Zdrowie płuc zaczyna się w jamie ustnej
Czy bakterie w jamie ustnej i w domu mogą wpływać na zdrowie układu oddechowego? Uczestnicy finansowanego ze środków Unii Europejskiej projektu BRuSH(odnośnik otworzy się w nowym oknie) zgodnie twierdzą, że „tak”. „Nasze badania dostarczają przekonujących dowodów na to, że bakterie bytujące w jamie ustnej nie są ograniczone wyłącznie do tego miejsca, ale mogą w rzeczywistości wspierać zdrowie płuc bądź wywoływać choroby układu oddechowego, takie jak alergie i astma”, wyjaśnia Randi Bertelsen, badaczka z Uniwersytetu w Bergen(odnośnik otworzy się w nowym oknie), instytucji partnerskiej koordynującej projekt. W tym celu w ramach projektu, który otrzymał wsparcie Europejskiej Rady ds. Badań Naukowych(odnośnik otworzy się w nowym oknie), zebrano próbki kieszonek zębowych od uczestników wieloośrodkowych badań populacyjnych. „Dzięki scharakteryzowaniu szczepów bakterii i ich funkcji oraz powiązaniu ich ze zdrowiem układu oddechowego udało nam się zidentyfikować rodzaje i kombinacje drobnoustrojów, które mogą powodować problemy z płucami”, dodaje Bertelsen. Następnie uczeni postanowili sprawdzić, w jaki sposób bakterie wpływają na stan zapalny i prawidłową czynność płuc, bazując na analizie różnych kompozycji bakterii na przykładzie mysiego modelu astmy. Ponadto przeprowadzili badanie dotyczące interwencji stomatologicznych, aby sprawdzić, w jaki sposób mogą one poprawić czynność płuc.
Zdrowa jama ustna to zdrowe płuca
Badania te pozwoliły na wyciągnięcie kilku ważnych wniosków. Wykazano na przykład, że osoby dorosłe cierpiące na choroby alergiczne, takie jak nieżyt nosa i atopia, mają mniej zróżnicowany mikrobiom jamy ustnej, co sugeruje, że bakterie jamy ustnej mogą odgrywać rolę w rozwoju alergii lub stanu zapalnego. Okazało się również, że u osób zdrowych rzadko występuje bakteria wytwarzająca bardziej prozapalne heksaacylowane LPS, za to w dużej ilości można znaleźć jej kuzynkę wytwarzającą pentaacylowany LPS o mniej zapalnym działaniu. „Wiążąc bakterie jamy ustnej ze stanem zapalnym i zdrowiem płuc, wyniki te wyraźnie pokazują, dlaczego podczas leczenia pacjenta musimy brać pod uwagę zdrowie przyzębia i nie możemy oddzielać jamy ustnej od reszty organizmu”, mówi Bertelsen.
Zdrowie jamy ustnej zapobiega wielu chorobom przewlekłym
W oparciu o badanie interwencji w zakresie zdrowia jamy ustnej zespół projektu wykazał, że leczenie pacjentów cierpiących na łagodne do umiarkowanego zapalenie przyzębia poprawiło czynność płuc, nawet w przypadku osób bez żadnych schorzeń układu oddechowego. „Oprócz zapobiegania przewlekłym chorobom płuc, takim jak astma i przewlekła obturacyjna choroba płuc, dobry stan zdrowia jamy ustnej zapobiega również innym przewlekłym schorzeniom, których stan zapalny jest częstym wskaźnikiem, takim jak cukrzyca i choroby układu krążenia”, zauważa Bertelsen
Zdrowie układu oddechowego od wewnątrz
Uczestnicy projektu badali nie tylko mikrobiom jamy ustnej, ale również wpływ warunków klimatycznych i codziennych nawyków na zdrowie płuc, bazując na wieloośrodkowym badaniu obserwacyjnym European Community Respiratory Health Survey(odnośnik otworzy się w nowym oknie) (ECRHS). Na przykład, porównując skład bakterii znalezionych w domach w różnych skandynawskich miastach, naukowcy odkryli, że miasta takie jak Tartu i Aarhus cechowały się znacznie większym zróżnicowaniem bakterii niż deszczowe Bergen. Co więcej, ta większa różnorodność była powiązana z mniejszym stanem zapalnym obserwowanym w płucach osób badanych. „Ponieważ większość czasu spędzamy w zamkniętych pomieszczeniach, wyjaśnienie znaczenia bakterii, na które możemy być narażeni, jest bardzo ważne dla naszego zdrowia”, zauważa Bertelsen. „Może to również pomóc w zrozumieniu możliwego wpływu zmiany klimatu na środowisko wewnątrz budynków, a także w opracowaniu systemów kontroli klimatu i wentylacji w budynkach”.
Szerzenie wiedzy o roli zdrowia jamy ustnej
W ramach projektu BRuSH udało się udowodnić związek między zdrowiem jamy ustnej a zdrowiem płuc – co zostało dokładnie opisane na łamach czasopism naukowych, a także zaprezentowane na wydarzeniach, takich jak Science is Wonderful!(odnośnik otworzy się w nowym oknie) w Brukseli. „Być może naszym najważniejszym osiągnięciem jest zwiększenie świadomości na temat roli dobrego stanu zdrowia jamy ustnej w zapobieganiu przyszłym chorobom układu oddechowego”, podsumowuje Bertelsen.
