Innowacyjny sposób usuwania farby drukarskiej może zwiększyć skalę recyklingu tworzyw sztucznych
Każdego roku na świecie wytwarza się około 300 milionów ton odpadów plastikowych. Pomimo rosnącej świadomości konsumentów, nacisków ze strony rządów i kolejnych nowinek technologicznych duża część tych odpadów wciąż trafia na wysypiska lub do oceanów. Jednym z powodów tego stanu rzeczy jest to, że recykling tworzyw sztucznych przeznaczonych do zastosowań spożywczych pozostaje nadal nierozwiązanym problemem. „Tworzywa sztuczne w produktach konsumenckich można podzielić na dwie podstawowe grupy” wyjaśnia koordynator projektu PLASTDEINK Rafael García, dyrektor generalny w hiszpańskiej firmie Cadel Deinking. „Do pierwszej z nich należy polietylen, często wykorzystywany w opakowaniach produktów spożywczych, takich jak mięso w plastrach czy mrożonki. Z kolei do drugiej zaliczamy PET, powszechnie spotykany w butelkach do napojów”. García dodaje, że temperatura topnienia PET wynosi 240 stopni Celsjusza, a polietylenu – około 100 stopni Celsjusza, zatem w zastosowaniach spożywczych dużo łatwiej jest wykorzystać PET pochodzący z recyklingu, gdyż jego obróbka w wyższej temperaturze usuwa wszelkie zanieczyszczenia. „Recykling polietylenu w tak wysokiej temperaturze nie jest możliwy, ponieważ powoduje niszczenie materiału”, zaznacza García. „Z kolei przy niższych temperaturach istnieje ryzyko, że nie wszystkie zanieczyszczenia zostaną wyeliminowane, co sprawia, że polietylen nie zawsze można wykorzystać w wyrobach przeznaczonych do kontaktu z żywnością”.
Recykling, nie downcycling
W rezultacie polietylen jest – w najlepszym wypadku – poddawany procesowi downcyclingu i wykorzystywany w produkcji worków na śmieci, które są potem oczywiście wyrzucane. „Jeśli nie jesteśmy w stanie znaleźć sposobu na eliminację zanieczyszczeń i właściwy recykling tego materiału, to nie mamy szans na wprowadzenie gospodarki o rzeczywistym obiegu zamkniętym”, podkreśla García. Celem projektu PLASTDEINK było opracowanie nowej technologii recyklingu i udowodnienie, że zwiększa ona możliwości ponownego użycia polietylenu. Metoda ta opiera się na skutecznym usuwaniu farby drukarskiej. „Opakowania żywności mają dwie główne funkcje: ochronną i informacyjną”, mówi García. „Informacje dotyczące zawartości opakowania zawsze są drukowane z użyciem farby drukarskiej, stąd odbarwianie jest tak ważne”. Projekt umożliwił Garcii i jego zespołowi opracowanie technologii wykorzystującej właściwości wody, za pomocą której można usuwać farbę drukarską bez uszkadzania tworzywa sztucznego. Jak wyjaśnia: „Farbę drukarską cechuje określona zdolność do adhezji. Znaleźliśmy więc sposób na osłabienie tej siły adhezyjnej, aby w efekcie uzyskać niezadrukowaną, nadającą się do recyklingu folię”. Następnym zadaniem było zwiększenie skali projektu i przetestowanie technologii w ramach pilotażowego zakładu demonstracyjnego. „Nie należy wierzyć na słowo – ta zasada właściwie nie zmieniła się od początku dziejów ludzkości”, przyznaje García. „A przedsiębiorcy zajmujący się recyklingiem i produkcją opakowań koniecznie chcieli zobaczyć na własne oczy, jak działa ta technologia”.
Prawdziwa gospodarka o obiegu zamkniętym
Firma Cadel Deinking kontynuuje cotygodniowe spotkania z zainteresowanymi podmiotami w swoim zakładzie pilotażowym w Alicante. „Udało nam się wykazać, że nasza metoda recyklingu jest o 45 % tańsza niż stosowanie tworzywa pierwotnego”, podkreśla García. „Niedawno podpisaliśmy umowę o współpracy z wiodącą na rynku firmą recyklingującą odpady, która chce dodać naszą technologię odbarwiania do swojej oferty”. García twierdzi, że ta technologia stanowi pierwszy krok naprzód do osiągnięcia prawdziwie zamkniętego obiegu na rynku polietylenu. Chociaż farba drukarska jest głównym zanieczyszczeniem, inne zanieczyszczenia również mogą wymagać usunięcia, zanim plastik będzie mógł być ponownie wykorzystany w artykułach spożywczych lub innych produktach konsumenckich. Pochodzące z recyklingu materiały mające styczność z żywnością muszą być poddane ocenie pod względem bezpieczeństwa przez Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności oraz dopuszczone na rynek przez Komisję Europejską. „Dalekosiężnym celem jest uzyskanie możliwości usuwania zanieczyszczeń z tworzyw sztucznych, tak by można je było w sposób bezpieczny ponownie wykorzystać do takich samych zastosowań co pierwotnie”, dodaje na koniec. „Dotychczasowe wyniki są bardzo pozytywne, więc jako branża na pewno zmierzamy właśnie do tego celu. Zawsze powtarzamy, że to zadanie może być trudne, ale nie jest niewykonalne!”
Słowa kluczowe
PLASTDEINK, tworzywo sztuczne, odpady, PET, polietylen, recykling, downcycling, zanieczyszczenie
