Wykorzystanie danych z obserwacji Ziemi do oceny globalnych zagrożeń dla człowieka
W ciągu całego życia człowiek jest wystawiany na wiele różnych zagrożeń – od zagrożeń środowiskowych po choroby oraz problemy związane z dbaniem o własne zdrowie. Doprowadziło to do powstania koncepcji zwanej ekspozomem, definiowanym jako ogół czynników, na które jesteśmy wystawiani w ciągu całego swojego życia. W ramach finansowanego ze środków UE projektu EOXPOSURE naukowcy pogłębili naszą wiedzę na temat ekspozomu, włączając w nią dane z obserwacji Ziemi pochodzące z sieci satelitów UE. Poprzez to połączenie zespół chciał dokonać dokładnych pomiarów narażenia na różne zagrożenia, a także kwantyfikacji interakcji, w jakie wchodzą ludzie ze swoim środowiskiem życiowym. „Wykorzystując dane z obserwacji Ziemi pochodzące z przestrzeni kosmicznej, udało nam się podkreślić zależności między fizycznymi parametrami obszaru miejskiego, na przykład obecnością terenów zielonych, zagęszczeniem i rozmieszczeniem obiektów budowlanych oraz zdrowotnością i bezpieczeństwem jego środowiska dla mieszkańców”, wyjaśnia Fabio Dell'Acqua, profesor zwyczajny telekomunikacji na Uniwersytecie w Pawii i koordynator projektu EOXPOSURE.
Skupienie na ekspozomie
Ekspozom obejmuje całą historię interakcji człowieka ze środowiskiem, z uwzględnieniem jakości powietrza i wody, żywności i aktywności fizycznej, a także nawyków życiowych i chorób. „Zajęcie się tymi różnymi kwestiami zbytnio rozdrobniłoby nasze wysiłki”, dodaje Dell'Acqua. Zespół postanowił więc skupić się tylko na wybranych z nich, a konkretnie na ryzyku fizycznym w środowisku miejskim, wynikającym z egzystencji, oraz ryzyku zdrowotnym, wynikającym z chorób i zdrowotności środowiska. „Praca z badaczami w Ameryce Południowej zapewniła zespołowi cenne możliwości zebrania realnych danych, ponieważ mogliśmy połączyć się z miejscami, w których zagrożenia te są szczególnie dotkliwe”, wyjaśnia Dell'Acqua. „Udało nam się zebrać dane referencyjne, których nie bylibyśmy w stanie pozyskać z naszych biur w Europie”, mówi, dodając, że wiedza terenowa partnerów z Ameryki Południowej miała fundamentalne znaczenie dla działań w ramach projektu.
Wykorzystanie europejskich danych z obserwacji Ziemi
Zespół projektu EOXPOSURE zgromadził otwarte dane z obserwacji Ziemi pozyskane w ramach flagowego programu satelitarnego Europejskiej Agencji Kosmicznej – Copernicus. „Dane pozyskane z satelitów Sentinel i ich serie czasowe odegrały kluczową rolę w budowaniu i testowaniu naszych modeli względem danych zebranych na południowoamerykańskich stanowiskach badawczych”, zauważa Dell'Acqua. Badacze byli w stanie połączyć obserwacje satelitarne z danymi naziemnymi, co zdaniem Dell'Acqua dało potężne możliwości. Przykłady obejmują monitorowanie stanu roślinności miejskiej podczas różnych pór roku oraz dane z „Ovitraps”: urządzeń, które podstępem nakłaniają komary, aby złożyły w nich swoje jaja, w celu ich zliczenia.
Tworzenie nowych narzędzi do monitorowania
Następnie zespół opracował różne narzędzia do oceny ekspozomu. Jednym z reprezentatywnych narzędzi jest „Ovitrap monitor”, przyjazna dla użytkownika internetowa aplikacja o otwartym kodzie źródłowym, która półautomatycznie zlicza jaja komarów na podstawie zdjęć z telefonów komórkowych o niskiej i średniej rozdzielczości. Narzędzie generuje raporty, wykresy i mapy, pomagając interesariuszom w monitorowaniu komarów i podejmowaniu decyzji. „Obecnie aplikacja jest używana przez Ministerstwo Zdrowia w argentyńskiej Córdobie, ale przetestować ją może każda inna organizacja, która wykaże taką chęć. Napawa nas to dumą z rezultatów naszego projektu”, mówi Dell'Acqua. Partnerzy konsorcjum pracują nad potencjalnymi projektami kontynuacyjnymi i będą starać się o dalsze finansowanie. „Podsumowując, wierzę, że wyniki projektu EOXPOSURE przyczynią się do postępu nauki, nie tylko same przez się, ale także poprzez trwałą współpracę, którą ten projekt zapoczątkował”, mówi Dell'Acqua.
Słowa kluczowe
EOXPOSURE, Ziemia, obserwacja, środowisko, zagrożenia, ekspozom, satelita, dane, monitorowanie
