Nowa szczepionka pozwoli wyeliminować jaglicę jako problem zdrowia publicznego
Jaglica to infekcja, która nieleczona może wywołać ślepotę. Większość z szacowanych 146 milionów aktywnych przypadków jaglicy dotyczy dzieci i kobiet żyjących w biednych krajach. Wywołana przez bakterię Chlamydia trachomatis infekcja jest wysoce zakaźna i zazwyczaj rozprzestrzenia się wskutek bezpośredniego kontaktu, używania brudnych ręczników i odzieży, a także jest roznoszona przez muchy. Jaglicę można leczyć chirurgicznie i za pomocą antybiotyków, jednak wiele zarażonych osób nie ma dostępu do takiej opieki, dlatego specjaliści z całego świata stawiają na profilaktykę, której podstawą jest dbanie o higienę i zapewnienie odpowiednich warunków sanitarnych. „Takie działania są ważne, ale tak naprawdę pomogłoby całkowite wyeliminowanie choroby”, przekonuje Jes Dietrich, starszy badacz z zakresu immunologii chorób zakaźnych pracujący w duńskim Statens Serum Institut, oddziale duńskiego ministerstwa zdrowia odpowiedzialnym za przygotowanie do walki z chorobami zakaźnymi. Dzięki wsparciu finansowanego ze środków Unii Europejskiej projektu TracVac Dietrich kieruje pracami nad szczepionką przeciwko jaglicy. „Jedynym sposobem na faktyczne opanowanie jaglicy na obszarach endemicznych i wyeliminowanie jej jako problemu zdrowia publicznego są szczepienia”, mówi Dietrich.
Uzyskanie odporności w oku
Pierwszym zadaniem projektu było opracowanie szczepionki ochronnej przeciwko jaglicy. W tym celu naukowcy przebadali osoby posiadające naturalną odporność z regionów endemicznych, aby lepiej zrozumieć działanie przeciwciał. Informacje te wykorzystano następnie przy tworzeniu konstruktów szczepionki i przetestowano na zwierzętach z rzędu naczelnych pod kątem zdolności do indukowania przeciwciał ochronnych. Następnie badacze opracowali protokół immunizacji pozwalający na uzyskanie optymalnej odporności w oku. Ponownie wykorzystując model oparty na zwierzętach z rzędu naczelnych, przetestowali różne konstrukty szczepionki opracowane w pierwszej fazie. Najbardziej obiecująca strategia szczepienna została przetestowana podczas badania klinicznego I fazy. „Ostatecznie udało nam się opracować szeroko neutralizującą szczepionkę przeciwko jaglicy oraz strategię szczepienną pozwalają na uzyskanie odporności w oku”, tłumaczy Dietrich.
Na dobry początek
Chociaż szczepionka przeciwko jaglicy wymaga jeszcze przetestowania w badaniach klinicznych, wstępne wyniki pokazują, że może ona wywoływać odpowiedź immunologiczną oka – jest to bardzo zachęcające odkrycie, jeśli chodzi o szczepionki przeciwko patogenom infekującym oko. „Teraz zamierzamy ubiegać się o dodatkowe środki na kontynuację projektu, ale wyniki TracVac wskazują na obiecujący początek”, mówi Dietrich. Zdaniem Dietrich sukces projektu był możliwy dzięki ścisłej współpracy pomiędzy ekspertami w dziedzinie chorób zakaźnych, badań klinicznych i badań nad szczepionkami oraz wykorzystaniu modeli zwierzęcych. „Jestem szczególnie dumna ze współpracy wszystkich partnerów, która pozwoliła osiągnąć ważne rezultaty o istotnym wpływie na zdrowie w wymiarze globalnym”, dodaje na koniec Dietrich. „To doskonały przykład tego, jak niezwykłe efekty może przynieść wspieranie synergii pomiędzy różnymi obszarami wiedzy specjalistycznej”.
Słowa kluczowe
TracVac, jaglica, endemiczność, zdrowie publiczne, szczepienie, zakażenie, ślepota, zdrowie globalne, choroba, choroby zakaźne, przeciwciała