Innowacje umożliwią wczesną diagnozę choroby Alzheimera
Choroba Alzheimera (ang. Alzheimer’s disease, AD) to najczęstsza przyczyna demencji u osób powyżej 65. roku życia. W samej Europie ponad 10,5 miliona pacjentów żyje z jakąś formą demencji, z czego 60–80 % to AD. „Większość osób starszych obawia się choroby Alzheimera”, mówi koordynator projektu NORATEST Romain Verpillot z francuskiej firmy Alzohis. „Wiadomość o diagnozie przyjmują z szokiem, niedowierzaniem, złością i bezsilnością”. Chociaż na tę chorobę nie ma skutecznego lekarstwa, jej wczesne wykrycie może spowolnić rozwój objawów z pomocą leczenia farmakologicznego i niefarmakologicznego. Na tę chwilę rozpoznanie choroby Alzheimera wymaga przeprowadzenia kosztownych i inwazyjnych procedur, takich jak obrazowanie metodą rezonansu magnetycznego i analiza płynu mózgowo-rdzeniowego. „Choroba jest diagnozowana, kiedy już dojdzie do znacznego i prawdopodobnie nieodwracalnego uszkodzenia nerwów – neurodegeneracji”, zauważa Verpillot. Jest jednak pewna nadzieja. Ostatnie badania wykazały, że choroba Alzheimera zaczyna rozwijać się na wiele lat przed wystąpieniem objawów, kiedy dostrzegalne są jedynie łagodne zaburzenia poznawcze. „Kluczem do skutecznej diagnozy jest zdolność do rozróżnienia upośledzenia funkcji poznawczych związanego z prawidłowym procesem starzenia się od tego wynikającego z choroby Alzheimera. Odkrycie wczesnych biomarkerów powiązanych ze zmianami wywołanymi przez chorobę Alzheimera może przyspieszyć diagnozę i zwiększyć jej dokładność”.
Wczesna diagnoza
Francuska firma Alzohis jest pionierem w tej dziedzinie. Zespół zdołał już udowodnić, że badanie próbek krwi pozwala na wykrycie biomarkerów zwanych katecholaminami, będących rodzajem neurotransmiterów, które świadczą o rozwijającej się chorobie Alzheimera. Ustalenia te wytyczyły kierunek prac nad nową opatentowaną metodą diagnozy AD opierającą się na stężeniu katecholaminy w osoczu krwi. „Noratest to narzędzie do badania krwi, które może wspierać diagnostykę choroby Alzheimera”, wyjaśnia Verpillot. „Będzie wykorzystywane podczas badania, na które kierowani będą pacjenci uskarżający się na charakterystyczne zaburzenia funkcji poznawczych”. Wyniki z laboratorium są przesyłane na platformę cyfrową. W oparciu o obliczenia wykonane przy pomocy algorytmów lekarz może zdecydować o skierowaniu pacjenta do specjalisty i na inne badania diagnostyczne. „Mamy nadzieję, że Noratest stanie się rutynowym narzędziem wykorzystywanym w badaniach przesiewowych, które przyspieszy diagnozowanie pacjentów z podejrzeniem choroby Alzheimera”, mówi Verpillot.
Zwiększenie zasięgu rynkowego
Celem czteromiesięcznego, finansowanego przez UE projektu było wsparcie firmy w powiększaniu jej sieci neurologów w innych państwach europejskich. „Na chwilę obecną współpracujemy przede wszystkim ze szpitalami we Francji”, dodaje Verpillot. Dzięki projektowi firma może przeprowadzić badania kliniczne w skali ogólnoeuropejskiej. Uzyskanie wyników dotyczących wykorzystania katecholamin z osocza krwi jako biomarkerów AD u międzynarodowych kohort pacjentów pomoże firmie Alzohis dopracować swoje rozwiązanie. „Planujemy także zbadać różnice genetyczne i środowiskowe wśród Europejczyków, co pomoże nam opracować ujednolicone standardy dla całej Europy”, mówi Verpillot. Firma zamierza także wejść na rynek amerykański. Ostatecznie Noratest może sprawić, że pacjenci uskarżający się na pogorszenie funkcji poznawczych w porę otrzymają bardziej skuteczne i odpowiednie leczenie. Wcześnie podjęte interwencje w efekcie poprawią jakość życia obywateli i ograniczą koszty leczenia AD. Mają szansę także zmienić postrzeganie choroby Alzheimera przez społeczeństwo. „Proste badanie krwi pozwala na diagnozę pacjenta już na samym początku rozwoju choroby”, zauważa Verpillot. „Dzięki temu pacjenci i ich rodziny zyskują czas na to, by odpowiednio się przygotować i utrzymać dobrą jakość życia przez możliwie najdłuższy czas”.
Słowa kluczowe
NORATEST, Alzohis, choroba Alzheimera, AD neurodegeneracja, demencja, poznawcza, biomarker
