Międzynarodowe paszporty umiejętności w dziedzinie efektywności energetycznej Z myślą o specjalistach budowlanych naukowcy pracują nad narzędziami ułatwiającymi uznawanie ich umiejętności, certyfikatów i akredytacji w zakresie efektywności energetycznej we wszystkich państwach członkowskich UE. Energia © BalanceFormCreative/stock.adobe.com Budynki mieszkalne i użytkowe są największym odbiorcą energii w Europie. Nie powinno to dziwić, biorąc pod uwagę, że większość z tych budynków powstała jeszcze w czasie powojennego boomu budowlanego. „Europejskie budynki są nie tylko stare, ale i rażąco nieefektywne energetycznie”, twierdzi Peter Gyuris, starszy kierownik projektu w firmie Geonardo. Dobra wiadomość jest taka, że zwiększenie efektywności energetycznej tych budynków jest możliwe – za pomocą odpowiednich prac renowacyjnych. Z niektórych danych szacunkowych wynika, że odpowiednia modernizacja pomogłaby zaoszczędzić 45 % ostatecznego zużycia energii wykorzystywanej obecnie do ogrzewania budynków mieszkalnych. To właśnie z powodu takich danych Unia Europejska uruchomiła inicjatywę „Fala renowacji”, która przewiduje remont 35 milionów budynków do 2030 roku. Niestety łatwiej jest to powiedzieć, niż zrobić. „Renowacje zapewniające energooszczędność i dobrą jakość wykonania wymagają od specjalistów budowlanych posiadania zaawansowanej wiedzy”, dodaje Gyuris. „Już teraz brakuje takich umiejętności, zaś dostęp do specjalistów, którzy są odpowiednio przeszkoleni, jest jeszcze trudniejszy”. Jak wyjaśnia Gyuris, jednym z problemów może być fakt, że kwalifikacje specjalistów budowlanych, którzy zostali przeszkoleni i uzyskali certyfikaty w jednym kraju, często nie są uznawane w innych państwach. „Zanim dana osoba będzie mogła odpowiednio wykonywać renowacje zwiększające efektywność energetyczną w innym kraju, musi przejść przez system kwalifikacji i/lub szkoleń w tym kraju – żeby na koniec uzyskać poziom kwalifikacji, który być może już posiada”, mówi. Z tą biurokracją postanowił walczyć zespół finansowanego przez UE projektu TRAIN4SUSTAIN (Establishing Future-Oriented Training and Qualification Quality Standards for Fostering a Broad Uptake of Sustainable Energy Skills in the European Construction Sector). „Naszym celem było ustanowienie systemu wzajemnego uznawania, który ułatwiłby akceptację uprawnień we wszystkich państwach członkowskich UE”, zaznacza Gyuris. Paszport umiejętności jako dowód równoważności kwalifikacji W tym celu członkowie konsorcjum projektu, kierowanego przez firmę Geonardo, poddali analizie wszystkie dostępne krajowe systemy kwalifikacji i szkoleń. Proces ten uwzględniał również działania oparte na zasadach rynku i przedsięwzięcia nastawione na zysk. „Rezultatem tych prac jest paszport umiejętności. „Paszport umiejętności jest narzędziem zaprojektowanym w celu wspierania łatwego i praktycznego porównywania poziomów umiejętności pomiędzy różnymi zawodami na poziomie ponadnarodowym”, zaznacza Gyuris. „Można go wykorzystać do udowodnienia równoważności systemów kwalifikacji w ramach UE lub nawet w porozumieniu z państwami sąsiadującymi”. Europejski rejestr umiejętności i nowy standard jakości kompetencji Aby paszport umiejętności mógł powstać, zespół projektu TRAIN4SUSTAIN udoskonalił standard jakości kompetencji (Competence Quality Standard, CQS) – katalog umiejętności obejmujący większość kompetencji związanych z charakterystyką energetyczną budynków, oryginalnie opracowany w ramach projektu PROF-TRAC. Każdy specjalista budowlany może tam znaleźć swoje kwalifikacje i wybrać poziom posiadanych kompetencji. W celu ułatwienia dalszego upowszechniania i standaryzacji zespół projektu TRAIN4SUSTAIN zwalidował CQS w drodze porozumienia roboczego CEN, które jest etapem normalizacji wstępnej. To uniwersalne narzędzie referencyjne umożliwia wprowadzenie nie tylko paszportów umiejętności, ale także publikację certyfikowanych kompetencji specjalistów budowlanych w pojedynczej bazie danych – Europejskim rejestrze umiejętności. „Jest to łatwa w użyciu, internetowa platforma do porównywania i weryfikacji kwalifikacji zawodowych”, podkreśla Gyuris. „Posiada również funkcję kojarzenia, za pomocą której może pomóc w dopasowywaniu wykwalifikowanych specjalistów do konkretnych projektów budynków energooszczędnych”. Europejski rejestr umiejętności umożliwia grupowanie poszczególnych paszportów według zespołów i firm, co ma zasadnicze znaczenie dla udowodnienia posiadania kompetencji w kontekście większych projektów. Ponadto projekt TRAIN4SUSTAIN pozwolił na przetestowanie Europejskiego rejestru umiejętności na przykładzie procedury udzielania zamówień publicznych w Hiszpanii. „Wszystkie te narzędzia sprawiają, że zrównoważony rozwój sektora energetyki staje się znacznie bardziej atrakcyjny dla specjalistów z branży budowlanej”, podsumowuje Gyuris. „Im więcej mamy wykwalifikowanych specjalistów, tym więcej budynków i mieszkań możemy zmodernizować i tym więcej energii możemy zaoszczędzić”. Słowa kluczowe TRAIN4SUSTAIN, budynki, energia, efektywność energetyczna, fala renowacji, specjaliści budowlani, europejski rejestr umiejętności, zrównoważony rozwój
