewnętrznym i wysyłają sygnały do nerwu słuchowego, który łączy ucho z mózgiem. Uszkodzone komórki rzęsate nie regenerują się samoistnie, a słuch osób dotkniętych chorobą mogą poprawić jedynie aparaty słuchowe lub urządzenia chirurgicznie wszczepiane do ucha środkowego lub wewnętrznego. W samej Europie leczenie skutków utraty słuchu kosztuje rocznie ponad 210 miliardów euro. Na domiar złego aparaty słuchowe często niezbyt dobrze sprawdzają się w głośnym otoczeniu.
Badanie inhibitorów gamma sekretazy (GSI) w leczeniu ubytków słuchu
Badania na zwierzętach wykazały, że farmakologiczne hamowanie szlaku sygnałowego Notch za pomocą inhibitorów gamma sekretazy (GSI) może powodować regenerację komórek rzęsatych i przywracać ich funkcje. Finansowany ze środków UE projekt REGAIN miał na celu wprowadzenie sprawdzonej koncepcji GSI do użytku klinicznego w celu leczenia utraty słuchu typu czuciowo-nerwowego, najczęstszej formy utraty słuchu. Projekt REGAIN połączył doświadczenia siedmiu partnerów specjalizujących się w zakresie biologii ubytku słuchu, opracowywaniu leków i projektowaniu badań klinicznych. „Naszym celem było opracowanie odpowiedniej formulacji klinicznej GSI i przetestowanie jej w leczeniu pacjentów z ubytkiem słuchu”, wyjaśnia Rolf Jan Rutten, koordynator projektu i dyrektor generalny Audion Therapeutics. Partnerzy podjęli intensywne prace nad opracowaniem formulacji produktu i testowali ją w badaniach przedklinicznych (farmakokinetycznych i toksykologicznych). Po opracowaniu receptury leku zgodnie z dobrymi praktykami produkcyjnymi uzyskali zgodę na przeprowadzenie badania klinicznego u pacjentów, którzy utracili słuch w wieku dorosłym. Podanie preparatu zawierającego inhibitor GS do ucha środkowego odbywa się poprzez zastrzyk transtympaniczny, procedurę rutynowo stosowaną do podawania leków do ucha środkowego. Stamtąd inhibitor GS dyfunduje do ucha wewnętrznego, gdzie znajdują się komórki docelowe, i pomaga im przekształcić się w nowe komórki rzęsate. Badanie kliniczne zostało przeprowadzone na londyńskim University College, Uniwersytecie w Tybindze i Uniwersytecie Ateńskim. Po wykazaniu bezpieczeństwa i tolerancji GSI w badaniu sprawdzającym skuteczność leku podjęto leczenie 44 pacjentów. Zanotowano poprawę wyników w kilku badaniach słuchu u nawet 35 % pacjentów, co stało się podstawą do dalszej oceny produktu.
Perspektywy na przyszłość dla terapii REGAIN
Terapia regeneracyjna REGAIN w przypadku ubytku słuchu jest reakcją na znaczące, niezaspokojone potrzeby medyczne milionów pacjentów. Ubytek słuchu u dzieci utrudnia naukę języka i rozwój funkcji poznawczych, a postępująca utrata słuchu u dorosłych przyspiesza upośledzenie funkcji poznawczych i utrudnia integrację społeczną. „Opracowanie farmakologicznych sposobów leczenia utraty słuchu może prowadzić do znaczącej poprawy jakości życia osób z tym schorzeniem”, podkreśla Jan Rutten. Choć konieczne są dalsze badania nad inhibitorem GS, zespół projektu REGAIN pomógł ukształtować procesy rozwojowe i regulacyjne dotyczące nowych metod leczenia utraty słuchu. Partnerzy planują przeprowadzenie dodatkowych badań klinicznych we współpracy z innymi grupami badawczymi zajmującymi się utratą słuchu, w nadziei, że produkt zostanie zatwierdzony do użytku klinicznego w ciągu 7 lat. Ponadto projekt otworzył drzwi innym badaczom pracującym w tej dziedzinie, którzy starają się wprowadzić leczenie do społeczności pacjentów z ubytkiem słuchu.
Słowa kluczowe
REGAIN, ubytek słuchu, komórki rzęsate, GSI, badanie kliniczne, LY3056480
