Wpływ sposobu żywienia od poczęcia do wieku podeszłego
Naukowcy coraz częściej zajmują się badaniem programowania płodowego, w którym dieta matek w okresie ciąży wpływa na ryzyko rozwoju choroby u dziecka i wystąpienia choroby u osoby dorosłej. Dowody wskazywały, że ma to wpływ nie tylko na wystąpienie chorób układu krążenia i cukrzycy, ale także na stany takie jak depresja. Na tej podstawie w ramach europejskiego projektu NUTRIX podjęto próbę analizy wczesnych zdarzeń na poziomie komórkowym, które występują pod wpływem niedożywienia, a także określenia konsekwencji dla organów, takich jak serce, wątroba i trzustka w przyszłości. Partnerzy z Université Catholique de Louvain w Belgii dokładnie przeanalizowali skutki ograniczenia białka w diecie na masę komórek trzustki. Celem badań było wyjaśnienie mechanizmów immunologicznych regulujących ilość komórek beta odpowiedzialnych za produkcję insuliny oraz uwalnianie amyliny, biorącej udział w kontroli glikemicznej. Na modelu zwierzęcym wykonano test, który polegał na przekazywaniu do czasu odstawienia od piersi białka na poziomie 8% zamiast zalecanych 20% w okresie ciąży. Badanie wykazało zmniejszoną masę komórek beta u potomstwa. Kolejnym krokiem było sformułowanie podstaw biochemicznych ograniczenia białka w tkance wydzielniczej. Inne badania prowadzone w ramach projektu NUTRIX wykazały, że ogólne ograniczenie żywienia skutkuje ograniczeniem liczby komórek beta, co jest wynikiem spadku poziomu glikokortykoidu. W przypadku zmniejszenia ilości białka te poziomy mieściły się granicach normy. Przyczyną takiego stanu jest ograniczony proces podziału komórek beta w połączeniu ze wzrostem dążenia komórki do zaprogramowanej śmierci czy apoptozy. Co więcej, najprawdopodobniej komórki beta są bardziej podatne na toksyczną agresję (zjawisko zauważane w patologii cukrzycy typu 1). Destrukcję komórek beta w wyniku toksycznej agresji obserwowano także w późniejszym wieku, mimo że po odstawieniu od piersi stosowano standardową dietę. Na tej postawie można sformułować tezę, że uszkodzenia rozwojowe wywołane w okresie płodowym nie zawsze są odwracalne. Przeprowadzone badania wykazały, że zalecenia dietetyczne dla przyszłych matek są istotne zwłaszcza w krajach rozwijających się. W społeczeństwach zamożnych tendencje, takie jak wegetarianizm oraz odchudzanie, mogą być także przyczyną braku równowagi w żywieniu.
