Zastosowanie zaawansowanej techniki datowania związkami węgla w Chorwacji
Radioaktywny 14C przedostaje się do ziemskich oceanów pod postacią węglanu. Utlenia się także do dwutlenku węgla, który pochłaniają żyjące rośliny i zwierzęta. 14C można zatem znaleźć we wszystkich szczątkach żyjących organizmach, a także w torfie, osadach organicznych, oceanach, jeziorach i wodach gruntowych. %.Laboratorium Radiowęglowe Instytutu im. Ruđera Boškovića (RBI) w Zagrzebiu przeprowadza badania metodą 14C od 1969 r. Obecnie stosowane metody opierają się na 2–5-gramowych próbkach węgla. Zastosowanie metody akceleratorowej spektrometrii masowej (AMS) do bezpośredniego liczenia izotopu 14C umożliwiło przeprowadzanie datowania 14C na próbkach rzędu miligramów. Metodę tę zastosowano do badania całunu turyńskiego i Zwojów znad Morza Martwego. .Aby można było stosować AMS, konieczne jest przekształcenie próbek węgla do postaci grafitowej. Naukowcy z RBI stworzyli projekt "Przygotowanie próbek węgla pod kątem datowania 14C przy pomocy techniki AMS" (AMS-14C), mający na celu przeszkolenie badaczy, opracowanie metod przygotowywania grafitu i technik pomiaru AMS oraz stworzenie oprogramowania do sterowania i oceny danych pozwalającego na kompleksową modernizację placówki i podniesienie jej poziomu. .W laboratorium przez dwa tygodnie gościli młodzi naukowcy i starsi badacze przeszkoleni w placówkach zajmujących się techniką AMS w Środowiskowym Ośrodku Badawczym Uniwersytetów Szkockich na Uniwersytecie w Glasgow (UGLA-SUERC), oraz eksperci z Ośrodka Badawczego. .Zakupiono sprzęt i materiały do przygotowywania grafitu, zmodernizowano istniejące linie produkcyjne i techniki pomiarowe oraz zatrudniono informatyków, którzy opracowali oprogramowanie sterujące dla nowej linii produkcyjnej i zintegrowaną bazę danych. .W wyniku projektu AMS-14C zmodernizowano istniejącą linię datowania 14C wykorzystującą ciekły scyntylator (LSC) 14C, zbudowano w pełni funkcjonalną linię produkcji grafitu do datowania 14C metodą AMS, a także przeszkolono i nawiązano współpracę z naukowcami z działu AMS w UGLA-SUERC. Laboratorium RBI jest obecnie dobrze przygotowane do uczestnictwa w międzynarodowych projektach badawczych. RBI i Bałkany powinny skorzystać dzięki stworzeniu nowych możliwości ekonomicznych, natomiast międzynarodowa społeczność badawcza z pewnością odniesie korzyści dzięki unijnemu finansowaniu, które pozwoliło na dokonanie inwestycji w kapitał ludzki i sprzęt służący do zaawansowanego datowania metodą 14C w Chorwacji.
