Panowanie nad etyką w nauce i technologii
Debaty w sprawach etycznych często są brane pod uwagę przy podejmowaniu decyzji politycznych, które zwiększają innowacyjność w europejskiej przestrzeni badawczej (EPB). Uwarunkowania etyczne w Chinach i Indiach, czyli dwóch największych gospodarkach wschodzących, są często ściśle powiązane z czynnikami lokalnymi, które niekiedy nie są całkowicie jasne nawet dla ekspertów regionalnych. W ramach finansowanego ze środków UE projektu "Global ethics in science and technology" (GEST) podjęto pierwsze kroki w kierunku stworzenia planu rozwoju globalnych ram politycznych dotyczących etyki w nauce. Chodziło o nawiązanie współpracy między kluczowymi instytucjami chińskimi, europejskimi i indyjskimi doradzającymi w kwestiach polityki naukowo-technologicznej, z naciskiem na skuteczne uwzględnianie zagadnień etycznych w polityce. Od strony naukowej skoncentrowano się na rozwoju wzajemnie powiązanych badań w dziedzinach nanotechnologii, technologii żywności i biologii syntetycznej. Badacze przyjrzeli się wyznacznikom społecznym formułowania polityki we wszystkich trzech regionach pod kątem postrzeganych zagrożeń i korzyści oraz publicznych opinii na temat moralności. We wszystkich zaangażowanych regionach zorganizowano szereg wydarzeń obejmujących pełen zakres tematyczny projektu GEST. Przeprowadzono liczne działania mające stymulować dyskusję i współpracę. W Chinach odbyły się dwa warsztaty poświęcone współpracy chińsko-europejskiej, a podczas 99. Indyjskiego Kongresu Naukowego przeprowadzono dyskusję panelową na temat etyki w polityce naukowo-technologicznej. Ostatnia ze zorganizowanych w Indiach konferencji projektu GEST dostarczyła świeżej motywacji do powołania w tym kraju rządowego organu doradczego zajmującego się etyką w nauce i technologii. Prace projektu GEST zaprezentowano na największej w Europie ogólnej konferencji naukowej Euroscience Open Forum 2012. Zorganizowany w Parlamencie Europejskim warsztat poświęcony projektowi udokumentowano publikacjami opracowanymi wspólnie z Sekretariatem Oceny Kierunków Naukowych i Technologicznych (STOA) Parlamentu Europejskiego. Końcowym wynikiem prac projektu GEST było narzędzie analizy ram etycznych, które umożliwia analizowanie etycznych aspektów debat naukowo-technologicznych we wszystkich trzech regionach. Narzędzie przetestowano na politykach zarządzania trzema przedmiotowymi obszarami naukowymi, co pozwoliło uczestnikom projektu zidentyfikować różnice i podobieństwa oraz konkretne atuty i słabości. Wspólna metodologia analizowania etyki w nauce i technologii może w przyszłości stać się globalnym standardem. Dzięki zainicjowanym dyskusjom i debatom wpływ projektu GEST będzie odczuwalny jeszcze na długo po zakończeniu prac.
Słowa kluczowe
Etyka, nauka i technologia, innowacja, polityka naukowo-technologiczna
