Modelowanie ekonomiczne ukazuje wpływ zmiany klimatu i stanu gleby na rolnictwo Prawdopodobnie wszyscy zgadzają się co do tego, że właściwości gleby mają istotny wpływ na produkcję roślinną, jednak faktem jest, że to zagadnienie pozostaje w dużej mierze niezbadane. Zatem aby prześledzić wpływ zmiany klimatu na produkcję rolną, w ramach projektu MYCLIMATE przeprowadzono badanie korelacji między właściwościami gleby i czynnikami pogodowymi. Zmiana klimatu i środowisko © kram-9, Shutterstock Wpływ właściwości gleby był często lekceważony przez uczonych z głównego nurtu ekonomiki rolnictwa. Obecnie tendencja ta zaczyna się odwracać, ponieważ zaczęto postrzegać glebę jako istotny bufor zabezpieczający przed skutkami zmiany klimatu, na przykład poprzez wychwytywanie i składowanie dwutlenku węgla. Badania w ramach ekonomiki rolnictwa często pomijają analizę pozytywnego lub negatywnego wpływu właściwości gleby, temperatury i opadów deszczu. Tę problematyczną lukę w wiedzy pomoże wypełnić finansowany przez UE projekt MYCLIMATE. „W niektórych modelach po prostu nie da się w odpowiedni sposób uwzględnić dynamicznych właściwości systemów naturalnych. Zespół projektu MYCLIMATE wykorzystał [nowe] metody do przedstawienia zmiennych oddziaływań gleby, temperatury i opadów”, wyjaśnia Simone Pieralli, stypendysta działania „Maria Skłodowska-Curie”, odpowiedzialny za realizację projektu. Opierając się na danych dotyczących polowej produkcji roślinnej we Francji w latach 1990–2015, zespół projektu MYCLIMATE ustalił, że w okresie 25 lat czynniki klimatyczne odpowiadały za średnio 58,5 % zmienności plonów. Dodatkowo na tę zmienność wpłynęły też różnice w nakładach – takich jak nawożenie gleby (22 % zmienności), rozwiązania technologiczne (18 % zmienności) oraz zmiany właściwości gleby (1,5 % zmienności). Zastosowanie modelowania ekonomiki produkcji Wyniki projektu MYCLIMATE stanowią pomost między dwiema wcześniej oddzielnymi gałęziami ekonomii. „Miałem świadomość zalet i wad zarówno modeli ekonometrycznych klimatu, jak i teorii dotyczącej wskaźników ekonomiki produkcji, więc zastosowałem obie te metody w odniesieniu do zmiany klimatu”, dodaje Pieralli. Uczony korzystał z poufnych informacji z sieci danych rachunkowych gospodarstw rolnych Komisji Europejskiej, które zawierały dane dotyczące upraw we francuskich gospodarstwach z okresu 1990–2015. Co roku zbierane są dane z wybranej próby gospodarstw towarowych według regionu oraz wielkości i rodzaju działalności rolniczej. Gospodarstwa wybierane są na zasadzie rotacji, co oznacza, że każdego roku badane są inne gospodarstwa. Dane te zestawiono z danymi środowiskowymi dotyczącymi między innymi właściwości gleby, głównie zawartości węgla w glebie i pH gleby, pochodzącymi z francuskiej bazy danych GIS SOL (strona w języku francuskim). Analiza obejmowała również dane pogodowe gromadzone codziennie przez Wspólne Centrum Badawcze i prezentowane na siatce o rozdzielczości 25 km z oznaczonymi lokalizacjami. W projekcie MYCLIMATE wykorzystano też informacje dotyczące dobowych minimalnych i maksymalnych temperatur oraz opadów. Oznacza to, że w odniesieniu do każdego dnia na przestrzeni 25 lat badacze w matematyczny sposób wykazali, przez ile godzin każda lokalizacja na siatce była wystawiona na działanie określonych temperatur. Wpływ na przepisy Najważniejszym rezultatem projektu było odkrycie wpływu, jaki na rolnictwo wywiera coraz większa zmienność warunków pogodowych – pokazują to dane z 25 lat, a w szczególności te zebrane po 2000 roku. Ma to szerokie konsekwencje dla strategii politycznych, w których należy uwzględniać kluczowe czynniki stymulujące produkcję. „Jeżeli kluczowym czynnikiem wpływającym na produkcję nie są zarządzane przez samych rolników nakłady takie jak nawozy, ale pogoda, to dotowanie gospodarstw rolnych można uznać za działanie mające większe znaczenie w okresach występowania trudnych warunków klimatycznych”, twierdzi Pieralli. Jak przyznaje uczony, problem polega na tym, że wpływ zmiany klimatu będzie się różnił w zależności od regionu, uprawianych roślin, a nawet czasu występowania zdarzeń pogodowych – na przykład niektóre uprawy ozime mogą być stosunkowo odporne na susze i fale upałów w okresie letnim, a niektórym odmianom winorośli zmiana klimatu może wręcz służyć. Opierając się na jednej z głównych metod opracowanych przez zespół MYCLIMATE, która jest już publicznie dostępna w dokumencie roboczym instytutu INRAE, Pieralli przygotowuje publikację kolejnych wyników badań. Aktualnie przebywa w Nowej Zelandii, gdzie kontynuuje badanie nad zależnościami między ekonomią, glebą i zmianą klimatu. „Chcę opracować metody uwzględniające wpływ na produkcję w poszczególnych gospodarstwach, znaczenie lokalizacji gospodarstwa oraz czas wystąpienia zdarzeń pogodowych, a co najważniejsze, zamierzam uwzględnić także zanieczyszczenia i emisje”, podsumowuje uczony. Słowa kluczowe MYCLIMATE, gleba, temperatura, uprawy, rolniczy, gospodarstwo rolne, opady, zmiana klimatu, pH gleby, węgiel w glebie, ekonomika, modelowanie
