Dostęp do najbardziej zaawansowanych na świecie akceleratorów cząstek
Najbardziej zaawansowane I multidyscyplinarne urządzenia analityczne to tak zwane źródła promieniowania synchrotronowego. Urządzenia te przyspieszają naładowane cząsteczki do bardzo wysokich prędkości przy użyciu pola elektrycznego I utrzymują je na stałej cyklicznej ścieżce dzięki polu magnetycznemu. W synchrotronach można badać I tworzyć materiały w skali pojedynczych atomów na potrzeby medycyny, elektroniki, energetyki czy też technologii ochrony dziedzictwa kulturowego. Lasery na swobodnych elektronach (FEL) działają w oparciu o podobną zasadę. FEL to urządzenia laserowe o wyjątkowej mocy I rozdzielczości czasowej, uwalniające intensywne dawki światła pozwalające na rejestrowanie niezwykle szybkich ruchów. Są one wykorzystywane w przetwarzaniu materiałów, komponentach elektronicznych I zastosowaniach energetycznych. Europejska sieć krajowych synchrotronów I FEL składa się z ponad 200 placówek eksperymentalnych, co czyni ją największą I najbardziej zaawansowaną spośród tego typu sieci na świecie. W ostatnich latach Komisja Europejska z powodzeniem udostępniła te placówki wszystkim wykwalifikowanym użytkownikom, bazując na ich osiągnięciach. Finansowany przez UE projekt "Integracja działań realizowanych w synchrotronie I nauki o laserach na swobodnych elektronach" (IA-SFS) skupił się na dalszym wspieraniu użytkowników, a zwłaszcza użytkowników międzynarodowych, którzy nie mają dostępu do tego typu placówek w swoich rodzinnych krajach. Ponadto projekt został skonstruowany tak, by zwiększać skuteczność usług na rzecz użytkowników, a także stymulować nowe pomysły na rzecz współpracy I opracowywać nowe instrumenty. Lącznie, w ciągu 5 lat, zrealizowano ogromną liczbę 3577 doświadczeń wspieranych przez IA-SFS, co daje średnią 7 doświadczeń dziennie. Wśród obszarów badawczych znalazła się fizyka, chemia, nauki przyrodnicze I biotechnologia, nauki o Ziemi I środowisku oraz nauki humanistyczne / historia. W wyniku działalności projektu IA-SFS opracowano także instrumenty do generowania niezwykle krótkich (femtosekundowych) impulsów laserowych, dla potrzeb wysokorozdzielczych synchrotronowych urządzeń mikroogniskowych, undulatorów (synchrotronów generujących ruch sinusoidalny lub falowy cząsteczek) I innych. Projekt IA-SFS, łącząc kilka powiązanych kontraktów, skoordynował działania UE, zapobiegając powielaniu wysiłków, zidentyfikował nowe kierunki badawcze, dokonał aktualizacji programów wspomagających I związanej z nimi dokumentacji oraz stworzył międzynarodowe forum dla tej dziedziny, zdecydowanie pobudzając działania badawcze w tym zakresie na całym świecie. Z tych wszystkich względów Komisja Europejska wybrała go jako jeden z 40 najlepszych projektów całego 6. programu ramowego.
