Rzemiosło tradycyjne łącznikiem między przeszłością Europy a przyszłością turystyki
Na europejskie dziedzictwo kulturowe składają się zarówno materialne, jak i niematerialne aspekty rzemiosła, takie jak artefakty, materiały, narzędzia, a także zdolności manualne, know-how i tożsamość społeczna. Rzemiosło tradycyjne to wehikuł czasu, który ma wpływ na przyszłą gospodarkę. Zespół finansowanego przez UE projektu Mingei skupia się na ochronie tych tradycyjnych praktyk, którym grozi zapomnienie. Stawką jest „część naszego dziedzictwa kulturowego opierająca się na pamięci i znajomości praktyk danego rzemiosła”, mówi Xenophon Zabulis, dyrektor ds. badań w Instytucie Informatyki działającym przy Fundacji na rzecz Badań i Technologii w Grecji. W konwencji w sprawie ochrony niematerialnego dziedzictwa kulturowego z 2003 roku UNESCO uznało wiedzę techniczną, historyczną i społeczną dotyczącą rzemiosła tradycyjnego, jego ewolucji w czasie oraz sposobu nauczania za część dziedzictwa kulturowego ludzkości. Jednocześnie UNESCO podkreśla znaczenie i potrzebę zachowania rzemiosła tradycyjnego, które „w wielu przypadkach zaczyna popadać w zapomnienie ze względu na malejącą liczbę rzemieślników”.
Transformacja cyfrowa
Zaangażowani w projekt Mingei badacze wykorzystali zasoby cyfrowe, semantykę, istniejącą literaturę i repozytoria, aby udokumentować i zachować materialne i niematerialne wymiary rzemiosła tradycyjnego. Wiedza ta została ostatecznie udostępniona w postaci doświadczalnych prezentacji wykorzystujących opowiadania i aplikacje edukacyjne. W projekcie udział wzięły zainteresowane strony, dzięki czemu mogły zademonstrować swoje rzemiosło i pokazać swoją pracę zza kulis. Narzędzia cyfrowe pełniły potrójną rolę. „Po pierwsze, zostały wykorzystane do digitalizacji przedmiotów i praktyk rzemieślniczych odpowiednio w formacie 3D i 4D. Po drugie, posłużyły do stworzenia bazy wiedzy łączącej informacje zgromadzone w toku projektu i informacje historyczne dotyczące badanego rzemiosła. Po trzecie, z ich pomocą przygotowano interesujące prezentacje i immersyjne wizualizacje zebranych informacji i wiedzy”, mówi Zabulis.
Z myślą o turystach
Projekt Mingei dowiódł, że angażujące doświadczenia kulturowe pozytywnie wpływają także na turystykę. Społeczności i instytucje współpracują na rzecz trwałości i ochrony kultury. Zespół zamierza dalej zgłębiać ten temat we współpracy z branżą turystyczną. Badacze już wykorzystują opracowane w ramach projektu Mingei narzędzia do dokumentacji kontekstu historycznego lokalnego rzemiosła i uwzględniania go w prezentacjach dotyczących turystyki kulturowej. Opracują także „doświadczalne prezentacje wprowadzające na temat rzemiosła lokalnego, które pozwalają turystom spróbować swoich sił w prezentowanym rzemiośle”, mówi Zabulis. „Nie tylko sprzyja to rozwojowi sektora turystyki, ale także przyciąga nowych uczniów”. Oba te aspekty będą dalej badane w ramach nowego projektu „Craft Understanding, Education, Training, and Preservation for Posterity and Prosperity”, inaczej Craeft, finansowanego przez działania w zakresie badań i innowacji programu „Horyzont Europa”. Prace nad projektem rozpoczną się w 2023 roku.
Słowa kluczowe
Mingei, tradycja, rzemiosło tradycyjne, turystyka, sztuka, praktyki niematerialne
