Zrównoważona produkcja żywności i pasz z wykorzystaniem drobnoustrojów Naukowcy realizujący projekt SIMBA, którego innowacyjne rozwiązania zostały wpisane na listę unijnego Radaru Innowacji, poczynili imponujące postępy w kierunku identyfikacji mikrobiomów lądowych i wodnych. Dzięki temu europejskie sektory rolnictwa i akwakultury mogą stać się bardziej zrównoważone. Żywność i zasoby naturalne © Gajus/stock.adobe.com Drobnoustroje przynoszą szereg korzyści w rolnictwie oraz produkcji żywności i pasz. Od 2018 roku naukowcy skupieni wokół finansowanego przez UE projektu SIMBA badają, które zespoły drobnoustrojów – zwane mikrobiomem – najlepiej nadają się do różnych celów. Poszukują także nowych, zrównoważonych sposobów wykorzystywania drobnoustrojów w rolnictwie i produkcji żywności. „W najlepszym przypadku wykorzystanie drobnoustrojów może zrewolucjonizować rolnictwo. Na przykład, gdyby dało się uprawiać ziemniaki w słonej glebie, można by używać wodę morską do nawadniania obszarów, które obecnie nie nadają się do uprawy. Nad tym też pracujemy w ramach projektu”, wyjaśnia dr Anne Pihlanto z Fińskiego Instytutu Zasobów Naturalnych (Luke) w komunikacie prasowym opublikowanym na stronie projektu SIMBA. Znów na radarze Europy W maju 2023 roku jedna z innowacji opracowanych w ramach projektu SIMBA została zaprezentowana na prowadzonej przez Komisję Europejską liście Radar Innowacji, co było już drugim wyróżnieniem tego typu dla rozwiązania stworzonego podczas projektu. Radar Innowacji to unijna platforma, która publikuje informacje na temat najnowocześniejszych rozwiązań finansowanych przez UE i opracowanych przez czołowych naukowców z Europy. Innowacja, która otrzymała nazwę „Identyfikacja potencjalnych drobnoustrojów i związków bioaktywnych wspomagających wzrost roślin do tworzenia inokulantów bazujących na różnych szczepach bakterii”, w znacznym stopniu przyczyni się do realizacji celów projektu SIMBA, co potwierdza inny komunikat prasowy opublikowany na stronie projektu. Eksperci platformy ocenili, że prace nad innowacją są na etapie badań. Mimo że innowacje w tej kategorii znajdują się we wczesnej fazie gotowości technologicznej, pracujące nad nimi organizacje już na tym etapie są mocno zaangażowane w ich realizację. Naukowcy odpowiedzialni za przełomowe badania to pracownicy włoskiej Narodowej Agencji Nowych Technologii, Energii i Zrównoważonego Rozwoju Gospodarczego, która jest partnerem projektu SIMBA. Produkcja pasz i żywności W pierwszym komunikacie prasowym dr Pihlanto z instytutu Luke opisała podział obowiązków podczas realizacji projektu na przykładzie badań nad hodowlą ryb. Badacze z instytutu Luke skupili się na opracowaniu paszy bazującej na surowcach pochodzących z recyklingu, podczas gdy naukowcy z organizacji partnerskiej postawili na ten sam cel, ale z wykorzystaniem fermentacji produktów ubocznych z przemysłu spożywczego. Z kolei zadaniem ekspertów jest zbadać wpływ paszy na wzrost i zdrowie ryb oraz ocenić zrównoważony charakter hodowli wykorzystującej innowacyjne pasze, porównując ją z hodowlą opartą na paszach zawierających soję. „Interesujące jest porównywanie nie tylko wpływu na środowisko, ale także wpływu społecznego, jaki ma stosowanie soi i produktów ubocznych, począwszy od warunków pracy hodowców”, zauważa badaczka. Naukowcy z instytutu Luke postanowili także wyprodukować żywność na bazie bobu, grochu i soczewicy – roślin strączkowych, które są doskonałym źródłem białka, ale zawierają substancje, które utrudniają przyswajanie składników odżywczych, a także powodują dolegliwości żołądkowe u niektórych osób. „Naszym celem jest zmniejszenie ilości szkodliwych substancji dzięki fermentacji surowców z wykorzystaniem różnych szczepów bakterii kwasu mlekowego i propionowego. Połączyliśmy również surowce z owsem i uzyskaliśmy różne produkty, takie jak surowa owsianka i jogurt”, wyjaśnia dr Pihlanto. Naukowcy z projektu SIMBA (Sustainable innovation of microbiome applications in food system) oceniają obecnie skład i strawność opracowanej żywności, z interesującymi rezultatami. Jak zauważa dr Pihlanto: „Testowaliśmy smak na wielu etapach. Co zaskakujące, ten sam szczep bakterii może w bardzo różny sposób wpływać na różne surowce. W niektórych przypadkach wyraźnie poprawia smak, a w innych go pogarsza”. Więcej informacji: strona projektu SIMBA Słowa kluczowe SIMBA, mikrobiom, drobnoustroje, żywność, pasza, rolnictwo, Radar Innowacji
