Mieszane uprawy i agroleśnictwo zwiększają odporność na skutki zmiany klimatu
Mieszane systemy rolnicze i rolno-leśne mają na celu zwiększanie różnorodności biologicznej i ochronę przyrody dzięki dywersyfikacji upraw. Systemy te obejmują rośliny uprawne, drzewa i zwierzęta gospodarskie hodowane na tych samych polach oraz w ramach tych samych gospodarstw, aby optymalizować zużycie zasobów i umożliwić wykorzystywanie synergii. Przykładem mogą być drzewa zapewniające schronienie zwierzętom, a jednocześnie korzystające z naturalnego nawozu. Rośliny mogą wówczas pochłaniać więcej dwutlenku węgla z atmosfery i zwiększać różnorodność biologiczną, przyciągając więcej owadów zapylających, co prowadzi do wzrostu wydajności plonów.
Współpraca z rolnikami i hodowcami
Wdrażanie tego rodzaju rozwiązań wiąże się jednak z szeregiem wyzwań. Tego rodzaju praktyki są bowiem bardziej złożone i wymagają większej wiedzy niż inne praktyki rolnicze, dodatkowo mogą także wymagać większych nakładów finansowych. Rozwiązaniem tego problemu zajął się zespół finansowanego ze środków Unii Europejskiej projektu MIXED(odnośnik otworzy się w nowym oknie), który zgromadził szerokie konsorcjum ekspertów i interesariuszy, aby wspierać rozwój tego rodzaju systemów upraw dzięki analizom korzyści gospodarczych i środowiskowych oraz opracowaniu skutecznej strategii transformacji. Zespół ustalił, że osiągnięcie docelowej wydajności i odporności tego rodzaju upraw będzie możliwe wyłącznie dzięki współpracy z rolnikami i zrozumieniu lokalnych i globalnych kontekstów ich działalności.
Budowanie europejskiej sieci wiedzy
W ramach trwającego przez cztery lata projektu zespół opracował sieci wiedzy dotyczące upraw mieszanych obejmujące całą Europę, łączące dane in informacje na temat zróżnicowanych mieszanych systemów rolniczych i rolno-leśnych. Zespół opracował także wiedzę naukową, z której mogą korzystać rolnicy. Badacze skupieni wokół projektu MIXED zbudowali sieci obejmujące rolników prowadzących uprawy ekologiczne i konwencjonalne, aby czerpać wiedzę z różnych źródeł. W ramach projektu udało się nawiązać współpracę z grupami rolników i innymi interesariuszami, aby rozwijać sieci i umożliwić wymianę wiedzy między rolnikami, inspirować wspólne działania i ustalić sposoby na popularyzację ekologicznych rozwiązań w całej Europie.
Mieszane uprawy, ekologia i środowisko
Prace w ramach projektu zaowocowały szeregiem rezultatów, które obejmowały sprawozdanie(odnośnik otworzy się w nowym oknie) dotyczące stanu mieszanych systemów upraw w całej Europie i scenariuszy na przyszłość. Ze sprawozdania wynika, że ten rodzaj upraw zapewni rolnikom większą stabilność i odporność niż uprawy wyspecjalizowane (które w krótkim ujęciu czasowym mogą zapewnić wyższe plony), jednocześnie pomagając rolnikom utrzymać produkcję w przypadku utrudnień i wyzwań. Wiąże się to z faktem, że uprawy mieszane sprzyjają utrzymaniu równowagi środowiskowej w ujęciu długoterminowym poprzez zwiększenie sekwestracji dwutlenku węgla, sprzyjanie różnorodności biologicznej i utrzymanie wydajności plonów. Badacze odnotowali pozytywny wpływ zarówno na odporność, jak i wydajność plonów. Przykłady takich rozwiązań objęły hodowlę połączoną z leśnictwem w Danii, w ramach której wierzby stanowiły źródło wysokobiałkowego pożywienia dla ekologicznej hodowli świń, brytyjski projekt łączący wypas owiec i produkcję zbóż, który wykazał, że nowe rośliny okrywowe i obornik korzystnie wpływają na strukturę gleby, różnorodność biologiczną i sekwestrację dwutlenku węgla, a także projekt zakładający obsadzanie granic pól w Polsce drzewami, który przyczynił się do zwiększenia różnorodności biologicznej gleby, zwiększenia zawartości wilgoci w glebie i obniżenia jej temperatury, co przełożyło się na większą wydajność upraw. Naukowcy sugerują, że należy spojrzeć na efektywność rolnictwa w dłuższym ujęciu czasowym i uwzględnić odporność jako sposób na utrzymanie efektywności w przyszłości.