Czynniki ludzkie – współpraca środków transportu przyczyni się do zmniejszenia liczby wypadków
Błądzić jest rzeczą ludzką. Nic więc dziwnego, że błąd ludzki jest częstą przyczyną wielu wypadków morskich i lotniczych. Chociaż standaryzacja sprawozdawczości jest ograniczona, a oba sektory są w dużej mierze rozdzielone, wiele badań prowadzi do zbieżnego wniosku – czynniki ludzkie są naprawdę istotne. Dla przykładu przyczyniły się one do przeszło 80 %(odnośnik otworzy się w nowym oknie) zbadanych wypadków i incydentów na morzach w latach 2014–2021. Z kolei według spółki Boeing(odnośnik otworzy się w nowym oknie), blisko 80 % wypadków lotniczych jest spowodowanych błędem ludzkim. W finansowanym przez Unię Europejską projekcie SAFEMODE(odnośnik otworzy się w nowym oknie) wzięło udział 34 partnerów ze środowisk akademickich i przemysłowych, których celem było zrozumienie „góry lodowej czynników ludzkich”, na szczycie której plasuje się możliwe do zaobserwowania zachowanie, zaś u podstawy – powiązane z ludźmi czynniki głęboko zakorzenione w kulturze korporacyjnej. Powstałe w ten sposób ramy projektowania uwzględniającego ryzyko związane z czynnikiem ludzkim (ang. human risk-informed design, HURID) pomogą przemysłowi morskiemu i lotniczemu w optymalizacji systemów i operacji w celu zminimalizowania takiego ryzyka.
Dekonstrukcja góry lodowej czynników ludzkich
Celem projektu SAFEMODE jest modelowanie zachowań ludzkich w odniesieniu do wypadków związanych z bezpieczeństwem, identyfikacja przekrojowych czynników ludzkich w sektorach związanych z morzem i lotnictwem oraz opracowanie ram określających wkład człowieka w niepowodzenie i sukces. „Ściśle współpracowaliśmy z potencjalnymi użytkownikami końcowymi, w tym liniami lotniczymi, firmami żeglugowymi, producentami morskimi i lotniczymi, dostawcami usług nawigacji lotniczej, agencjami rządowymi i organami regulacyjnymi zajmującymi się danymi i analizą. Współpraca ta pozwoliła nam pokazać wymierne korzyści płynące z zastosowania czynników ludzkich w projektowaniu systemów i procedur, w zarządzaniu bezpieczeństwem oraz we wdrażaniu polityki. Najlepsze metody i narzędzia dotyczące czynników ludzkich zamieszczono na internetowej platformie HURID”, wyjaśnia koordynator projektu, Simone Pozzi z Deep Blue(odnośnik otworzy się w nowym oknie), włoskiego MŚP specjalizującego się w rozwiązaniach projektowych skoncentrowanych na człowieku w branżach krytycznych dla bezpieczeństwa.
Internetowa platforma do projektowania uwzględniająca ryzyko związane z ludźmi
Platforma internetowa e-HURID(odnośnik otworzy się w nowym oknie), wspierana przez partnerów SAFEMODE do 2025 roku, zawiera wszystko, co potrzebne, aby szybko zwiększyć tempo działań i maksymalnie wykorzystać dostępne narzędzia. Platforma zawiera szkolenia z podstaw czynnika ludzkiego oraz filmy i samouczki SafeFlix. Z kolei arkusze informacyjne i dobre praktyki pomagają potencjalnym użytkownikom zrozumieć przydatność danej metody. Przydatnym narzędziem są również ścieżki przewodnie – Kompas Czynników Ludzkich – które dostarczają krok po kroku zaleceń dotyczących uwzględniania czynników ludzkich w projektach systemów i procedur, zarządzaniu bezpieczeństwem i we wdrażaniu polityki. Jeśli zaś chodzi o zastosowania, to narzędzia dostępne na platformie e-HURID obejmują SHIELD, taksonomię czynników ludzkich i bazę danych do zgłaszania i analizy incydentów, oraz SafetyEye, aplikację online do przeprowadzania szybkich badań kultury bezpieczeństwa. Na platformie znajdują się również: profile zdolności działania ludzkiego z metodą porównawczą pozwalającą na określenie poziomu dojrzałości czynników ludzkich w organizacji oraz strategią poprawy sytuacji; modele ryzyka; a także SEAbrary, elektroniczne repozytorium informacji dotyczących bezpieczeństwa i czynników ludzkich związanych z operacjami morskimi, zarządzaniem i projektowaniem ze szczególnym uwzględnieniem czynników ludzkich. Zestaw narzędzi Human Assurance(odnośnik otworzy się w nowym oknie) jest z kolei zbiorem najnowocześniejszych metod i technik z zakresu czynników ludzkich.
Współpraca pomiędzy środkami transportu ma dalekosiężne skutki
„Współpraca poza zwykłą siecią jest skutecznym sposobem wywoływania pozytywnych zmian, podkreśla założenia w zakresie braku wartości dodanej i ogólnie stosowane zasady tego, co działa i co powinniśmy robić inaczej”, zauważa Pozzi. Projekt SAFEMODE ma mieć szeroki praktyczny wpływ poza sektorem transportu morskiego i lotnictwem. Pozzi dodaje: „Odkryliśmy ogromne zapotrzebowanie oraz zainteresowanie czynnikami ludzkimi nie tylko w badaniach, ale i w przemyśle. Do zespołu SAFEMODE zwraca się wiele organizacji szukających pragmatycznych rozwiązań z myślą o codziennych potrzebach operacyjnych. Mamy nadzieję, że wyniki naszych prac przełożą się na realny wpływ na zróżnicowane przedsiębiorstwa”.
