Nowy sposób na poprawę wydajności łowisk
W ramach finansowanego przez UE projektu "Ecosystem-based responsive fisheries management in Europe" (ECOFISHMAN) opracowano nowy system do zarządzania łowiskami. Opiera się on na przejściu od przestarzałego "mikrozarządzania" do zarządzania opartego na wynikach (RBM), w którym rybacy odgrywają podstawową rolę. Uwzględniono aspekty ekologiczne, ekonomiczne i społeczne, a także sposoby na usprawnienie współpracy oraz porozumienie między interesariuszami a prawodawcami. Konsorcjum zaprezentowało także studia przypadków z Islandii, regionu Morza Śródziemnego, Morza Północnego oraz Portugalii, aby zilustrować zalety nowego RFMS. Naukowcy przeanalizowali sytuację dotyczącą odrzutów ryb na całym świecie oraz konkretne przyczyny tej praktyki, środki umożliwiające przeciwdziałanie jej oraz uczestnictwo interesariuszy. Badano także zachęty ekonomiczne do ograniczania odrzutów. Opracowano listę ponad 200 wskaźników (ekologicznych, społecznych, gospodarczych i dotyczących zarządzania), które sklasyfikowano w oparciu o dziewięć kryteriów kontrolnych wybranych przez naukowców zajmujących się łowiskami i socjologów. Każde łowisko oceniono na podstawie listy wskaźników w celu określenia optymalnego podejścia do całego przemysłu. Warto zauważyć, że wskaźniki ekologiczne ważyły więcej niż produktywność łowisk, podczas gdy wskaźniki społeczne i dotyczące rządów uzyskały nieznacznie niższe średnie wyniki. Projekt ECOFISHMAN wnosi wkład w realizację wspólnej polityki rybołówstwa (WPRyb), a w szczególności nowej polityki w sprawie odrzutów. Analizowano wyzwania dotyczące zarządzania łowiskami, proponując wprowadzenie systemu RBM opartego na określonych maksymalnych dopuszczalnych limitach w zakresie negatywnych skutków — a więc systemu RFMS. W RFMS zwiększa się rola interesariuszy i uwzględniany cały ekosystem, a nie tylko wybrane gatunki. Projekt ECOFISHMAN przyczyni się zatem do poprawy wydajności europejskich łowisk oraz zminimalizowania negatywnych skutków rybołówstwa, takich jak odrzuty, przeławianie, nadmierna zdolność połowowa floty oraz niski stopień zgodności z prawem. Efektem projektu ECOFISHMAN będzie też bardziej długofalowe myślenie w branży owoców morza dzięki skłonieniu zarządców do koncentrowania się na zrównoważonym rozwoju, a nie tylko krótkofalowej dostępności ryb. Inicjatywa przyczyni się też do zwiększenia popytu na produkty ze zrównoważonych źródeł.
Słowa kluczowe
Aktywne zarządzanie łowiskami, rybacy, wyrzucane ryby, owoce morza, zrównoważone zasoby
