Powtórka z lekcji o otyłości
Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) określa otyłość mianem "jednego z największych wyzwań w dziedzinie zdrowia publicznego XXI wieku" i przestrzega, że mamy do czynienia z epidemią otyłości szerzącej się na całym świecie, tzw. "globesity". Otyłość, lub nadmierny przyrost wagi, może wpływać na jakość życia jednostki, czyniąc aktywność fizyczną trudną lub nawet niebezpieczną, a także na dobre samopoczucie psychiczne. Może także wywoływać różne upośledzenia fizyczne oraz drastycznie podwyższyć ryzyko wystąpienia szeregu chorób niezakaźnych, w tym chorób serca, raka czy cukrzycy. W wielu częściach Europy powszechne występowanie otyłości potroiło się w dość krótkim czasie, bo od lat 80. – a obecna liczba otyłych osób wciąż niepokojąco rośnie, zwłaszcza wśród dzieci i młodzieży. Chociaż czynniki genetyczne odgrywają tu istotną rolę, istnieje ogólny konsensus, zgodnie z którym za epidemią otyłości stoją zmiany stylu życia. Biorąc pod uwagę tę niepokojącą sytuację, istnieje pilna potrzeba bardziej starannego opracowania środków opieki zdrowotnej w celu opanowania epidemii otyłości pośród młodych Europejczyków. A w kwestii otyłości zapobieganie jest z pewnością lepsze niż leczenie, ponieważ dowody naukowe sugerują, że leczenie otyłości w długofalowej perspektywie jest często nieskuteczne. W ramach projektu ENERGY finansowanego przez UE opracowano i oceniono ogólnoeuropejski, szkolny program interwencyjny na rzecz promowania zachowań zdrowotnych (EBRB). Proponowany program, który angażuje całe rodziny, skierowany jest do dzieci w wieku 10 do 12 lat. Podczas pierwszych 18 miesięcy trwania projektu, multidyscyplinarny zespół badawczy specjalistów w dziedzinie biomedycyny i behawioryzmu z 10 krajów zajął się sporządzaniem systematycznych przeglądów, prowadzeniem wywiadów w grupach dyskusyjnych, wtórną analizą istniejących danych oraz prowadzeniem szeregu ankiet badawczych. Wyniki posłużyły do opracowania rozmaitych narzędzi pomiarowych oraz utworzenia szkolnego, angażującego rodziny programu interwencyjnego. Dotychczas w ramach projektu ENERGY przeprowadzono badanie na wielka skalę obejmujące 7000 dzieci i ich rodziców w siedmiu krajach europejskich, chcąc zidentyfikować elementy wchodzące w skład EBRB oraz czynniki je warunkujące. Dane uporządkowano i połączono w celu ułatwienia dalszej analizy. Członkowie zespołu ENERGY, uzbrojeni w te informacje, planują dalsze działania w zakresie opracowania programu interwencyjnego. Następnym krokiem będzie ocena programu prototypowego w pięciu krajach przy wykorzystaniu kontrolowanego systemu losowego obejmującego szkoły. Podczas oceny badacze skupią się na oszacowaniu zrozumiałości, czytelności, relewancji, wiarygodności oraz atrakcyjności materiałów interwencyjnych, a także ich wpływu na EBRB oraz potencjalne behawioralne czynniki warunkujące. Wyniki tej analizy dostarczą zainteresowanym stronom, od badaczy po decydentów, przydatne informacje w zakresie efektywnych środków na rzecz zapobiegania otyłości wśród młodzieży.
