Budowanie równości płci w środowisku akademickim i naukowym poprzez współpracę
Pomimo dużego postępu, środowisko akademickie i naukowe wciąż boryka się z problemem nierówności płci, stereotypami i dyskryminacją. W rezultacie udział kobiet w tym sektorze jest wciąż zbyt mały, zwłaszcza na stanowiskach kierowniczych. Ale to nie znaczy, że nic nie może się zmienić. W rzeczywistości to właśnie jest celem planów równości płci (ang. Gender Equality Plans, GEP). Tego rodzaju plany są wykorzystywane przez organizacje badawcze i instytucje akademickie w celu osiągnięcia równości płci. Problem w tym, że ich zainteresowanie jest zbyt często źle ulokowane. „Jak to się mówi: dobrymi chęciami piekło jest wybrukowane”, mówi Anita Thaler, badaczka z Interdyscyplinarnego Centrum Badań nad Technologią, Pracą i Kulturą. „Choć intencje są dobre, zbyt wiele organizacji badawczych wydaje się być zafiksowanych na naprawianiu kobiet, zamiast na naprawianiu systemu”. Przy wsparciu finansowanego przez UE projektu CHANGE, Thaler i jej współpracowniczka Sandra Karner przewodziły wysiłkom mającym na celu lepsze wykorzystanie GEP jako środka ułatwiającego wprowadzanie zmian w organizacjach badawczych.
Z pomocą przychodzi CHANGErs
Jednym z kluczowych obszarów zainteresowania projektu była luka między wiedzą a działaniem, która uniemożliwia pełne docenienie wiedzy akademickiej i wyników badań, a w konsekwencji podjęcie działań. Aby stawić czoła temu wyzwaniu, projekt zgromadził odpowiednich interesariuszy, w tym osoby z organizacji prowadzących i finansujących badania naukowe oraz decydentów. „Partnerzy zaangażowani w projekt stali się ekspertami ds. płci, czyli »CHANGErsami«”, wyjaśnia Karner. CHANGErsi byli „bojownikami” projektu. „Nasi eksperci dzielili się swoją wiedzą na temat równości płci i doświadczeniem nie tylko w ramach własnych organizacji, ale także w swoich społecznościach, regionach i krajach”, dodaje Thaler. Razem, ta zróżnicowana grupa interesariuszy współtworzyła praktyczną i istotną wiedzę na temat równości płci oraz stworzyła ogólnodostępną publikację zatytułowaną „Customised CHANGE: Co-Producing Gender Equality Knowledge in Science and Research”. W sumie 42 osoby wniosły do publikacji swoją wiedzę na temat płci i doświadczenia z zakresu GEP. „Ta publikacja jest dowodem na to, że nasza strategia współtworzenia wiedzy z interesariuszami odniosła sukces”, zauważa Karner.
Długoterminowa zmiana zaczyna się od współpracy
Drugą kwestią poruszaną w projekcie był konflikt wiedzy pochodzącej z różnych teorii genderowych i obszarów praktyki. „W ramach procesów i organizacji konflikty te służą jako katalizator oporu wobec zmian”, mówi Thaler. „Wiedzieliśmy, że kiedy napotykamy opór, znajdujemy się w ważnych punktach dla wprowadzania zmian w kierunku rzeczywistej równości w organizacjach”, dodaje Karner. Projekt pokonał to wyzwanie, angażując od początku agentów transferowych, reprezentowanych przez osoby na wysokim szczeblu kierowniczym i pełnomocników ds. równości płci w organizacji. Ten pozornie prosty krok pomógł przezwyciężyć czasami głęboko zakorzeniony opór. „To kolejny dowód na to, że współpraca i współtworzenie jest kluczem do wdrażania zrównoważonych, długoterminowych zmian”, mówi Karner. „Co więcej, zaprosiliśmy również doradców z doświadczeniem w zakresie płci, polityki naukowej i zarządzania szkolnictwem wyższym, wraz z kolegami z siostrzanych projektów, aby przekazali nam informacje zwrotne, udzielili porad i wskazali nowe kierunki”, -podkreśla Thaler.
Gdzie zachodzi prawdziwa zmiana
Ostatecznie zespołowi projektu udało się osiągnąć zmiany, które chciał wprowadzić w środowisku akademickim i badawczym. Badacze współtworzyli wiedzę dostosowaną do potrzeb, tworzyli zespoły ekspertów ds. płci i budowali trwałe społeczności w organizacjach. „Wdrożone plany to tylko widoczna część tego, co osiągnęliśmy”, podsumowuje Thaler. „Zmiany w sposobie myślenia, współtworzenie wiedzy, wspólnoty praktyk, które pomogliśmy zbudować – to właśnie na tym polu zachodzi prawdziwa zmiana”.
Słowa kluczowe
CHANGE, organizacje badawcze, nierówności płci, środowisko akademickie, badania naukowe, dyskryminacja, plany równości płci, równość płci
