Połowa obecnych miejsc pracy może zniknąć, ale czy naprawdę nie ma nadziei?
Wprowadzenie sztucznej inteligencji (AI) do większości sektorów zmieni oblicze wielu dotychczasowych zawodów. Według obecnych prognoz w najbliższych latach z rynku zniknie bardzo dużo miejsc pracy z powodu automatyzacji rutynowych i powtarzalnych zadań. Z wcześniejszych badań wynika, że prawie połowa dzisiejszych stanowisk może zostać zlikwidowana w ciągu najbliższych 20 lat. Co jednak ważne, powszechne zapotrzebowanie na AI przyczyni się do powstania miejsc pracy nowego typu – dziś jeszcze nieznanych. Przede wszystkim pojawią się zawody wymagające zaawansowanych umiejętności i wiedzy w zakresie AI. Stąd należy zadać ważne pytanie: Co robią rządy na całym świecie, aby przygotować rynek pracy i siłę roboczą na erę sztucznej inteligencji, tak by nie obudzić się, gdy będzie za późno?
Przyszłość pracy zaczyna się dziś
Nowe badanie przeprowadzone przez Uniwersytet Georgii (UGA) w Stanach Zjednoczonych poświęcone było analizie tego, w jaki sposób kilkadziesiąt krajów z całego świata radzi sobie z rewolucją AI, zwłaszcza jeśli chodzi o edukację i szkolenia. Wyniki tego badania zostały opublikowane na łamach czasopisma „Human Resource Development Review”(odnośnik otworzy się w nowym oknie). „Umiejętności i kompetencje związane ze sztuczną inteligencją są bardzo ważne”, zaznacza autorka badania Lehong Shi, młodsza badaczka w Kolegium Nauczycielskim im. Mary Frances Early przy UGA, zacytowana w komunikacie prasowym(odnośnik otworzy się w nowym oknie) uczelni. „W celu uzyskania przewagi konkurencyjnej w innych obszarach bardzo ważne jest przygotowanie personelu do pracy ze sztuczną inteligencją w przyszłości”. W ramach badania przeanalizowano krajowe strategie dotyczące AI w 50 państwach. Naukowcy sprawdzili, w jaki sposób poszczególne kraje planują edukować ludzi i szkolić pracowników w zakresie wiedzy potrzebnej do obsługi narzędzi i systemów AI. Aby ocenić, w jaki sposób każdy z badanych krajów nadaje priorytet szkoleniom i edukacji pracowników w zakresie AI, wykorzystano sześć wskaźników: cele przygotowanego planu, sposób na osiągnięcie tych celów, przykłady projektów, metody pomiaru sukcesu, struktury wsparcia dla projektów oraz harmonogramy działań. Na podstawie tej oceny państwa zostały podzielone według wysokiego, średniego lub niskiego priorytetu nadawanego przez nie działaniom w zakresie tworzenia siły roboczej, która jest kompetentna w obszarach związanych z AI.
Przyszłość Europy w ciemnych barwach?
Patrząc na wyniki dotyczące Europy, okazuje się, że kraje tego kontynentu szybko przystosowują się do wymogów ery AI, nadając wysoki priorytet przygotowaniu siły roboczej na jej nadejście. W rzeczywistości 11 z 13 najlepiej radzących sobie krajów pochodzi z Europy. Według Shi powodem tego stanu rzeczy może być fakt, że kraje europejskie mają zwykle do dyspozycji więcej zasobów szkoleniowych i lepiej rozwiniętą kulturę uczenia się przez całe życie. Dwa doskonałe przykłady to Niemcy i Hiszpania. Państwo niemieckie kładzie nacisk na budowanie kultury promującej zainteresowanie sztuczną inteligencją, podczas gdy w Hiszpanii umiejętności związane z AI są uczone już na etapie przedszkola. Innymi krajami, które znalazły się wysoko w rankingu, były Australia i Meksyk. Stany Zjednoczone, wraz z 22 innymi krajami, trafiły do kategorii państw, dla których przygotowania rynku pracy na dominację AI mają średnią wagę. Co było wyraźnie zauważalne, prawie każdy z badanych krajów planował rozszerzenie edukacji w dziedzinie AI dopiero na etapie szkół wyższych. Wiele z nich planowało również włączenie zagadnień związanych z AI do programów edukacji podstawowej i średniej. Co równie ważne, ponad połowa z tych państw skupiła się na uwzględnianiu sztucznej inteligencji w szkoleniach w miejscu pracy, w tym w ramach formalnego stażu czy szkoleń zawodowych dostosowanych do sektorów takich jak opieka zdrowotna, finanse i produkcja. Jak pokazuje badanie, pomimo tych wszystkich działań osoby starsze, bezrobotne i słabo wykształcone były zwykle pomijane w strategiach krajowych. Bez względu na to, jak bardzo poszczególne kraje są zaangażowane w tworzenie krajowych strategii w zakresie AI i przygotowywanie miejsc pracy na przyszłe wyzwania, jedną rzecz należy podkreślić z całą mocą. „Umiejętności miękkich, jakie posiada człowiek, w tym umiejętności kreatywnego myślenia, współpracy i komunikacji, nie da się zastąpić przez sztuczną inteligencję”, podsumowuje Shi. „A wspomniało o nich zaledwie kilka krajów”.