Wpływ neurotyczności na zdrowie emocjonalne
Neurotyczność to jedna z podstawowych cech osobowości, zazwyczaj definiowana jako skłonność do odczuwania depresji, zwątpienia w siebie i wielu innych negatywnych emocji. Z badań wynika, że osoby z wysoką neurotycznością są bardziej podatne na stres i zaburzenia lękowe oraz łatwiej popadają w smutek i złość. „W przeciwieństwie do stanów patologicznych, takich jak zaburzenia depresyjne, neurotyczność jest postrzegana jako normalna cecha osobowości”, wyjaśnia Florin Sava z rumuńskiego Uniwersytetu Zachodniego w Timisoarze(odnośnik otworzy się w nowym oknie) (UVT), koordynator projektu LEARNVUL(odnośnik otworzy się w nowym oknie). „Wiele osób cechujących się wyższym poziomem neurotyczności nie ma problemów ze zdrowiem psychicznym. Są one jednak bardziej podatne na doświadczanie większego cierpienia emocjonalnego”.
Centrum doskonałości w dziedzinie neurotyczności
Kluczowym celem projektu LEARNVUL było przekształcenie uczelni UVT w centrum doskonałości w tej dziedzinie. Aby to osiągnąć, zespół projektu utworzył sieć współpracy z włoskim Uniwersytetem w Mediolanie-Bicocca(odnośnik otworzy się w nowym oknie) (UNIMIB) oraz z Uniwersytetem Gandawskim(odnośnik otworzy się w nowym oknie) (UGENT) w Belgii. „Przeprowadziliśmy około dziesięciu równoległych projektów badawczych we współpracy z naszymi doświadczonymi partnerami z UNIMIB i UGENT”, mówi Sava. „Zorganizowaliśmy również osiem krótkoterminowych wymian dla naukowców na wczesnym etapie kariery i dodatkowe dwie wymiany dla naukowców na środkowym etapie kariery. Odbyły się też dwie szkoły letnie”. W ramach swoich badań uczestnicy projektu koncentrowali się na dwóch celach: dokładniejszym wyjaśnieniu, dlaczego osoby neurotyczne wykazują wyższy poziom negatywnych emocji w porównaniu z osobami z niższą neurotycznością, oraz określeniu roli, jaką w tym procesie odgrywa uczenie się. Sava i jego współpracownicy postanowili dowiedzieć się, czy są w stanie ustalić, jakie mechanizmy uczenia się powodują, że ludzie reagują w mniej adaptacyjny sposób.
Głębsze zrozumienie zachowań neurotycznych
Z badawczego punktu widzenia uczestnikom projektu udało się rzucić nowe światło na niektóre z tych mechanizmów. Wykazano na przykład, że osoby z wysoką neurotycznością mają tendencję do postrzegania nowych bodźców jako bardziej pozytywne albo bardziej negatywne w porównaniu z osobami mniej neurotycznymi. Ponadto w obliczu konkurujących ze sobą bodźców osoby z wysoką neurotycznością są uwarunkowane do łatwiejszego skupiania się na negatywnych aspektach. Co więcej, wyniki projektu poparły częściowo hipotezę, według której osoby z wysoką neurotycznością łatwiej zmieniają posiadany pogląd z pozytywnego na negatywny niż z negatywnego na pozytywny. Owocem tej pracy była publikacja (lub przyjęcie do publikacji) ośmiu manuskryptów(odnośnik otworzy się w nowym oknie), a także zaoferowanie otwartego dostępu do materiałów edukacyjnych(odnośnik otworzy się w nowym oknie) w ramach dwóch szkół letnich.
Powiązanie neurotyczności z procesem warunkowania
Co najważniejsze, projekt pomógł przekształcić UVT w pionierskie centrum badań w tej dziedzinie. Złożony został wniosek o przyznanie grantu, który umożliwi kontynuację i rozszerzenie prac o badania dotyczące powiązania neurotyczności z procesami warunkowania. „UVT dysponuje obecnie zespołem sześciu wykwalifikowanych naukowców, którzy zamierzają poświęcić się dalszym badaniom tego tematu”, podkreśla Sava. „Na przykład prowadzimy teraz badanie nad związkiem neurotyczności z warunkowaniem wstrętu, które opiera się na współpracy z profesorem z Uniwersytetu Vanderbilta(odnośnik otworzy się w nowym oknie) w Stanach Zjednoczonych”. Sava uważa, że temat ten ma ogromne znaczenie dla praktyki klinicznej. Ne tylko preferencje (lubienie lub nielubienie), lecz dowolna emocja może podlegać warunkowaniu. Przykładem jest wstręt, który wydaje się być kluczowym mechanizmem psychologicznym w niektórych zaburzeniach psychicznych, takich jak zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne i zaburzenia odżywiania. „Nadal będziemy inwestować w nasz międzynarodowy zespół badawczy i skupiać się na neurotyczności jako czynniku ryzyka wystąpienia zaburzeń zdrowia psychicznego”, dodaje Sava. „Uważamy, że nasze podejście można połączyć z innymi metodami z myślą o znalezieniu odpowiedzi na bardziej ogólne pytanie o to, dlaczego niektóre osoby wykazują większą skłonność do doświadczania negatywnych emocji”.