Nowe geny docelowe dla leków w leczeniu hiperlipidemii
Hiperlipidemia jest wynikiem wyjątkowo wysokich poziomów lipidów lub lipoprotein we krwi. Zwykle spowodowana jest przyczynami genetycznymi lub innymi, jak cukrzyca. Nieprawidłowości w poziomie lipidów i lipoprotein są powszechne u ogółu populacji i są uznawane za czynnik ryzyka występowania chorób układu sercowo-naczyniowego w wyniku ich wpływu na miażdżycę tętnic. Europejscy naukowcy połączyli siły w ramach projektu Steroltalk finansowanego przez UE i opracowali wspólną strategię na rzecz odkrywania nowych genów docelowych dla leków w leczeniu hiperlipidemii. W tym celu wykorzystano narzędzia genomiki funkcjonalnej, organizmy modelowe i modelowanie in silico, aby odkryć potencjalne komórki docelowe i nowe leki. Co więcej, odkryto i oceniono możliwe interakcje międzylekowe. Zespół projektu Steroltalk opracował nowe narzędzia i metody badań w zakresie genomiki funkcjonalnej nad lekami hipolipidemicznymi. Środki te obejmowały ludzkie i mysie mikromacierze, szereg różnych nowych przeciwciał przeciw najważniejszym enzymom w syntezie cholesterolu oraz zrekombinowane szczepy drożdży, które wywołują nadmierną ekspresję ludzkich enzymów. W ramach projektu Steroltalk opracowano model in silico, używany do prognozowania działania nowych leków hipolipidemicznych. Ten model dynamiczny pozwolił zweryfikować działanie zarówno znanych, jak i nowych potencjalnych leków. Wyniki przyniosły cenne informacje na temat wielopoziomowej reakcji homeostazy cholesterolu na leki znane (statyny) i oceniane. Co więcej, wspomagana bio-informatycznie konstrukcja sieci regulacyjnych pozwoliła zidentyfikować nowy transkrypcyjny regulator syntezy cholesterolu. Funkcja tego białka została eksperymentalnie dowiedziona i stanowi potencjalny cel dla przyszłych metod terapeutycznych. Wykorzystano i zoptymalizowano nowoczesne podejścia w zakresie proteomiki w celu identyfikacji nowych głównych czynników zaangażowanych w odpowiednie sieci regulacyjne. Tego typu sieci obejmują syntezę cholesterolu i inne ścieżki metaboliczne. Zespół projektu Steroltalk stworzył bazę danych, by umożliwić rozpowszechnianie protokołów, próbek i danych w obrębie konsorcjum. Co istotne, narzędzie i zasoby wygenerowane przez Steroltalk będą aktywnie użytkowane, udoskonalane i utrzymywane przez koordynujący Uniwersytet w Lublanie w Słowenii. Baza danych będzie początkowo ogólnodostępna dla wszystkich partnerów projektu Steroltalk, natomiast po pierwszym roku użytkowania koszty zostaną podzielone na wszystkich użytkowników. W projekcie Steroltalk opracowano niezliczoną liczbę narzędzi, metod, procedur i odczynników, które są dostępne społeczności naukowej i ułatwiają dalsze badania w tej dziedzinie. Znaczna ilość informacji i zasobów przyczyni się do wzbogacenia badań na temat syntezy cholesterolu i sieci metabolizmu leków z myślą o zapobieganiu i leczeniu hiperlipidemii.
