Zapewnienie norkom europejskim większych szans na przeżycie na wolności
Norka europejska (Mustela lutreola) jest jednym z najbardziej zagrożonych gatunków ssaków w Europie. Głównymi przyczynami spadku liczebności tych zwierząt była degradacja siedlisk i masowe polowania. Pojawienie się inwazyjnej norki amerykańskiej przelało czarę goryczy. Norki amerykańskie, sprowadzone do Europy w celu hodowli na futro, uciekały z ferm i wyparły mniejsze gatunki europejskie w całej Europie. Dane z badań sugerują, że norki amerykańskie wypierają swoje europejskie krewniaczki poprzez agresję międzygatunkową. Dzięki większym rozmiarom i zdolnościom adaptacyjnym norki amerykańskie wygrywają na każdym polu, wchodząc z nimi w interakcje w siedliskach, które chcą zająć.
Złożony związek między morfologią czaszki, mechaniką gryzienia i żerowaniem
„Znajomość mechaniki gryzienia (biomechaniki żywieniowej) gatunków obcych i inwazyjnych mogłaby w dużej mierze przyczynić się do ocalenia norki europejskiej. Po pierwsze, mogłaby pomóc nam w identyfikacji obszarów, w których dostępne pożywienie sprzyja przetrwaniu norki europejskiej. Po drugie, może ułatwić opracowanie innowacyjnych rozwiązań ukierunkowanych na kontrolowanie populacji norek amerykańskich”, zauważa Philip Cox, profesor nadzwyczajny w Centrum anatomii integracyjnej(odnośnik otworzy się w nowym oknie) na University College London i koordynator projektu MINKS finansowanego w ramach działania „Maria Skłodowska-Curie”. W kontekście projektu MINKS badacze wykorzystali dużą próbkę czaszek i żuchw norek (ponad 200 sztuk) wypożyczonych z niektórych muzeów historii naturalnej w całej Europie. Próbki te przeskanowano przy użyciu tomografii mikrokomputerowej. Zmienność kształtu próbek przeanalizowano za pomocą morfometrii geometrycznej – metodologii statystycznej analizy kształtu w oparciu o punkty orientacyjne. Aby wyjaśnić związek między morfologią a biomechaniką żywieniową, badacze przeanalizowali miejsca przyczepu mięśni przywodzących żuchwę na czaszce. Badanie pozwoliło im określić wydajność każdego mięśnia w przekształcaniu siły mięśniowej na siłę gryzienia. Wyniki posłużyły jako dane potrzebne do stworzenia teoretycznych profili żywieniowych dla każdej płci i gatunku.
Ustalenia wspomagające strategie ochrony
„Odkryliśmy, że żuchwy norek europejskich są przystosowane do szybkiego zamykania i silnych ugryzień łamaczami, podczas gdy budowa żuchw norek amerykańskich sprzyja silnym ugryzieniom przednimi zębami i mocnemu zgniataniu tylnymi zębami”, wyjaśnia Eloy Galvez-Lopez, stypendysta programu Maria Skłodowska-Curie pracujący nad projektem MINKS. Te różnice w kształcie i mechanice żuchwy sugerują, że norki europejskie są lepiej przystosowane do polowania na ofiary żyjące w środowiskach wodnych, podczas gdy amerykańskie lepiej radzą sobie z małymi kręgowcami lądowymi. Niezależnie od gatunku i płci cechy morfologiczne u większych norek wykazywały zwiększoną zdolność do odżywiania się szerszą gamą ofiar. „U obu gatunków większe osobniki chwytały, a następnie żywiły się szerszą gamą ofiar. Ogólnie rzecz biorąc, sugeruje to, że inwazyjne norki amerykańskie (jako większe) mają przewagę konkurencyjną nad rodzimymi gatunkami europejskimi. W obecności norek amerykańskich samice norki europejskiej prawdopodobnie zostaną pozbawione optymalnych źródeł pokarmu niezbędnych do przeżycia i odchowania młodych”, zauważa Cox. „Oczekuje się, że wyniki projektu MINKS pozwolą lepiej zrozumieć poważny spadek liczebności norki europejskiej w obecności inwazyjnej norki amerykańskiej. Co ważne, powinny one pomóc pracownikom ochrony przyrody w określeniu siedlisk, w których norki europejskie będą miały największe szanse na rozwój. Ponadto uważamy, że projekt MINKS będzie stanowić wzór do badania innych przypadków wypierania gatunków rodzimych przez inwazyjną konkurencję”, podsumowuje Cox.
