Nowe biomarkery i metody leczenia choroby Parkinsona
PD dotyka obecnie około 2 mln osób w Europie rocznie. W ciągu kolejnych 50 lat liczba ta ma powiększyć się do 5 milionów. Jednak obecnie nie istnieją metody farmakologiczne, które pozwoliłyby spowolnić lub zahamować postępowanie zwyrodnienia układu nerwowego. PD to choroba zwyrodnieniowa ośrodkowego układu nerwowego (OUN) o objawach ruchowych spowodowanych zwyrodnieniem neuronów dopaminergicznych A9 w śródmózgowiu. Celem finansowanego ze środków UE projektu DOPAMINET ("Molecular networks of dopaminergic neurons in chordates") było odnalezienie elementów regulatorowymi cis i sieci transkrypcyjnych, które biorą udział w kodowaniu tożsamości DN. Konsorcjum projektu DOPAMINET przyjęło podejście interdyscyplinarne w celu odtworzenia złożonych zależności pomiędzy genami kodującymi, niekodującymi i elementami regulatorowymi cis neuronów dopaminergicznych w mózgu. Podejście to zastosowano względem czterech organizmów z rodziny strunowców (człowieka, myszy, dania pręgowanego i przejrzystki), aby zidentyfikować główne moduły sieci mogące odgrywać kluczowe role w biologii tych neuronów. Udało się zdefiniować cały zespół kanałów i receptorów DN. Receptory olfaktoryczne podlegają selektywnej ekspresji w tych komórkach, co sugeruje, że określone typy cząsteczek zapachowych mogą działać na DN jak lek psychoaktywny. Odkrycie nowych izoform alfa-synukleiny może doprowadzić do stworzenia nowych leków indukujących lub hamujących syntezę części c-końca białka. Określono też zespół czynników transkrypcyjnych (TF), które są w zróżnicowany sposób ekspresjonowane w zależności od typów DN._Co ważne, zidentyfikowanie nowych sieci genów zaangażowanych w różnicowanie i utrzymywanie komórek dopaminergicznych umożliwiło stworzenie mieszanek TF. Mogą one być wykorzystywane do wywołania przekształcenia komórki z fibroblastu skórnego do postaci komórki nerwowej uwalniającej dopaminę. Takie działanie może mieć silny wpływ na przyszłe strategie terapii regeneracyjnej dla pacjentów chorych na PD. Wyniki badania rozpowszechniono poprzez prezentacje podczas warsztatów i spotkań. Członkowie konsorcjum opublikowali dane w 26 pracach w specjalistycznych czasopismach branżowych. Odkrycia zespołu DOPAMINET pozwoliły lepiej zrozumieć przebieg choroby Parkinsona. Nowa wiedza może przyczynić się do promowania lepszej kondycji zdrowotnej i jakości życia pacjentów. Co więcej, tego typu inicjatywy zminimalizują też wysokie koszty związane z leczeniem starszych pacjentów o ograniczonych zdolnościach poznawczych oraz opieką nad nimi.
