Nowe życie wycofanych z użytku elementów z kompozytów termoutwardzalnych
Zgodnie z przepisami ochrony środowiska zakłady przemysłowe mają obowiązek recyklingu odpadów i produktów wycofanych z eksploatacji, a nie tylko wyrzucania ich na wysypiska. Europejscy producenci kompozytów czynnie poszukują możliwości spełnienia tych wymagań. Kompozyty wielu materiałów często mają postać matrycy z żywicy wzmocnionej włóknami. Przed rozpoczęciem finansowanego przez UE projektu Eurecomp nie istniała żadna zadowalająca metoda przetwarzania kompozytów termoutwardzalnych, których nie da się stopić, gdy już raz zastygną w nadany im trójwymiarowy kształt. Spalenie takich materiałów to sposób na pozbycie się ich, ale nie na recykling — poza energią cieplną generowane są także zanieczyszczające emisje. Z kolei rozdrobnienie mechaniczne pozwala odzyskać jedynie mało wartościowe materiały wzmacniające. Naukowcy zainicjowali projekt Eurecomp w celu opracowania technologii recyklingu umożliwiającej odzyskiwanie jak najbardziej wartościowych materiałów z produktów przemysłu transportu lądowego, aby zapewnić zrównoważony rozwój transportu. Zespół projektu Eurecomp stwierdził, że głównymi źródłami odpadów kompozytowych w Europie są odpady produkcyjne oraz wycofane z eksploatacji łodzie i pojazdy. Badacze dokonali adaptacji fizykochemicznego procesu oddzielania i odzyskiwania zwanego solwolizą. W laboratorium zbudowano prototypowy reaktor do solwolizy, zidentyfikowano kluczowe parametry procesu i przystąpiono do definiowania zakresu wartości parametrów, który pozwoli zoptymalizować odzysk pożądanych produktów. Na podstawie wstępnych wyników dokonano identyfikacji odzyskiwanych związków oraz analizy ich właściwości w celu określenia, czy uzyskano pożądane materiały i czy nadają się one do ponownego użytku. W drugiej fazie projektu zwiększono skalę reaktora prototypowego. Próby z solwolizą rozpoczęto od parametrów ustalonych podczas wstępnych testów i zmodyfikowanych dla potrzeb nowego reaktora. Naukowcom udało się odzyskać włókna mineralne do ponownego użytku we wzmocnieniach nowych kompozytów oraz drobne cząsteczki z fazy organicznej (matrycy polimerowej) do użytku w przemyśle chemicznym. W przeprowadzonej analizie cyklu eksploatacji wskazano obszary optymalizacji niezbędnych do opłacalnego wykorzystania procesu na skalę przemysłową. Proces Eurecomp dowiódł wykonalności technicznej odzyskiwania użytecznych włókien i chemikaliów z odpadów kompozytów termoutwardzalnych z wykorzystaniem najnowocześniejszych metod solwolizy. Komercyjne zastosowanie wyników powinno być korzystne dla środowiska i mieć istotny wpływ na koszty ponoszone zarówno przez producentów kompozytów, jak i przez konsumentów kupujących ostateczne produkty.
