Sztuka debatowania: czy sztuczna inteligencja może pokonać człowieka w walce na argumenty?
Przebyliśmy długą drogę od czasów, gdy starożytni Grecy gromadzili się, by dyskutować nad fundamentalnymi kwestiami dotyczącymi człowieka. Technologia argumentacji jest młodą, rozwijającą się dyscypliną w badaniach nad sztuczną inteligencją. Naukowcy z IBM opracowali oparty na sztucznej inteligencji, w pełni autonomiczny system debatujący o nazwie Project Debater. Opisywany jest on jako „pierwszy oparty na sztucznej inteligencji system zdolny do debatowania z ludźmi na złożone tematy. Jego celem jest pomoc ludziom w formułowaniu przekonujących argumentów i podejmowaniu świadomych decyzji”.
Debata z udziałem sztucznej inteligencji, a nie na jej temat
W pracy opublikowanej na łamach magazynu „Nature” opisano w pełni architekturę systemu Project Debater i dokonano dokładnej oceny jego działania w debatach poruszających szeroką gamę tematów. Ponadto 15 osób przysłuchujących się debacie online oceniało wypowiedzi zarówno maszyny, jak i 3 doświadczonych mówców na prawie 80 różnych tematów. Aby przeprowadzić konstruktywną debatę, system Project Debater opiera się na przełomowej technologii sztucznej inteligencji: pisaniu i wygłaszaniu wypowiedzi w oparciu o dane, rozumienie ze słuchu oraz modelowanie ludzkich dylematów. Jedną z głównych możliwości systemu Project Debater jest automatyczne generowanie całej wypowiedzi i wygłaszanie jej w przekonujący sposób, a także zrozumienie długiej, spontanicznej wypowiedzi ludzkiego oponenta w celu sformułowania riposty. Konkretnie system Project Debater rozpoczyna od wyszukania krótkich fragmentów tekstu, czerpiąc z bazy około 10 miliardów zdań pochodzących z gazet i czasopism. Usuwa zbędny tekst, wybiera najlepsze z pozostałych twierdzeń i dowodów, a następnie porządkuje je według tematów, tworząc wypowiedź. Następnie zbiera wszystkie wybrane argumenty razem, aby stworzyć i wygłosić przekonującą wypowiedź. System Project Debater przygotowuje odparcie argumentów oponenta poprzez wysłuchanie i przetworzenie jego odpowiedzi.
Bez żadnej dyskusji – wciąż nie sposób nas przegadać
Możliwości systemu Project Debater zaprezentowano światu po raz pierwszy w 2019 roku, podczas debaty na żywo. Zmierzył się on z powszechnie uznanym mistrzem debat Harishem Natarajanem w dyskusji dotyczącej tego, czy przedszkola powinny być dofinansowywane. Mając zaledwie 15 minut na zbadanie tematu i przygotowanie się do tej próby sił, sztuczna inteligencja błyskawicznie przeszukała miliony zbiorów danych. Mowa wstępna i kontrargumenty zostały wygłoszone robotycznym głosem kobiecym. Zwycięzcą debaty publiczność ogłosiła absolwenta Uniwersytetów w Cambridge i Oxford. Mimo to Project Debater poradził sobie całkiem nieźle. „Jednak nadal na ogół wypada on nieco gorzej od ludzkich specjalistów od debatowania”, powiedział główny autor i badacz IBM Noam Slonim w rozmowie dla „Scientific American”. „Project Debater jest przede wszystkim ogromnym dokonaniem technologicznym”, powiedział ekspert ds. sztucznej inteligencji, prof. Chris Reed z Centrum Technologii Argumentacji Uniwersytetu w Dundee w Wielkiej Brytanii, w odpowiedzi na artykuł opublikowany w magazynie „Nature”. „Project Debater to ważny krok w rozwoju technologii argumentacji i pracy z argumentami jako zjawiskami lokalnymi. Jego osiągnięcia pozwalają wstępnie ocenić, jak system sztucznej inteligencji mógłby pracować z siecią argumentów, które ludzie interpretują pozornie z tak dużą łatwością. Biorąc pod uwagę ogrom fałszywych informacji, polaryzację opinii publicznej i wszechobecność zjawiska leniwego wnioskowania, ta łatwość może sprawić, że pojawi się potrzeba wsparcia ludzi w formułowaniu, przetwarzaniu i prowadzeniu złożonej argumentacji, a także dzieleniu się nią – wsparcia, które jest w stanie zapewnić sztuczna inteligencja”. System Project Debater nie jest w stanie naśladować ludzkiego sposobu rozumowania ani przewyższyć naszych złożonych umiejętności debatowania. Pozostajemy wielkimi mistrzami oratorstwa – przynajmniej jeszcze na jakiś czas.
Słowa kluczowe
sztuczna inteligencja, debata, debatowanie, Project Debater, wypowiedź