Cichsze opony, czystsze powietrze i środowisko wolne od mikrodrobin plastiku
Jak dowodzi badanie przeprowadzone przez The Pew Charitable Trusts, zużycie opon samochodowych odpowiada za dużą część zanieczyszczeń mikrodrobinami plastiku w morzach i oceanach. W wyniku ścierania się o nawierzchnię drogową i narażenia na warunki środowiskowe materiał opony ulega degradacji do postaci małych cząstek, które są przenoszone do środowiska przez powietrze lub deszcz. Jednym z celów finansowanego przez UE projektu LEON-T jest lepsze poznanie mikrodrobin plastiku wytwarzanych przez opony. „Zużycie opon uważa się za jedno z głównych źródeł emisji mikrodrobin plastiku. Staramy się oszacować transport i transformację cząstek zużytych opon w środowisku”, mówi Juan J. García, koordynator projektu LEON-T. W tym celu konsorcjum LEON-T bada różnice i czynniki wpływające na szybkość ścierania się opon i emisję cząstek stałych.
Opony niepneumatyczne jako możliwe rozwiązanie
Zespół LEON-T projektuje i testuje opony niepneumatyczne do pojazdów ciężarowych, gdyż tego rodzaju ogumienie powinno charakteryzować się mniejszym zużyciem. Głównym założeniem projektu jest jednak zbadanie emisji cząstek stałych i hałasu generowanego przez interakcję opony z nawierzchnią drogową, a aspekty te powinny także zostać uwzględnione w nowej technologii opon. Pierwszy prototyp opony niepneumatycznej przeszedł pomyślnie test w pojeździe ciężarowym. „Istnieje znaczny potencjał zmniejszenia oporów toczenia, a w naszym przekonaniu konstrukcja ta znacznie zmniejszy także emisję hałasu”, twierdzi García. W przyszłej produkcji komercyjnej opona niepneumatyczna powinna być równie trwała co ciężarówka, w której jest używana, pod warunkiem odpowiednio częstej wymiany bieżnika, gdy ulegnie on zużyciu do minimalnej głębokości. Będzie to produkt z regenerowanym bieżnikiem, który będzie potrzebował znacznie mniej gumy niż opony pneumatyczne. Opona bieżnikowana to używana opona, która została naprawiona i poddana ponownej obróbce polegającej na nałożenie nowej warstwy bieżnika na jej powierzchnię.
Analiza interakcji między oponami a nawierzchnią
Dzięki symulatorom laboratoryjnym, technikom analitycznym i testom przeprowadzonym na prawdziwych drogach zespół zgromadzić obszerne informacje na temat zużycia opon. Zasadniczo opony zimowe pozbawione kolców zużywają się szybciej i uwalniają więcej cząstek stałych niż opony letnie i całoroczne. Różnice te wynikają ze stopnia twardości mieszanek gumowych, które w oponach zimowych są bardziej miękkie. Testy wykazały, że emitowane są także substancje lotne, takie jak benzotiazole i inne cząsteczki zawarte w oponach. Jeśli chodzi o rozmiar, większość cząstek powstałych w wyniku zużycia opon jest większa niż 2,5 µm, podczas gdy wielkość 10% nie przekracza 0,2 µm. Wykorzystując testy prowadzone na jawie i podczas snu, zespół LEON-T zbadał także potencjalny wpływ hałasu generowanego przez opony na stan układu sercowo-naczyniowego. „Hałas z opon okazał się powodować ostrą fragmentację snu związaną ze zdarzeniami. Nie prowadził do ogólnej zmiany średniej ilości snu w ciągu nocy, ale do zwiększonego pobudzenia układu sercowo-naczyniowego i pewnych oznak zmian w ścieżkach kardiometabolicznych”, mówi García. Połączenie niższego poziomu hałasu i różnej charakterystyki spektrum akustycznego sprawia, że opony niepneumatyczne w mniejszym stopniu zakłócają fizjologiczny sen i powodują pobudzenie układu sercowo-naczyniowego niż tradycyjne opony powietrzne.
Realny wpływ na instrumenty polityczne
W oparciu o kompleksowe badania zespół LEON-T zaproponuje środki polityczne mające na celu ograniczenie wpływu interakcji między oponami a nawierzchnią na mikrodrobiny plastiku w środowisku, narażenie na cząstki stałe w powietrzu i hałas drogowy. Zalecenia te będą dotyczyć sposobów zapobiegania lub ograniczania powstawania cząstek stałych, takich jak lepsze opony i lepsza konserwacja floty, a także środków wychwytywania cząstek stałych po emisji i ich przetwarzania, gdy już znajdą się w środowisku.
Słowa kluczowe
LEON-T, opona niepneumatyczna, zanieczyszczenie mikrodrobinami plastiku, emisja cząstek stałych, emisja hałasu
