Ochrona dziedzictwa od dokumentacji do interwencji
Europejskie dziedzictwo kulturowe, takie jak budynki i pomniki, to ważny czynnik wzmacniający naszą tożsamość, upamiętniający historię oraz wspomagający branżę turystyczną. Ochrona dziedzictwa wymaga wzmożonego wysiłku w celu skatalogowania i udokumentowania ważnych budowli i miejsc. Zadania tego podjęli się uczestnicy projektu EU CHIC (European cultural heritage identity card). Prace zespołu projektu skupiły się na skutecznym zestawianiu i archiwizowaniu danych dotyczących poszczególnych zasobów oraz na strukturze wspomagającej ich zachowanie, konserwację i renowację. Wdrożono w tym celu koncepcję zarządzania danymi zwaną protokołem Chiceberg. Wzorując się na pływającej górze lodowej, w ramach modelu podzielono zasoby danych dotyczących dziedzictwa na trzy poziomy: dane ogólne, zasób wiedzy i dane wspomagające podejmowanie decyzji. Dwunastu partnerów i sześciu członków komitetu doradczego z 16 krajów udokumentowało różne systemy informacyjne oraz zidentyfikowało priorytety przyszłych badań w związku z zachowaniem dziedzictwa kulturowego. Przeprowadzono również analizę metodologii oceny ryzyka wraz z dokumentacją głównych zagrożeń. Badacze opracowali także wytyczne dotyczące modelu Chiceberg oraz opublikowali je w 12 językach. Aby przetestować te wytyczne i samą koncepcję protokołu, partnerzy przygotowali analizy konkretnych przypadków na podstawie wstępnie zdefiniowanego szablonu modelu Chiceberg na poziomie 1. Dodatkowo zespół projektu określił dokładne kryteria i wskaźniki oceny trwałości zasobów. Określono, w jaki sposób można usprawnić ocenę zmian w zasobach dziedzictwa związanych z upływem czasu, a także jak połączyć wszystkie zalecenia i strategie. Wyniki prac zostały przedstawione w witrynie internetowej projektu oraz były publikowane na różne sposoby. Omawiano je także na międzynarodowej konferencji w Chorwacji oraz w czasie warsztatów, które odbyły się w Austrii i Słowenii. Prace nad projektem EU-CHIC pomogły w utworzeniu nowych inicjatyw związanych z regularnym monitorowaniem i kontrolowaniem historycznych budowli oraz pomników w krajach uczestniczących w pracach projektu. Uczestniczący w projekcie przedstawiciele krajów nawiązali współpracę z rządami oraz osobami odpowiedzialnymi za zachowanie dziedzictwa kulturowego. Sąsiadujące z nimi kraje również mogą skorzystać z wypracowanych schematów. W perspektywie długoterminowej zalecenia projektu mogą przynieść oszczędności finansowe władzom odpowiedzialnym za ochronę tych zasobów i pomóc w zachowaniu ważnej części europejskiej historii.
Słowa kluczowe
Ochrona dziedzictwa, obiekty dziedzictwa kulturowego i historycznego, dziedzictwo kulturowe
