Spersonalizowane podejście do leczenia szumów usznych
Szumy uszne, czyli percepcja dźwięku, który nie ma zewnętrznego źródła, dotykają ponad 10% ogólnej populacji. Niezależnie od tego, czy ten fantomowy hałas to dzwonienie, brzęczenie czy ryk, ryzyko wystąpienia tego stanu zwykle wzrasta wraz z wiekiem. Biorąc pod uwagę starzenie się społeczeństwa w Europie, przewiduje się, że do 2050 roku podwoi się liczba osób cierpiących na szumy uszne. Chociaż nie ma lekarstwa na szumy uszne, istnieją różne opcje leczenia. Problemem jest określenie, która terapia jest najlepsza dla danego pacjenta. „Wiele różnych cech pacjentów, w tym genotypowanie, etiologia i fenotypowanie, pozostaje słabo poznanych” — wyjaśnia Winfried Schlee, badacz specjalizujący się w szumach usznych. „Wynika to w dużej mierze z faktu, że brakuje nam zintegrowanego podejścia systemowego potrzebnego do zrozumienia cierpienia pacjenta związanego z szumami usznymi — co jest warunkiem wstępnym do przewidywania, jak zareaguje on na daną terapię”. Przy wsparciu finansowanego ze środków UE projektu UNITI Schlee kierował wysiłkami mającymi na celu tak potrzebne rozjaśnienie kwestii leczenia szumów usznych. W tym celu zespół UNITI wykorzystał różne rodzaje danych do stworzenia modelu predykcyjnego w celu określenia najlepszego leczenia lub kombinacji terapii dla każdego pacjenta.
Identyfikacja czynników pozwalających przewidzieć szumy uszne
Na początek w ramach projektu przeanalizowano dane kliniczne, epidemiologiczne, medyczne, genetyczne i audiologiczne — w tym sygnały odzwierciedlające komunikację ucho-mózg — z istniejących baz danych. „Badając charakterystykę kliniczną oraz genetyczne i krwiopochodne biomarkery szumów usznych, zespół był w stanie wyodrębnić kilka czynników predykcyjnych dla różnych grup pacjentów” — mówi Schlee, który zajmował się koordynacją interdyscyplinarnego zespołu badaczy projektu. Zespół UNITI przetestował te czynniki predykcyjne za pomocą badania randomizowane badanie z grupą kontrolną (randomised controlled trial, RCT) z udziałem 461 pacjentów. Podczas badania różne grupy pacjentów poddawano kombinacji terapii ukierunkowanych na słuchowy i ośrodkowy układ nerwowy. „Badanie RCT — które było jednym z największych na świecie badań nad szumami usznymi — zakończyło się ogromnym sukcesem, wykazując dobrą skuteczność kliniczną prawie wszystkich grup leczenia” — dodaje Schlee. Naukowcy odkryli również, że połączenie terapii wydaje się pomagać bardziej niż stosowanie pojedynczej terapii, nawet jeśli nie występuje przy nim synergistyczny efekt terapii. Więcej informacji na temat tych ustaleń można znaleźć w tym artykule opublikowanym przez zespół UNITI.
Zalecanie dopasowanych badań i strategii leczenia
Wyniki badania klinicznego, w połączeniu z obszerną analizą danych projektu, zostały następnie wykorzystane do opracowania systemu wspomagania decyzji klinicznych (CDSS). „System CDSS został zaprojektowany w taki sposób, aby zalecać dopasowane badania i optymalne strategie leczenia dla poszczególnych pacjentów z szumami usznymi w oparciu o ich profile” — zauważa Schlee. System CDSS został przetestowany i zwalidowany podczas projektu i wykazał się wysoką wydajnością i skutecznością w kierowaniu wyborami dotyczącymi leczenia.
Korzyści dla pacjentów z szumami usznymi już dziś
Szacuje się, że w trakcie trwania projektu UNITI z leczenia skorzystało około 1000 pacjentów cierpiących na szumy uszne. Ale według Schlee to tylko wierzchołek góry lodowej. „Poprawiając nasze zrozumienie szumów usznych, otworzyliśmy drzwi do opracowania skutecznych i spersonalizowanych strategii leczenia tej często wyczerpującej choroby” — podsumowuje. Aby zapewnić, że cała wiedza i narzędzia projektu są wykorzystywane w celu poprawy leczenia szumów usznych, naukowcy utworzyli grupę roboczą UNITI. Grupa nie tylko kontynuuje badania w ramach projektu, ale poszukuje również dodatkowych możliwości finansowania.
Słowa kluczowe
UNITI, szumy uszne, choroba, dane, biomarkery, randomizowane badanie z grupą kontrolną, słuch, ośrodkowy układ nerwowy, system wspomagania decyzji klinicznych