Zastosowanie analizy komputerowej pozwala na przewidywanie myśli samobójczych
Choć rozwój nauki przyczynił się w dużym stopniu do ograniczenia głównych przyczyn zgonów, takich jak HIV/AIDS, choroby serca czy nowotwory, dotychczas nie odnotowano niemal żadnych postępów w dziedzinie ograniczania samobójstw. „Samobójstwa są nadal jedną z głównych przyczyn zgonów zarówno w Europie, jak i na całym świecie”, twierdzi Brian O’Shea, stypendysta działania „Maria Skłodowska-Curie”, który realizował projekt PS. O’Shea jest badaczem Uniwersytetu Amsterdamskiego w Niderlandach oraz Uniwersytetu Harvarda w Stanach Zjednoczonych. „Wśród europejskich nastolatków samobójstwa są drugą po wypadkach przyczyną przedwczesnych zgonów”. Jednym z powodów tego stanu rzeczy jest fakt, że przewidywanie samobójstw stanowi duże wyzwanie. „Samobójstwo od wieków stanowi temat tabu, a w niektórych krajach nadal jest przestępstwem. Stygmatyzacja tego zjawiska sprawia, że osoby, które mają myśli samobójcze, mają trudności, by się do nich przyznać.
Rozpoznawanie wzorców wskazujących na ryzyko samobójstwa
Celem projektu PS, realizowanego dzięki dofinansowaniu z działania „Maria Skłodowska-Curie”, było znalezienie rozwiązania tego problemu poprzez analizę określonego zestawu komputerowych testów utajnionych skojarzeń (ang. Implicit Association Tests, IAT). Testy (D/S)-IAT dotyczące śmierci i samobójstwa obejmują zadania dotyczące układania słów związanych z „ja” osoby badanej („ja, moje”), z innymi osobami („oni, ich, inni”), życiem („żywy, żyjący”) oraz śmiercią i samobójstwem („śmierć, umieranie”). Test jest dostępny w internecie nieprzerwanie od 2012 roku. Dotychczas wypełniło go przeszło 12 000 osób. „Z naszych badań wynika, że test D/S-IAT pozwala na przewidywanie czasu oraz nasilenia przypadków samookaleczenia”, twierdzi O’Shea. „Ze względu na współpracę z profesorem Uniwersytetu Harvarda Matthew Nockiem oraz Bethany Teachman, profesor Uniwersytetu Stanu Wirginia, którzy założyli stronę projectimplicithealth.com (Project Implicit Health), udało mi się uzyskać dostęp do wyników testów D/S-IAT na potrzeby mojego projektu”. Badacz podjął wyzwanie opracowania i sprawdzenia nowej metody analizy wyników testów IAT. Jego celem było lepsze zrozumienie, co odróżnia osoby podejmujące próby samobójcze od tych, które ich nie podejmują. O’Shea wykorzystał także techniki prognozowania do określenia, czy tendencje na przestrzeni lat, zmiany pór roku, dni tygodnia i podobne czynniki wpływają na występowanie przypadków samookaleczeń i prób samobójczych. „Z wyników przeprowadzonych przeze mnie badań wynika, że słabsze powiązanie między »ja = życie« wskazuje w większym stopniu na prawdopodobieństwo wystąpienia co najmniej jednej próby samobójczej”, dodaje O’Shea. „Wśród osób, które podjęły w przeszłości próbę samobójczą, silniejsze powiązanie »ja = śmierć« wskazuje na bliższy horyzont czasowy oraz większą częstotliwość prób samobójczych”. Stąd skojarzenie „ja = śmierć” może okazać się szczególnie przydatne, jeśli celem jest rozróżnienie osób, którym grozi ryzyko podjęcia próby samobójczej, od pozostałych osób z innymi schorzeniami psychiatrycznymi. Z wyników analizy, którą przeprowadził O’Shea wynika, że myśli samobójcze występują najczęściej w grudniu i poprzedzają szczyt zachowań samobójczych, który przypada na późną wiosnę i wczesne lato.
Wnioski dotyczące przewidywania samobójstw
O’Shea wierzy, że dzięki postępom w dziedzinie uczenia maszynowego, metody opracowane w ramach projektu PS mogą pomóc w wykrywaniu osób, którym grozi ryzyko podjęcia próby samobójczej. „Choć to nie koniec prac, obecnie trwają testy we współpracy z profesorem Uniwersytetu Amsterdamskiego, Reinout Wiersem, oraz kliniką Salus Clinic Lindow (strona internetowa w języku niemieckim)”, dodaje badacz. „Jeśli chodzi o nasze ustalenia dotyczące prognozowania samobójstw, z dużym prawdopodobieństwem okażą się przydatne dla decydentów odpowiedzialnych za dostępność ratownictwa oraz usług wsparcia dla osób zagrożonych ryzykiem podjęcia próby samobójczej”. Badacz otrzymał niedawno stypendium Japońskiego Stowarzyszenia na rzecz Promocji Nauki, które pozwoli mu kontynuować badania nad tym zagadnieniem. „Zamierzamy zająć się różnicami związanymi z samotnością w różnych kulturach oraz ich wpływem na samobójstwa, prowadząc analizy indywidualne oraz na szczeblu regionalnym”, dodaje badacz. „Zamierzam także pokierować kolejnymi projektami, które będą poświęcone negatywnemu wpływowi, jaki zjawisko samobójstw wywiera na nasze społeczności”.
Słowa kluczowe
PS, samobójstwo, śmierć, samookaleczenie, stygmatyzacja, samobójcze, psychiatryczne
