Przeprogramowanie układu odpornościowego pod kątem tolerancji przeszczepów
Po transplantacji organu układ odpornościowy traktuje go jako obcy i atakuje go, co często prowadzi do odrzucenia przeszczepu. Aby pokonać ten problem, podaje się leki immunosupresyjne, które mają wytłumić odpowiedź immunologiczną na organ dawcy. Leki te skutecznie zapobiegają i kontrolują wczesne ostre odrzucenie i chorobę "przeszczep przeciwko gospodarzowi", ale wywołują liczne działania niepożądane, takie jak infekcje czy problemy z nerkami. Możliwość dostosowania immunosupresji do potrzeb pacjenta zgodnie z reaktywnością immunologiczną każdego przeszczepu stanowiłaby ważne osiągnięcie transplantologii, pozwalające uniknąć skutków ubocznych związanych z podawaniem zbędnych leków. Taki był też cel finansowanego ze środków UE projektu "Przeprogramowanie układu odpornościowego pod kątem uzyskania tolerancji" (RISET). Aby zdefiniować sygnatury molekularne tolerancji i odrzucania przeszczepów, naukowcy stworzyli różne narzędzia diagnostyczne oparte na pomiarach immunologicznych oraz testach genomicznych i proteomicznych. Potwierdzenie skuteczności tych testów i sygnatur powinno doprowadzić do zastosowania ich jako narzędzi monitorowania odporności w próbach klinicznych oraz przyjętych markerów zastępczych przyjmowania przeszczepów. Ponadto, na podstawie doświadczeń przeprowadzonych na modelach przedklinicznych tolerancji, partnerzy projektu RISET odkryli, że do wzbudzania tolerancji można użyć komórek dendrytycznych (komórek układu odpornościowego prezentujących antygen) wymieszanych z antygenami alogenicznymi. Przewiduje się także transplantację ludzkich regulacyjnych limfocytów T w celu wspomagania tolerancji u osób z przeszczepem wątroby. Badania RISET są wielką szansą w transplantologii na poszerzenie wiedzy na temat zwiększania tolerancji bez stosowania szkodliwych leków.
