Przełom w wykorzystaniu ligniny czyni branżę tekstylną bardziej zrównoważoną
Projekt BioFibreLoop(odnośnik otworzy się w nowym oknie) finansowany ze środków UE pracuje nad uczynieniem europejskiej branży tekstylnej bardziej zrównoważoną. Skupia się na odzieży outdoorowej, aktywnej i roboczej. Projekt osiągnął ważny krok w przędzeniu włókien na bazie ligniny i obecnie pracuje nad zapewnieniem niezawodnych dostaw lignin na potrzeby tego procesu. Przemysł tekstylny znalazł się w kluczowym punkcie zwrotnym — stara się osiągnąć zrównoważoną produkcję przy jednoczesnym spełnianiu zapotrzebowania klientów na inteligentne funkcje wykraczające poza wygodę i estetykę. Funkcjonalne tkaniny jednak często są produkowane przy użyciu szkodliwych środków chemicznych, które stanowią zagrożenie dla środowiska i bezpieczeństwa pracowników. Coraz to nowsze regulacje zakazują stosowania niebezpiecznych środków chemicznych, a europejski przemysł tekstylny potrzebuje mądrych innowacji, aby zmniejszyć ślad węglowy. Projekt BioFibreLoop pomaga osiągnąć zrównoważony charakter tej branży poprzez wykorzystanie materiałów pochodzenia biologicznego, takich jak lignina, do produkcji tkanin nadających się do recyklingu z funkcjami zainspirowanymi biologią. Jednak teraz, gdy instytucja koordynująca projekt, Niemiecki Instytut Badań nad Tekstyliami i Włóknami w Denkendorfie (DITF), z powodzeniem przędzie włókna z ligniny zmieszanej z celulozą, projekt stoi przed wyzwaniem znalezienia niezawodnych źródeł surowca od dostawców w europejskich drzewnych rafineriach.
Wyzwania związane z ligniną
Problem polega na tym, że lignina w UE nie jest jeszcze ustandaryzowana, a więc nie ma jednolitego systemu klasyfikacji różnych jej rodzajów. Ponadto właściwości i jakość podstawowej ligniny, tzn. ekstrahowanej, ale niezmodyfikowanej, mogą się znacznie różnić od procesu ekstrakcji. Jak możemy się dowiedzieć z aktualności dotyczących projektu BioFibreLoop(odnośnik otworzy się w nowym oknie): „nie wszystkie rodzaje ligniny podstawowej nadają się do zastosowań w branży tekstylnej, a niedawne zmiany na rynku jeszcze bardziej utrudniają jej pozyskiwanie. Kilka małych firm dostawczych założonych kilka lat temu oferujących specjalne rodzaje ligniny wysokiej jakości już nie istnieje, a większe firmy często nie produkują surowca wymaganej klasy”. Instytut DITF, pragnąc sobie poradzić z tym problem, przeprowadził szeroko zakrojone badania nad dostępnymi dostawcami ligniny oraz przetestował również przydatność tego materiału. Działania objęły analizowanie zdolności ligniny do otrzymywania z niej włókien za pomocą technik przędzenia termoplastycznego oraz wykazanie jej właściwości tworzenia cienkich warstw nadających się na powłoki. To dzięki tym ostatnim tkaniny mogą mieć specjalne funkcje, takie jak ochrona przed cieczami, gazami i bakteriami. Celem projektu BioFibreLoop jest stworzenie tkanin na bazie ligniny, które byłyby nie tylko biodegradowalne, ale wystarczająco odporne, aby możliwy i ekonomicznie uzasadniony był ich recykling. Pomoże to spełnić wymagania Europejskiego Zielonego Ładu. Pomimo obecnej niestabilności rynku ligniny powstają lub są oddawane do eksploatacji nowe zakłady rafinerii materiałów drzewnych w Europie, co może być prognostykiem rychłego zaspokojenia zapotrzebowania BioFibreLoop na wysokiej jakości ligninę. Dostawcy ligniny teraz mają okazję, aby zapewnić stabilny popyt na dużą skalę poprzez integrację ligniny z rynkiem tekstyliów masowych. Szansa na wejście kolejnych produktów na bazie ligniny na rynek, wspierana przez europejskie prawodawstwo promujące rozwiązania biologiczne, oznacza, że istnieje realna możliwość stworzenia odpornych sieci dostaw zgodnych z zasadami gospodarki o obiegu zamkniętym. Takie zmiany wzmocniłyby łańcuchy dostaw bioproduktów europejskiej branży tekstylnej, poprawiając ogólną odporność sektora na zakłócenia zewnętrzne. „Nasze optymistyczne wyniki badań dotyczących zastosowania ligniny w produktach tekstylnych wraz z ogromnym potencjałem rynkowym będą silną motywacją do założenia biorafinerii odpowiednich wariantów ligniny w Europie” — zauważa koordynator techniczny Thomas Stegmaier z instytutu DITF. Projekt BioFibreLoop (Circular biobased technical textiles with innovative bio-inspired non-toxic functionalisation) kończy się w 2027 roku. Więcej informacji: strona internetowa projektu BioFibreLoop(odnośnik otworzy się w nowym oknie)
