Umożliwienie konsumentom aktywnego uczestnictwa w ekosystemie elektroenergetycznym
Dzięki różnego rodzaju zachętom programy reagowania na zapotrzebowanie (ang. demand response, DR) mogą pomóc konsumentom w zmniejszeniu zużycia przez nich energii w czasie ograniczonych dostaw lub okresów szczytowego poboru mocy, dając im szansę, by odegrały kluczową rolę w rynku energetyki. Wdrażanie programów DR w UE przebiega jednakże powoli, głównie dlatego, że budynki mieszkalne i usługowe, odpowiedzialne za 44 % całkowitego zużycia energii, są odcięte od działań związanych z DR, gdyż nie uczestniczą bezpośrednio w rynku hurtowym. Inaczej jest w przypadku budynków lub zakładów przemysłowych, które mogą zarządzać swoją obciążalnością. To odcięcie jest efektem nastawienia odbiorców, a ponadto wynika z przeszkód technologicznych. Od strony technologicznej mamy do czynienia z dużą fragmentacją protokołów, modeli danych i norm dotyczących systemów zarządzania energią w budynkach oraz komunikacji w sieci. Po stronie odbiorców panuje niechęć do podejmowania ryzyka, ich potencjalne korzyści nie są dobrze znane, a wdrażanie programów DR może być uciążliwe, niewygodne i nieść ze sobą ryzyko wzrostu rachunków. „W rezultacie europejski system elektroenergetyczny traci obecnie ogromne źródło elastyczności zapotrzebowania i korzyści, które się z tym wiążą”, mówi Dimos Ioannidis, koordynator finansowanego przez UE projektu DRIMPAC.
Uwolnienie potencjału elastyczności zapotrzebowania
Mając na celu umożliwienie małym odbiorcom energii udziału w jawnych i niejawnych programach DR, zespół projektu DRIMPAC opracował rozwiązanie: ujednolicone ramy interoperacyjności DR, które zwiększają inteligencję zarządzania budynkami. Ramy te umożliwiają zacieśnienie więzi między trzema głównymi uczestnikami rynku energii elektrycznej. „Zapewni to lepszą i niezawodną komunikację między operatorem systemu dystrybucyjnego (OSD), agregatorem i użytkownikiem końcowym, przy czym ten ostatni jest albo tylko konsumentem, albo producentem, albo połączeniem obu, czyli prosumentem. Dzięki temu rozwiązanie będzie skalowalne i możliwe do powielenia”, wyjaśnia Ioannidis. Oczekuje się, że bliższe relacje między tymi podmiotami dadzą prosumentom możliwość korzystania z ich aktywów, takich jak dowolna jednostka wytwórcza, i modyfikowania ich zużycia. „W ten sposób użytkownik końcowy z biernego konsumenta staje się aktywnym i kluczowym uczestnikiem rynku energii”, zaznacza Dimitrios Tzovaras, kierownik ds. innowacji w ramach projektu DRIMPAC. Aby ułatwić użytkownikowi końcowemu modyfikację jego zasobów, a także zapewnić podejście zorientowane na człowieka, które udoskonala rozwiązanie, rozwiązania sprzętowe zostaną umieszczone w pomieszczeniach użytkownika końcowego, za jego zgodą, wraz z przyjaznym dla użytkownika środowiskiem interfejsu użytkownika.
Zmiany w sektorze budowlanym
Ramy technologiczne i modele biznesowe projektu DRIMPAC są obecnie sprawdzane przez czterech sprzedawców detalicznych zaopatrujących trzech operatorów systemów przesyłowych, w szczególności w energię elektryczną, gaz ziemny i ciepło sieciowe w Niemczech, Hiszpanii, Francji i na Cyprze. Demonstracje pilotażowe odbywają się w różnych typach budynków, w tym mieszkalnych, biurowych, oświatowych i innych, aby potwierdzić korzyści płynące z zastosowania rozwiązania DRIMPAC w większości typologii budynków. „We wszystkich czterech projektach pilotażowych badane są zarówno jawne, jak i niejawne programy DR z wykorzystaniem programów dynamicznych taryf DR, takich jak naliczanie opłat według czasu użytkowania, zużycia przy zapotrzebowaniu szczytowym, w czasie rzeczywistym oraz ich kombinacji, w celu opracowania zrównoważonego modelu biznesowego”, mówi Paschalis Gkaidatzis, kierownik projektu DRIMPAC. Obecnie trwają działania walidacyjne w ramach projektu. „Spodziewamy się, że nasze rozwiązanie przyniesie 20-procentowy spadek kosztów energii i 15-procentowe ograniczenie zużycia energii, a także 15-procentowe zmniejszenie obciążenia szczytowego”, mówi Ioannidis. Podstawą są pewne cele początkowe, oparte na wstępnych działaniach walidacyjnych prowadzonych w ograniczony sposób (np. mała liczba użytkowników, kontrolowane środowisko wewnątrz budynku). „W dłuższej perspektywie stworzone w ramach projektu rozwiązanie może przyczynić się do stabilizacji cen energii w Europie oraz do wytwarzania energii elektrycznej w sposób przyjazny dla środowiska”, podsumowuje Ioannidis.
Słowa kluczowe
DRIMPAC, energia elektryczna, konsument energii, rynek energii, prosument, reagowanie na zapotrzebowanie, ramy interoperacyjności, operator systemu dystrybucyjnego
