Szkolenie dla nowej generacji ekspertów ds. zarządzania pożarami
Obserwowane na całym świecie fale upałów i susze są przyczyną coraz bardziej ekstremalnych pożarów. W latach 2017-2018 w Grecji, Portugalii i Hiszpanii doszło do ogromnych pożarów wywołanych przez silne wiatry, które przyniosły 225 ofiar śmiertelnych(odnośnik otworzy się w nowym oknie). Jednocześnie w niebezpiecznej sytuacji znalazły się regiony niegdyś rzadko dotykane pożarami. „Ludzie sądzą, że w razie zagrożenia straż pożarna po prostu przyjedzie i ich uratuje”, mówi dyrektorka naukowa PyroLife(odnośnik otworzy się w nowym oknie) Cathelijne Stoof z Uniwersytetu Wageningen(odnośnik otworzy się w nowym oknie) w Holandii. „Jak widać coraz częściej w ciągu ostatnich dziesięciu lat, ta koncepcja walki z pożarami nie jest już aktualna”.
Program szkoleniowy poświęcony życiu w niebezpieczeństwie pożarów
Stoof wyraża przekonanie, że potrzebne są nowe podejścia do walki z pożarami. Powinny one być bardziej proaktywne niż reaktywne i w pełni uwzględniać wpływ pożarów zarówno na krajobraz, jak i na ludzi. „W końcu pożar to naturalne zjawisko”, dodaje. „Musimy więcej myśleć o tym, jak faktycznie zarządzamy pożarami i z nimi żyjemy”. Elementem nowego podejścia jest zmiana sposobu szkolenia ludzi. Było to głównym celem projektu PyroLife, wspieranego przez program działań „Maria Skłodowska-Curie”(odnośnik otworzy się w nowym oknie). Projekt zgromadził 15 naukowców początku kariery, którzy wzięli udział w pierwszym na świecie zintegrowanym programie szkolenia doktorantów poświęconym walce z pożarami. Jednym z kluczowych elementów programu szkoleniowego była wymiana wiedzy między Europą Południową a krajami europejskimi strefy umiarkowanej. „Badacze na początku kariery prowadzili swoje badania w różnych organizacjach”, mówi Stoof. „Jeśli pochodzili z północy, szkolili się także w instytucji na południu”.
Rola różnorodności w walce z pożarami
Interdyscyplinarne lekcje dotyczyły zachowania podczas pożarów, polityki i gospodarki wodnej. Wykorzystano pomoc ekspertów z dziedziny pożarnictwa, klimatologii i gleboznawstwa, a także leśnictwa, ekonomii i komunikacji ryzyka. „Wiedzieliśmy, że trzeba zaangażować różnych specjalistów”, mówi Stoof. „Różnorodność podnosi jakość badań naukowych, choć wiemy, że osiągnięcie tego może być trudne. Chcieliśmy wsłuchać się w głosy jak największej liczby osób”. Zastosowane w projekcie podejście do różnorodności pokazało, że zrównoważona walka z pożarami wymaga współpracy wszystkich grup społecznych(odnośnik otworzy się w nowym oknie). „Powstrzymanie pożarów nie jest zadaniem wyłącznie straży pożarnej”, zauważa Stoof. „W walce z pożarami rolę do odegrania ma każdy sektor, od zarządzania gruntami i turystyki po edukację”.
Świadomość cierpienia będącego skutkiem klęsk żywiołowych
Kolejną kluczową kwestią wynikającą z programu szkoleniowego było to, jak ważne jest uznanie zarówno potrzeby życia z pożarami, jak i cierpienia związanego z klęskami żywiołowymi. „Podjęcie tematu cierpienia(odnośnik otworzy się w nowym oknie) umieszcza walkę z pożarami wśród priorytetowych spraw każdego człowieka”, wyjaśnia Stoof. „Zmusza nas do zastanowienia się nad tym, dlaczego podjęcie działań jest tak ważne”. Wielu z 15 badaczy na początku kariery, którzy wzięli udział w tym inauguracyjnym programie doktoranckim, zdobyło stanowiska pełnoetatowe. „Bardzo cieszymy się z ich osiągnięć,” dodaje Stoof. „Przeszli solidne szkolenie w zakresie nauk przyrodniczych, nauk społecznych i umiejętności praktycznych, a teraz potrafią wykorzystywać te umiejętności i przekazywać je dalej”. Projekt otworzył także nowe kierunki badań, na przykład dotyczących wpływu wojny w Ukrainie na pożary.
Słowa kluczowe
PyroLife, ogień, pożary, środowisko, fale upałów, susze, różnorodność
