Projektowanie transportu publicznego we współpracy z mieszkańcami z niepełnosprawnościami
Przeszło 80 milionów Europejczyków żyje z różnego rodzaju długotrwałymi niepełnosprawnościami, które mogą wiązać się z problemami natury fizycznej, psychicznej, sensorycznej lub intelektualnej. Mieszkańcy z niepełnosprawnościami są narażeni na wysokie ryzyko wykluczenia społecznego, a kwestie mobilności stanowią jedną z największych barier w dostępie do wszystkiego, co ma do zaoferowania współczesne społeczeństwo. Zespół finansowanego ze środków Unii Europejskiej projektu TRIPS(odnośnik otworzy się w nowym oknie) postanowił zająć się tym problemem, włączając osoby z niepełnosprawnościami w proces projektowania przyszłych rozwiązań transportowych.
Uwzględnienie włączenia społecznego na etapie projektu
W konsorcjum projektu znalazły się zespoły reprezentujące siedem miast pilotażowych w całej Europie: Lizbonę, Zagrzeb, Bolonię, Cagliari, Brukselę, Sofię oraz Sztokholm. W skład każdego zespołu biorącego udział w pracach konsorcjum znalazły się osoby z długotrwałymi niepełnosprawnościami, wspierane przez ekspertów w dziedzinach metodyk projektowania, integracji systemów i prywatności. Zdaniem koordynatorki projektu Kristiny Andersen: „Praca z tymi grupami przez cały czas trwania projektu umożliwiła czerpanie z rzeczywistych doświadczeń osób z niepełnoprawnościami oraz pozwoliła na skupienie się na koniecznych zmianach. Zespoły ustaliły priorytety poszczególnych celów oraz opracowały metodę współprojektowania w celu zaangażowania interesariuszy w planowanie zmian, które zaspokajają ich własne oczekiwania”. Obok uczestnictwa ekspertów rekrutujących się spośród osób z niepełnosprawnościami, jednym z głównych założeń projektu TRIPS było przeprowadzenie badania ankietowego wśród mieszkańców z niepełnosprawnościami w celu określenia ich potrzeb i nastawienia do przyszłych rozwiązań w zakresie mobilności. W ramach badania udało się zgromadzić odpowiedzi udzielone przez 553 respondentów z 21 krajów. Przeszło połowę ankietowanych stanowiły osoby z niepełnosprawnościami fizycznymi. Wśród respondentów znalazły się osoby z niepełnosprawnościami wzroku, słuchu, umysłowymi i intelektualnymi.
Ocena technologii wspomagających
Badanie ankietowe realizowane w ramach projektu służyło ocenie potrzeb w zakresie mobilności przy użyciu wskaźnika Mobility Divide Index(odnośnik otworzy się w nowym oknie) (MDI). Wspomniane narzędzie uwzględnia zróżnicowane aspekty usług związanych z mobilnością, takie jak autonomia, czas podróży, komfort, bezpieczeństwo, łatwość korzystania i przystępna cena. Respondenci ocenili również, z jakich rozwiązań mogliby korzystać w przyszłości, co pozwoliło na określenie ich nastawienia do różnych możliwości. Większość respondentów pozytywnie ocenia technologie wspomagające, obejmujące elementy robotyczne i inteligentne technologie w rozwiązaniach takich jak laski, rozpoznawanie głosu, platformy i rampy. Najpopularniejszą technologią wspomagającą, niezależnie od niepełnosprawności, był planer podróży dla osób z niepełnosprawnościami(odnośnik otworzy się w nowym oknie). Takie rozwiązanie wykorzystuje infrastrukturę technologiczną w celu dostarczania użytkownikom szczegółowych informacji w czasie rzeczywistym, pozwalając podróżnym dowiedzieć się na przykład, ile miejsc dla osób z niepełnosprawnościami jest wolne w następnym autobusie i gdzie się one znajdują.
Zalecenia dotyczące planowania transportu
Podróże nie będą przystosowane do potrzeb osób z niepełnosprawnościami, dopóki każdy element składowy nie będzie dla nich dostępny. Z tego powodu zespół projektu TRIPS zalecił rozwój planerów podróży dla osób z niepełnosprawnościami, a także promowanie wykorzystywania technologii wspomagających i szkolenie w zakresie ich użycia. Najważniejszym zaleceniem projektu TRIPS jest włączenie mieszkańców z niepełnosprawnościami w procesy projektowania transportu. Jak dodaje Andersen: „Angażując w proces projektowania osoby najbardziej dotknięte zmianami w podejmowaniu decyzji dotyczących transportu, unikamy nierówności i promujemy równość. Opracowujemy także projekty i rozwiązania, które przynoszą korzyści wszystkim. Dzięki temu głównym rezultatem projektu jest zestaw narzędzi oraz metodyk współprojektowania TRIPS, dostępny jako internetowy program szkoleniowy skierowany zarówno do obywateli, projektantów, jak i operatorów usług transportowych”. Integracja społeczna to podstawa współczesnej kultury europejskiej. Model TRIPS dla integracyjnych rozwiązań transportowych pomaga urzeczywistnić tę wizję.
