Wsparcie dla europejskiego przemysłu wydobywczego
W UE odnotowuje się deficyt handlowy w wysokości 11 milionów euro, związany z importem zasobów mineralnych. "Nano-particle products from new mineral resources in Europe" (PROMINE) to pierwszy od 20 lat duży projekt unijny poświęcony surowcom. 30 partnerów z 11 krajów UE połączyło siły, aby znaleźć zasoby, wykorzystać surowce i odpady powydobywcze oraz stworzyć nowe rynki dla produktów nanomateriałowych. Naukowcy stworzyli pierwszą ogólnoeuropejską bazę danych Georesource zawierającą informacje o surowcach pierwotnych i wtórnych pochodzenia antropogenicznego. Ponadto, stworzono jedyną w Europie mapę surowców o znaczeniu krytycznym. KE wykorzystała je przy wspieraniu prac badawczo-rozwojowych oraz tworzeniu ram na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju przedsiębiorstw i przemysłu. Opracowano również czterowymiarowy model przewidujący ewolucję w czasie czterech europejskich pasów minerałów, umożliwiający branży górniczej dokładną analizę nowych złóż. Wyniki są bardzo obiecujące, a projekt PROMINE dowiódł, że w Europie istnieje wiele niewykorzystanych bogactw mineralnych, szczególnie w głębiej położonych warstwach skalnych. Prace związane z wykorzystaniem odpadów powydobywczych okazały się wyjątkowo owocne. Obróbka odpadów pochodzących z greckiej kopalni przy pomocy kwasów stosowanych w przemyśle pozwoliła na uzyskanie bardzo czystej nanokrzemionki, którą można zastosować w przemyśle jako dodatek do materiałów budowlanych i wyrobów papierniczych. Obecnie trwa komercjalizacja tego odkrycia. Podobny potencjał komercyjny stwierdzono w przypadku stopów renu uzyskanych z pozostałości przetwarzania rud miedzi. Ren jest powszechnie stosowany w specjalnych materiałach używanych w silnikach odrzutowych. Nanoproszkowy schwertmannit uzyskany z opadów pochodzących z wydobycia węgla brunatnego wykorzystano jako pigment do farb oraz jako środek do odkażania wody. Naukowcy opracowali także szereg technologii przygotowywania innych wtórnych zasobów mineralnych do ekstrakcji i odzyskiwania metali. W testach potwierdzono niezawodność nowych technologii, w tym biotechnologii, ekologicznej produkcji strategicznych metali. Naukowcy starają się uzyskać patenty na najbardziej obiecujące odkrycia. Ocena cyklu życia wskazuje na liczne zalety produktów PROMINE w porównaniu z konkurencyjnymi wyrobami dostępnymi na rynku. Na stronie internetowej projektu można znaleźć wyczerpujące informacje o wszystkich prowadzonych pracach, wraz z opisem produktów, materiałami informacyjnymi do pobrania oraz bazą danych zainteresowanych stron. Przygotowano także filmy wideo na temat wyników badań i opublikowano je na specjalnym kanale YouTube. Komisja Europejska uznała PROMINE za modelowy przykład projektu z zakresu nowych surowców, torujący drogę ku znaczącej poprawie kondycji unijnej branży wydobywczej.
Słowa kluczowe
Bogactwa mineralne, baza danych, modelowanie 4D, górnictwo, produkty uboczne, nanominerały, biotechnologia, LCA, komercjalizacja, rozpowszechnianie informacji